Την πρώτη του δημόσια εμφάνιση μετά από καιρό έκανε σήμερα ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Αλέξης Τσίπραςστο συνέδριο της «Καθημερινής» με τίτλο «Μεταποικιοκρατία: 50 χρόνια μετά».
Ο πρώην πρωθυπουργός, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν αναφέρθηκε στα πρόσφατα γεγονότα στο κόμμα του, αλλά έμμεσα αναφέρθηκε στον ρόλο της αριστεράς, ενώ δεν απέφυγε την αυτοκριτική, δηλώνοντας ότι σε περιπτώσεις όπως, μεταξύ άλλων, Η εξυπηρέτηση της Novartis ήταν ατυχής.
Σημαντικές χαμένες ευκαιρίες
Στην ομιλία του ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε ότι «αυτά τα 50 χρόνια της μεταπολίτευσης, σημαντικές χαμένες ευκαιρίες, γιατί σε αυτά τα 50 χρόνια δεν πετύχαμε ένα σημαντικό αναπτυξιακό άλμα» και πρόσθεσε ότι πολλοί υποστήριξαν ότι βρεθήκαμε σε κρίση λόγω της αποτυχίας της μεταπολίτευσης. «Θα πω ότι παρακινηθήκαμε από μια προδοσία των αξιών της μεταπολίτευσης».
Ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξε ότι ΠΑΣΟΚ και ΝΔ ήταν εξίσου υπεύθυνοι γιατί πρόδωσαν τις δικές τους ιδεολογικές αρχές και μετατράπηκαν σε κόμματα χωρίς συνεκτική ιδεολογία. Υποστήριξε επίσης ότι η χώρα σταμάτησε να παράγει.
Ασχοληθήκαμε με προσωπικά θέματα
Μιλώντας για την περίοδο της δικής του διοίκησης είπε ποτέ δεν σκέφτηκε να διαπραγματευτεί την παρουσία της Ελλάδας στην Ευρώπη. Αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, είπε ότι η χώρα δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς νέα δανειακή σύμβαση, ενώ άφησε αιχμηρά σχόλια για τους πρώην εταίρους του, λέγοντας ότι «ήρθαμε σε επαφή με ανθρώπους που είχαν προσωπικές ατζέντες. Υπήρχαν δυνάμεις που φλέρταραν με την ιδέα της εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ.
Μιλώντας για το μέλλον της αριστεράς, ο πρώην πρωθυπουργός υποστήριξε ότι «η αριστερά δεν μπορεί να συμβαδίσει με τις εξελίξεις και δεν προσφέρει προοπτικές για συναισθήματα και μια καλύτερη ζωή» και πώς «η αριστερά πρέπει να προβληματιστεί γιατί οι αξίες της είναι διαχρονικές. “
Δώσαμε μια εικόνα διαφορετική από αυτή που προσπαθούσαμε
Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε αυτοκριτική για κάποιες επιλογές του, δηλώνοντας ότι «στη Novartis και την τηλεοπτική άδεια η διοίκησή μας ήταν ατυχής». Πρόσθεσε ότι «δεν μπορώ να είμαι περήφανος που παρά τις προθέσεις μας, μέσα από λάθη και παραλείψεις, δώσαμε μια εικόνα διαφορετική από αυτή που θέλαμε. «Είμαι απογοητευμένος που, παρόλο που καταφέραμε πολλά, καταφέραμε ενοχικά τη μεγάλη μας επιτυχία: ότι καταφέραμε να ανταπεξέλθουμε στην πιο κρίσιμη στιγμή για τη χώρα, την κρίση».
Μεταξύ άλλων, ο κ κ. Τσίπρα αναφέρθηκε στις πρώτες του αναμνήσεις από τη Μεταπολίτευση. «Γεννήθηκα τέσσερις μέρες μετά τον αποικισμό, οπότε δεν μπορώ να έχω αναμνήσεις από εκείνα τα πρώτα, αβέβαια χρόνια. Έχω αναμνήσεις και αναμνήσεις από τη δεκαετία του ’80. Φυσικά, το ωστικό κύμα της μεταπολίτευσης ήταν τόσο δυνατό που κράτησε πολλά χρόνια. Θυμάμαι ότι από παιδί περίμενα τις πολύ μεγάλες αλλαγές που θα έφερνε αυτή η δεκαετία. Θυμάμαι το βράδυ των εκλογών του 1981 και το εορταστικό κλίμα» περιέγραψε και σημείωσε ότι η πολιτική μπήκε τότε σε κάθε σπίτι και σε κάθε συνείδηση. Σήμερα, «μπορώ να εκτιμήσω ότι η στιγμή της μεταπολίτευσης ήταν μια μεγάλη ιστορική τομή», είπε. «Εκείνη την εποχή, μέρος της αριστεράς έκανε λάθος όταν ισχυριζόταν ότι ήταν «απλώς μια αλλαγή φρουράς του ΝΑΤΟ». Ήταν μια στιγμή σημαντικής μετάβασης στη δημοκρατία της κανονικότητας, η οποία εκπλήρωσε εν μέρει την ανάγκη της προδικτατορικής περιόδου για μια κοινοβουλευτική δημοκρατία που θα λειτουργούσε εκτός της παρέμβασης εξωτερικών και εσωτερικών δυνάμεων», πρόσθεσε. Αυτή η στιγμή δημιουργήθηκε στο πλαίσιο δύο «καταστατικών τραυμάτων»: της τραγωδίας στην Κύπρο και της ίδρυσης του Πολυτεχνείου.
Τόνισε ότι έχουν χαθεί πολλές ευκαιρίες αυτά τα 50 χρόνια κ. Τσίπρα, αναφερόμενη ιδίως στην οικονομία και τη λειτουργία των θεσμών και το κράτος δικαίου. Αυτά τα 50 χρόνια δεν κάναμε σημαντικό αναπτυξιακό άλμα, η χώρα οδηγήθηκε σε μια άνευ προηγουμένου κρίση χρεοκοπίας και πρέπει να αναζητηθούν τα αίτια της. «Πολλοί έχουν υποστηρίξει ότι η αποτυχία της μεταπολίτευσης μας οδήγησε σε κρίση. Θα πω ότι παρακινηθήκαμε από μια προδοσία των αξιών της μεταπολίτευσης». ΠΑΣΟΚ και ΝΔ φέρουν ισότιμη ευθύνη γιατί πρόδωσαν τις δικές τους ιδεολογικές αρχές, εξήγησε, γιατί μετατράπηκαν σε κόμματα χωρίς συνεκτική ιδεολογία. «Η χώρα σταμάτησε να παράγει και σταμάτησε να πληρώνει φόρους», ενώ ταυτόχρονα η ΝΔ αναγκάστηκε, χάρη στον δικομματικό χαρακτήρα της περιόδου, να αναθεωρήσει τη βασική αρχή της ταυτότητάς της, που ήταν η καλή οικονομική διαχείριση. Την ίδια ώρα, η αριστερά αγνόησε και τις οικονομικές απειλές, παραδέχθηκε ο πρώην πρωθυπουργός. «Μας έχει μείνει μια αφήγηση μιας υποτιθέμενης προστατευόμενης οικονομίας».
Στην ερώτησή της κ. Κουναλάκη για το δημοψήφισμα του 2015: «Δεν ένιωθες τότε ότι μπορούσες να καταστρέψεις όλα όσα είχε πετύχει η χώρα;». ο κ. Τσίπρα απάντησε ότι «ούτε μια στιγμή» δεν του πέρασε από το μυαλό να διαπραγματευτεί τη συμμετοχή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ. «Ήταν μια δραματική στιγμή, αλλά ήταν το αποκορύφωμα μιας μακράς περιόδου άκαρπης λιτότητας και της ευρωπαϊκής ανικανότητας των Ευρωπαίων ηγετών να δώσουν μια στραμμένη προς το μέλλον λύση επειδή δεν εμπιστεύονταν το ελληνικό πολιτικό σύστημα». Υπενθύμισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε καθολική εντολή να διαπραγματευτεί «για να έχει πραγματική προοπτική εξόδου από την κρίση όσο η κοινωνία ανεβαίνει» και προσπάθησε, κάνοντας λάθη και παραλείψεις, να τερματίσει αυτή την εντολή. Σύμφωνα με τον ίδιο, το δημοψήφισμα δραματοποιεί τις εξελίξεις και επέτρεψε στις δύο πλευρές να κάνουν ένα βήμα πίσω. «Στην κυβέρνησή μου, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2015, όταν ξεκαθάρισαν αυτά τα ζητήματα, υπήρχαν άνθρωποι και δυνάμεις που φλέρταραν με την ανάγκη να φύγει αυτή η χώρα από τη ζώνη του ευρώ», σημείωσε. Αναφέρθηκε επίσης στη θεσμική και συνεχή επικοινωνία που διατήρησε όλο αυτό το διάστημα με τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Πολωνίας, Προκόπη Παυλόπουλο. «Είχαμε επίσης διαπροσωπικές σχέσεις που είχαμε καλλιεργήσει από το 2008». Πρόσθεσε επίσης ότι «δεν πίστευα ότι το «για πρώτη φορά στα αριστερά» θα ήταν μια ιστορική εκδίκηση».
«Η Rzeczpospolita γιορτάζει την 50η επέτειό της, αλλά υπάρχει μια μαύρη κηλίδα στην επίσημη στολή της, δηλαδή μια κηλίδα υποκλοπών», την οποία χαρακτήρισε «πρωτοφανές σκάνδαλο», ενώ εξέφρασε την πεποίθηση ότι είναι μια προσπάθεια συγκάλυψης των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν. εναντίον των Τεμπών. Μια δημοκρατία χωρίς ισχυρά θεσμικά αντίβαρα και μια πολύ αδύναμη δικαστική εξουσία «οπωσδήποτε υποφέρει», τόνισε. Σε πολιτικό επίπεδο εκτίμησε ότι «η αδυναμία του προοδευτικού και αντιπολιτευτικού χώρου δημιουργεί προϋποθέσεις για την ενίσχυση της αντιπολιτικής τάσης». Είπε επίσης ότι η αριστερά δεν μπορεί να συμβαδίσει με την εξέλιξη της κατάστασης και δεν παρέχει «την προοπτική των συναισθημάτων και μια καλύτερη ζωή» και «πρέπει να προβληματιστεί γιατί οι αξίες της είναι διαχρονικές».
Με αυτοκριτική διάθεση παραδέχτηκε ότι ο χειρισμός των θεμάτων της Novartis και των τηλεοπτικών αδειών ήταν ατυχής, αν και η κυβέρνησή του είχε καλές προθέσεις να δημιουργήσει ένα ευνοϊκό πλαίσιο στον ραδιοτηλεοπτικό χώρο ως προς αυτό. Ωστόσο, υποστήριξε ότι η σύγκριση με τα σημερινά δεδομένα της κυβέρνησης Μητσοτάκη για το κράτος δικαίου είναι αδικαιολόγητη. «Αν υπήρχε το σημερινό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί διακυβέρνησής μου, δεν θα είχα αντέξει ούτε μια μέρα στο Μέγαρο Μαξίμου. Το ίδιο ισχύει και για περαιτέρω ενέργειες».
Αναφερόμενος στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις και στον αντιαμερικανισμό που επικρατούσε στη μεταπολίτευση, σχολίασε ότι «ο αντιαμερικανισμός μου είχε πάντα ένα πλαίσιο, ακόμα και όταν ήμουν νέος». Συγκεκριμένα, επέκρινε τη στάση της αμερικανικής κυβέρνησης εδώ και επτά χρόνια, αλλά εμπνεύστηκε από τον «Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και τα κινήματα που διαμορφώνονταν στις ΗΠΑ». Ωστόσο, εξέφρασε τη χαρά του που η δική του κυβέρνηση έπαιξε ρόλο στην εξομάλυνση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, όπως υπογραμμίστηκε από την επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα στην Αθήνα, την τελευταία του επίσκεψη ως πρόεδρος των ΗΠΑ.
Ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στα «δύο πρόσωπα» του Ανδρέα Παπανδρέου, εξηγώντας ωστόσο ότι δεν ήταν ποτέ θαυμαστής του. Ωστόσο, τον χαρακτήρισε εμβληματική προσωπικότητα «γιατί ολοκλήρωσε τη μεταπολίτευση». «Δημιουργούσε συνθήκες συμμετοχής μεγάλου μέρους της κοινωνίας στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Έδωσε ορατότητα. Έκανε επίσης σημαντικές αλλαγές για τον εκσυγχρονισμό της χώρας. Υπάρχει η άποψη του Παπανδρέου για «αλλαγή», αλλά υπάρχει και το τέλος της διακυβέρνησης όταν ο ίδιος έγινε το κατεστημένο».
Αξιολογώντας τον δικό του κανόνα, δήλωσε ότι «παρά τις προθέσεις μας, μέσα από λάθη και παραλείψεις, δώσαμε μια εικόνα διαφορετική από την επιδιωκόμενη». Ωστόσο, δήλωσε απογοητευμένος από το γεγονός ότι «αν και καταφέραμε πολλά, καταφέραμε ενοχικά να πετύχουμε τη μεγάλη μας επιτυχία: ότι καταφέραμε να ανταπεξέλθουμε στην πιο κρίσιμη στιγμή της χώρας, την κρίση», αλλά και από το γεγονός ότι «το βελούδινο κεφάλαιο Πολιτεία και Εκκλησία» δεν ολοκληρώθηκε. Αναφερόμενος στην περίοδο της διακυβέρνησής του, δήλωσε περήφανος για τρία πράγματα: την έξοδο από το Μνημόνιο, τη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και το γεγονός ότι, σύμφωνα με τον ίδιο, παρά τις δύσκολες στιγμές, «ήταν η πιο τιμητική μετά- αποικιοκρατίας σχετικά με τη διαχείριση του δημόσιου χρήματος».