Λάιονελ Λοράν
Μια νέα ψηφιακή μορφή χρήματος γίνεται viral, κερδίζοντας εκατομμύρια χρήστες, ακόμη περισσότερες συναλλαγές και μαζί της την προσοχή των κεντρικών τραπεζών του κόσμου. Αν σκεφτόσασταν το Bitcoin, είστε έξω. Το δημοφιλές κρυπτονόμισμα μπορεί να ξεπέρασε τα 69.000 δολάρια την Τρίτη, σημειώνοντας νέο ρεκόρ για πρώτη φορά από τον Νοέμβριο του 2021, αλλά το μέλλον φαίνεται να είναι στη Βραζιλία. Το «όπλο» της ανάπτυξης δεν είναι άλλο από το Pix, ένα φτηνό σύστημα άμεσων πληρωμών που επιτρέπει γρήγορες μεταφορές χρημάτων μέσω smartphone.
Η αρχική ιδέα της Pix ήταν να αυξήσει την οικονομική ένταξη, να μειώσει τους περιορισμούς του κεντρικού τραπεζικού συστήματος και να κάνει τις πληρωμές πιο γρήγορες και αποτελεσματικές. Αυτό που είναι εκπληκτικό είναι πόσο γρήγορα τα κατάφερε. Από το 2020, όταν κυκλοφόρησε από την κεντρική τράπεζα της Βραζιλίας, χρησιμοποιήθηκε από 160 εκατομμύρια ανθρώπους (80% του ενήλικου πληθυσμού) και 13 εκατομμύρια εταιρείες. Με άλλα λόγια, είναι ο πιο δημοφιλής τρόπος πληρωμής στη χώρα, ξεπερνώντας τις πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες. Στόχος της Pix είναι να επεκταθεί στην παγκόσμια αγορά σε μια εποχή ταχείας τεχνολογικής ανάπτυξης όπου οι κεντρικές τράπεζες πειραματίζονται με αναθεωρήσεις πληρωμών και ψηφιακά νομίσματα.
Σκεφτείτε το ως την άλλη πλευρά του φόβου «να μείνετε πίσω» που δημιούργησε τα κρυπτονομίσματα. Το Bitcoin επιστρέφει δυναμικά μετά την έγκριση των ETF Bitcoin από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC), αλλά φαίνεται να καθιερώνεται περισσότερο ως επενδυτικό περιουσιακό στοιχείο παρά ως εργαλείο για την κάλυψη καθημερινών αναγκών, όπως η πληρωμή λογαριασμών. Επιπλέον, σε αντίθεση με τον λαϊκισμό που περιβάλλει το Bitcoin, το Pix έχει σαφώς θεσμικό χαρακτήρα: είναι ένα φυσικό σύστημα πληρωμών σε νομίσματα που διαχειρίζεται μια κεντρική τράπεζα. Για τη χρήση του απαιτείται τραπεζικός λογαριασμός, ενώ η συμμετοχή των εμπορικών τραπεζών είναι υποχρεωτική. Και φυσικά δεν υπάρχει κανένα blockchain στον ορίζοντα.
Το Pix παραμένει «φουτουριστικό» με τον δικό του τρόπο, αλλά είναι αναμφίβολα πιο υγιές για την Οικονομία από την αγορά ασταθών κρυπτονομισμάτων όπως το Dogecoin ή το Pepe. Μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) δείχνει ότι οι συναλλαγές μέσω Pix διακανονίζονται σχεδόν άμεσα και με φθηνότερη χρέωση από άλλες εναλλακτικές λύσεις: για ιδιώτες είναι δωρεάν, ενώ για εταιρείες κοστίζει περίπου 0,33%, που είναι λιγότερο από τις προμήθειες περίπου 1,13%. για χρεωστικές κάρτες ή 2,34% για πιστωτικές κάρτες – και είναι χαμηλότερο από το τέλος 3,99% για το σύστημα πληρωμών WhatsApp της Meta Platforms.
Φυσικά και εδώ υπάρχουν κίνδυνοι που σχετίζονται με τη διαρροή προσωπικών δεδομένων, την απάτη ή το γεγονός ότι το σύστημα δεν έχει ακόμη δοκιμαστεί ενόψει μιας σοβαρής οικονομικής κρίσης. Ωστόσο, πρέπει να τυφλωθείτε από τον «ψηφιακό χρυσό» για να αγνοήσετε τα οφέλη που προσφέρει το Pix.
Σύμφωνα με μελέτη του The Banker, τα κέρδη από την Pix κατευθύνονταν σε μικρές τράπεζες και τοπικές επιχειρήσεις, μακριά από μεγάλες πόλεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του δανεισμού προς τους επιχειρηματίες και τα νοικοκυριά, καθώς και την αύξηση των επενδύσεων κεφαλαίου. Το σύστημα βοήθησε επίσης στην ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων, διασφαλίζοντας κατά κάποιο τρόπο ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις δεν υπερβαίνουν τις ανάγκες της κοινωνίας.
Όλα αυτά μας φέρνουν πίσω στα –όχι πολύ ενθαρρυντικά– νέα σχετικά με το πρόσφατο ράλι του Bitcoin. Παρά τον ενθουσιασμό για τα ETF, η ειρωνεία είναι ότι τελικά δεν είναι κάτι καινούργιο: είναι η ίδια παλιά κερδοσκοπία με τις ίδιες παλιές εισηγμένες εταιρείες όπως η MicroStrategy Inc. που ετοιμάζεται για περαιτέρω αγορές. Οι απειλές που μαστίζουν την αγορά κρυπτονομισμάτων εξακολουθούν να υπάρχουν.