Χάρης Φλουδόπουλος
Έρευνες και μετρήσεις που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη νέων υπεράκτιων αιολικών πάρκων θα μπορεί να πραγματοποιεί, σύμφωνα με το νέο νόμο του Υπουργείου Εσωτερικών, η Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ), προκειμένου: να επιταχυνθεί η προώθηση των σχεδίων ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων και ταχύτερη χρήση της εθνικής υπεράκτιας δυναμικής αιολικής ενέργειας. Υπενθυμίζεται ότι στόχος του υπουργείου είναι οι διαγωνισμοί για τα πρώτα πλωτά πιλότα να γίνουν το 2026, καθώς πρόκειται για επενδύσεις που θεωρούνται ότι έχουν υψηλή προστιθέμενη αξία. Σύμφωνα με το προκαταρκτικό ενεργειακό σχέδιο της χώρας, ο στόχος για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα (OHF) είναι 1.900 MW το 2030, 6.200 MW το 2035 και 17.300 MW το 2050.
Το προσεχές διάστημα αναμένεται να δημιουργηθεί όχημα ειδικού σκοπού ΕΔΕΥΕΠ και ΑΔΜΗΕ για ανάθεση ανεμολογικών και βαθυμετρικών μελετών σε θαλάσσιες περιοχές, το οποίο θα βραβευτεί για το πρώτο υπεράκτιο κύμα, για το οποίο έχουν ήδη γίνει οι κατάλληλες προκαταρκτικές εργασίες. Μόλις το όχημα τεθεί σε λειτουργία, θα προκηρύξει διαγωνισμό εξειδικευμένης εταιρείας που θα αναλάβει την ενοικίαση του σκάφους για βαθυμετρική και αιολική έρευνα, που εκτιμάται ότι θα διαρκέσει δύο χρόνια, για τους χώρους εγκατάστασης των πρώτων 1,9 GW που καλύπτει το πρόγραμμα. Εάν ο διαγωνισμός για έρευνες ανέμου και βυθού κατακυρωθεί το 2024 και ο ανάδοχος ξεκινήσει στις αρχές του 2025 με αναμενόμενη παράδοση το 2026, είναι πιθανό φέτος να ανατεθούν διαγωνισμοί παραχώρησης για τις πρώτες έξι περιοχές.
Η φιλοσοφία πίσω από την απόφαση της κυβέρνησης να παράσχει έτοιμη κριτική ανάλυση στους ενδιαφερόμενους επενδυτές είναι ότι με αυτόν τον τρόπο το κόστος ανάπτυξης θα είναι χαμηλότερο και όσο πιο περιορισμένο είναι τόσο πιο εύκολη θα είναι η επένδυση. Εάν ο επενδυτής γνωρίζει εκ των προτέρων πόσο και πού φυσάει ο άνεμος, ποια και πού είναι τα μεγαλύτερα και μικρότερα βάθη, μειώνονται τα κόστη, άρα και το κόστος της επένδυσης, άρα και το τελικό κόστος για τον καταναλωτή. Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα αυτής της διαδικασίας είναι ότι όλα τα δεδομένα από ανεμολογικές και βαθυμετρικές μελέτες θα είναι διαθέσιμα στους πιθανούς παίκτες. Με την κατάθεση της εγγύησης, θα έχουν πρόσβαση στα δεδομένα της αίθουσας δεδομένων.
Η ανεμολογική και βαθυμετρική έρευνα θα χρηματοδοτηθεί από τα έσοδα από τη δημοπρασία δικαιωμάτων ρύπανσης και το κατάλληλο κεφάλαιο θα ανακτηθεί από τα ποσά που καταβάλλουν οι επενδυτές για την αγορά δεδομένων. Και η απόκτησή τους θα είναι προϋπόθεση συμμετοχής σε διαγωνισμούς παραχώρησης περιοχών ανάπτυξης υπεράκτιων πάρκων.
Επισημαίνεται ότι από τις 10 πιθανές Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (POAWAP) στη φάση μεσοπρόθεσμης ανάπτυξης (μέχρι το 2030 – 2032), έχει επιλεγεί μια «δεξαμενή» 6 υπεράκτιων ζωνών όπου τα πρώτα πάρκα θα να εγκατασταθεί, 1,9 GW .
Σημαντικές επενδύσεις
Η επίτευξη αυτών των στόχων απαιτεί σημαντικές επενδύσεις: σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), θα χρειαστούν περισσότερα από 6 δισ. ευρώ έως το 2030 και περισσότερα από 28 δισ. ευρώ έως το 2050. Στο ίδιο κύμα ο αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας Αλ. Ο Σδούκου είπε ότι η Ελλάδα αναμένει να επενδύσει περισσότερα από 7 δισεκατομμύρια ευρώ τα επόμενα επτά χρόνια στην ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων για την επίτευξη του στόχου των 1,9 GW έως το 2030. Ταυτόχρονα, σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές (λιμάνια, ναυπηγεία) θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να γίνει κέντρο ανάπτυξης της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας σε ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Επιπλέον, οι ελληνικές εταιρείες παραγωγής εξοπλισμού ή κατασκευών μπορούν να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στον κλάδο σε όλη την περιοχή. Παράλληλα, αναμένεται ότι οι επενδύσεις αυτές θα δημιουργήσουν νέες, καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
Να σημειωθεί ότι στο αρχικό του δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης για την περίοδο 2025-2034, ο ΑΔΜΗΕ πρότεινε την κατασκευή των πρώτων πλωτών αιολικών πάρκων σε πέντε υπεράκτιες περιοχές και συγκεκριμένα στη Θράκη, την Κρήτη, τις Κυκλάδες, την Αττική και τα Δωδεκάνησα.
Ωστόσο, καθώς εμφανίζονται αντιδράσεις για την ανάπτυξη αιολικών πάρκων σε ορισμένες περιοχές, όπως η Κρήτη και η Κέρκυρα, φαίνεται ότι διευρύνεται το πεδίο στο οποίο μπορούν να τοποθετηθούν νέα έργα. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ Αριστοφάνης Στεφάτος τόνισε πρόσφατα ότι είκοσι πέντε περιοχές σε όλη την Ελλάδα θα μπορούσαν ενδεχομένως να γίνουν «περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων».
«Αυτές οι περιοχές καλύπτουν μια έκταση 2.712 τετραγωνικών χιλιομέτρων και, με σχετικά συντηρητικές, ασφαλείς εκτιμήσεις, θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν δυναμικό αιολικής ενέργειας 12,4 GW. Ο μεσοπρόθεσμος στόχος είναι να γίνουν τα πρώτα έργα το 2030–2032. Έχουν προσδιοριστεί 10 τομείς προτεραιότητας, από τους οποίους μπορεί να έχουμε δυναμικό 4,9 GW, αλλά θα αναπτύξουμε το 1,9, δηλαδή έχουμε μια δεξαμενή επιλογών από τις οποίες θα προέλθει ένα υποσύνολο για να πετύχουμε τον στόχο που έχουμε στο Εθνικό Σχέδιο Ενέργειας. και Κλίμα (ΕΣΕΚ), δηλαδή 1,9 GW», τόνισε ο Στεφάτος.
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι το ΙΟΒΕ παρουσίασε πρόσφατα μια εις βάθος ανάλυση για την Ελλάδα, η οποία δείχνει ότι ο αντίκτυπος των υπεράκτιων αιολικών πάρκων στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν μπορεί να φτάσει έως και 1,9 δισ. ευρώ ετησίως, με αυξημένα έσοδα άνω των 400 εκατ. ευρώ. ετησίως και 44.000 υποστήριξαν νέες θέσεις εργασίας.