Δεν έχει ξεχάσει το «μακρινό» έτος 2017, όταν ήταν τότε υπουργός Οικονομικών Ολλανδία Ο Jeroen Dijsselbloem προκάλεσε κύμα οργής όταν ισχυρίστηκε ότι ο φτωχός και υπερχρεωμένος νότος της Ευρώπης είχε σπαταλήσει τα χρήματά του σε αλκοόλ και γυναίκες ενώ ήταν ένας επιδεικτικός κήρυκας της δημοσιονομικής ηθικής της χώρας του. Αλλά τρία χρόνια αργότερα, καθώς η πανδημία βρισκόταν στο αποκορύφωμά της, ο τότε υπουργός Οικονομικών Wopke Hoekstra εξόργισε πολλούς από τους ομολόγους του στην ΕΕ αναρωτιόντας φωναχτά πώς ήταν δυνατόν άλλες κυβερνήσεις να μην είχαν τους πόρους για να αντιμετωπίσουν την πανδημία.
Η Ολλανδία είναι αναμφίβολα μια από τις πλουσιότερες χώρες της Ευρώπης, αλλά η φτώχεια είναι παντού και υπάρχουν Ολλανδοί πολίτες που έχουν πολύ λίγα χρήματα, δεν μπορούν να αγοράσουν φαγητό, να πληρώσουν ενοίκιο ή να μορφωθούν. Πολλοί άνθρωποι παίρνουν δάνεια για να τα βγάλουν πέρα αλλά δεν μπορούν να τα αποπληρώσουν. Και όσο περνάει ο καιρός, βυθίζονται όλο και πιο βαθιά στο χρέος.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του CBS, 726.000 νοικοκυριά είχαν «προβληματικά χρέη» το 2023, από 600.000 δύο χρόνια νωρίτερα. Σύμφωνα με τη Eurostat Το 16,5% του πληθυσμού ζει στο όριο της φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Η φτώχεια είναι η «μητέρα» κάθε κακού
Το 2020, το Άμστερνταμ ανέλαβε τα χρέη των νέων και τους επέτρεψε να τα αποπληρώσουν στην πόλη και όχι στον αρχικό δανειστή. Οι νέοι θα μπορούσαν επίσης να διαγράψουν κάποια από τα χρέη τους εάν συμμετείχαν στην εκπαίδευση ή την κατάρτιση. Οι δημοτικές αρχές της χώρας βρίσκουν πλέον νέους τρόπους για να βγάλουν τον κόσμο από την παγίδα του χρέους. Το Άρνεμ, μια πόλη 170.000 κατοίκων που βρίσκεται μόλις 20 χιλιόμετρα από τα γερμανικά σύνορα, ανακοίνωσε στα τέλη Απριλίου ότι σκόπευε να κάνει «40-60» νοικοκυριά χωρίς χρέη. Χωρίς καμία αποζημίωση. Χωρίς όρους. Και αυτό κάνει μεγάλη διαφορά σε σχέση με άλλες παρόμοιες κινήσεις. Προτεραιότητα δίνεται σε οικογένειες με παιδιά.
Κατόπιν αιτήματος, οι δικαιούχοι θα μπορούν να λάβουν συμβουλές για να τους βοηθήσουν να προετοιμάσουν ένα σχέδιο εξόδου από το χρέος. Η ιδέα πίσω από αυτήν την απόφαση είναι ότι τα κοινωνικά προβλήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν καλύτερα χωρίς τον βρόχο του χρέους, όπως η ανεργία, η ενδοοικογενειακή βία, η παραμέληση παιδιών, ο κίνδυνος εθισμού ή το έγκλημα. Πρόκειται για ένα πείραμα που θα διαρκέσει δύο χρόνια και μετά θα γίνουν αναλύσεις για την εξαγωγή συμπερασμάτων.
Σύμφωνα με τις αρχές της πόλης, τα χρέη έχουν καταστροφικό αντίκτυπο στους ανθρώπους και το άγχος που συνδέεται με την εξόφλησή τους συχνά βαθαίνει τα προβλήματα. «Το χρέος οδηγεί σε μεγαλύτερο χρέος», εξήγησε ο Μαρκ Λάουρικς, σοσιαλδημοκράτης δημοτικός σύμβουλος του Άρνεμ υπεύθυνος για την εξασφάλιση των μέσων διαβίωσης. «Φυσούν μια τρύπα στα πορτοφόλια και στο μέλλον των ανθρώπων. Και πιάνουν τόσο χώρο στο κεφάλι σου που δεν έχεις καθαρό μυαλό για να πάρεις τις σωστές αποφάσεις. Μια κατάσταση που ο κλάδος είσπραξης χρεών εκμεταλλεύεται για να βγάλει κέρδος».
Συμπέρασμα; «Είναι καιρός για μια ριζοσπαστική προσέγγιση που θα ήταν και πολύ πιο ωφέλιμη και οικονομικά φθηνότερη. Ένα εθνικό χρέος 3,5 δισ. ευρώ εξυπηρετείται με 17 δισ. ευρώ, που αντιπροσωπεύει δυσανάλογα υψηλό κόστος».
Η προσέγγιση αυτού του κοινωνικού προβλήματος μέσω άνευ όρων ελάφρυνσης του χρέους δίνει στα νοικοκυριά την ευκαιρία να «συνθέσουν αμέσως τις ζωές τους ξανά μαζί», σημειώνει ο Lauriks. Ως εκ τούτου, οι αρμόδιοι δημοτικοί υπάλληλοι επέλεξαν μια από τις ανατολικές συνοικίες του Άρνεμ, το Imerlo, τη φτωχότερη περιοχή της Ολλανδίας όσον αφορά το εισόδημα των νοικοκυριών, με το 40% να ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Όπως λέει ο Lauriks, οι άνθρωποι που πλησίασαν ήταν διστακτικοί στην αρχή γιατί είχαν συνηθίσει να χτυπούν τις πόρτες τους μόνο οι εισπράκτορες και οι δικαστικοί επιμελητές. Έτσι εξεπλάγησαν, αλλά γρήγορα συνειδητοποίησαν τη σημασία αυτής της πρωτοβουλίας για τη ζωή τους. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι σχεδόν το 60% των κατοίκων του Άρνεμ προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, πολλοί από τους οποίους δεν μπορούν καν να έχουν πρόσβαση σε βοήθεια για την αποπληρωμή του χρέους ή άλλες υπηρεσίες. Το συνολικό ποσό των 700.000 ευρώ που διέθεσε ο δήμος για την κάλυψη των χρεών 70 συνολικά οικογενειών δεν προέρχεται από Ολλανδούς φορολογούμενους, αλλά από φιλανθρωπικά ιδρύματα και έχει χαρακτήρα επιχορήγησης.
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι δήμαρχος του Άρνεμ είναι ο Αχμέτ Μάρκους, από το Μαρόκο. Το 1979, ο Αχμέτ, τότε 10 ετών, και η υπόλοιπη οικογένειά του ενώθηκαν ξανά με τον πατέρα του, ο οποίος είχε πάει για δουλειά στην Ολλανδία. Η οικογένεια ζούσε κοντά στο Άμστερνταμ, ο Αχμέτ δεν πήγε σχολείο στο Μαρόκο.
Μέσα σε δύο χρόνια, έμαθε να διαβάζει και να γράφει Ολλανδικά στο Τέταρτο Μοντεσσοριανό Σχολείο του Άμστερνταμ. Αποφοίτησε από το λεγόμενο Ατομική Τεχνική Σπουδή και ξεκίνησε να εργάζεται σε οίκο ευγηρίας, μετά στην αστυνομία, μετά στην τοπική αυτοδιοίκηση, και σήμερα είναι δήμαρχος της πόλης.
Η πρωτοφανής δράση της κομμούνας έλαβε ευρεία δημοσιότητα, δεν έμεινε αδρανής και μάλιστα επικρίθηκε για διάφορους λόγους. Τα στοιχεία της πόλης για το κόστος του «προβληματικού χρέους» είναι «πλασματικά», λένε κάποιοι.
Ένας καθηγητής πανεπιστημίου προειδοποίησε για τον «ηθικό κίνδυνο», δηλαδή τον κίνδυνο να ωθήσει περισσότερα νοικοκυριά στο χρέος. Άλλοι υποστήριξαν ότι ήταν πιο σωστό να ενισχυθεί η πρόνοια ή να αυξηθεί ο κατώτατος μισθός.
Πηγή Deutsche Welle
