Οι κυβερνητικές γιορτές τον Αύγουστο του ’22 με αφορμή την έξοδο από τα μνημόνια σταμάτησαν στις πύλες των δήμων όλης της χώρας. 332 δήμοι υπόκεινται στο πλήρες μνημονιακό καθεστώς, που τους έχει επιβληθεί με μια σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων για τα οικονομικά, το προσωπικό και τη λειτουργία τους, που έχει ανυπολόγιστες συνέπειες ως προς τη βασική τους αποστολή: βελτίωση της ζωής των πολιτών, εκσυγχρονισμός και εξανθρωπισμό. τις πόλεις τους.
Μπορεί λοιπόν τα μνημόνια να εξαφανιστούν, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, αλλά παραμένουν σε ισχύ οι δύο βασικοί νόμοι που οδηγούν σήμερα τους δήμους σε αδιέξοδο:
Πράξη του 2012, που ουσιαστικά ανέτρεψε το σύνολο του καθεστώτος ρύθμισης των οικονομικών των δήμων και καθορισμού των εσόδων τους από τον κρατικό προϋπολογισμό, με αποτέλεσμα οι κεντρικοί Αυτόνομοι Πόροι τους να μειωθούν κατά περίπου 80%. Η πράξη ισχύει και σήμερα. Επομένως, ενώ το 2024 τα κονδύλια των δήμων από τον κρατικό προϋπολογισμό θα έπρεπε -βάσει του νόμου 3852- να ανέρχονται σε 7,5 δισ. ευρώ, είναι μόλις 1,5 δισ. ευρώ.
Ένα χρόνο μετά, το 2013, «πάγωσε» η απασχόληση μόνιμων υπαλλήλων στους δήμους, η οποία ισχύει μέχρι και σήμερα. Σύμφωνα με τους πιο συντηρητικούς υπολογισμούς, οι δήμοι έχουν χάσει το 20% των εργαζομένων τους και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις υπολογίζουν το ποσοστό σε 40-45%.
Φαίνεται ότι η απόφαση έχει ληφθεί: η κυβέρνηση, παρά το εγκώμιο των αποκεντρωμένων θεσμών, όχι μόνο δεν άρει τους μνημονιακούς περιορισμούς, αλλά εισήγαγε νέες ρυθμίσεις που οδηγούν στον οικονομικό στραγγαλισμό των δήμων και στην πλήρη απαξίωση των θεσμών.
Όπως η εξαίρεση των δήμων από έσοδα από το τέλος βιωσιμότητας, η επιβολή άμεσου -και αναδρομικά- τέλους για την ταφή απορριμμάτων συνολικού ποσού 240 εκατ. ευρώ για το 2024, με ταυτόχρονη κάλυψη των δαπανών που προκύπτουν από αυξήσεις στους μισθούς και τις παροχές των εργαζομένων, όπως αναφέρθηκε πέρυσι. .
Επιπλέον, ακυρώνει αποφασιστικά ουσιαστικά κάθε δημοτική πρωτοβουλία που προσπαθεί να παρέμβει σε θέματα αιχμής για τους πολίτες, όπως η ενέργεια.
Πολλοί δήμοι, όπως ο δήμος Αθηναίων, έχουν αρχίσει να δημιουργούν προγράμματα που θα μας επέτρεπαν να προσφέρουμε πράσινη και οικονομική ενέργεια στους πολίτες μας. Ωστόσο, αυτό έρχεται σε αντίθεση με την απόφαση της κυβέρνησης, η οποία ουσιαστικά αποκλείει την πρόσβαση των δήμων στο ηλεκτρικό δίκτυο, δίνοντας προτεραιότητα στους μεγάλους παραγωγούς που στόχος τους δεν είναι η κοινωνική εργασία, αλλά η αύξηση των πλεονασματικών κερδών τους.
Αν δεν καταφέρουμε να σταματήσουμε την εχθρική στάση των αρχών προς τους δήμους το συντομότερο δυνατό, θα έχει καταστροφικές συνέπειες για την καθημερινότητα των πολιτών μας.
Αυτές οι κυβερνητικές επιλογές μοιράζονται μια κεντρική πολιτική εξυπηρέτησης των συμφερόντων των λίγων σε βάρος των συμφερόντων των πολλών.
Αυτή η πολιτική προσπαθεί να οδηγήσει στη καρτέλοποίηση βασικών δημοτικών υπηρεσιών, όπως η καθαριότητα στην περίπτωση των δήμων ή η διαχείριση των υδάτων στην περίπτωση των περιφερειών. Βάζει τις υπηρεσίες της πόλης σε ιδιώτες, αυξάνοντας το κόστος τους και προσπαθεί να δημιουργήσει νέους ομήρους για τους πολίτες με τη μορφή «πράσινων, κόκκινων, κίτρινων τιμολογίων», όπως έγινε στον ενεργειακό τομέα.
Οι αιρετοί σε δήμους δεν μπορούν και δεν είναι παρατηρητές σε αυτή τη διαδικασία. Τους τελευταίους μήνες, τόσο εγώ όσο και η κεντρική αρχή των δήμων, η ΚΕΔΕ, κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου για την εξέλιξη της κατάστασης.
Εφιστήσαμε την προσοχή των αρμόδιων αρχών και των υπουργών στον κίνδυνο να βρεθούν οι δήμοι σε πλήρες αδιέξοδο. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στο διαβόητο συγκεντρωτικό, γραφειοκρατικό κράτος να σταθεί εμπόδιο στον αποκεντρωμένο θεσμό της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Αυτή την εβδομάδα, η Ελλάδα γιόρτασε την 50ή επέτειο από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποσχέθηκε σύγκλιση με την Ευρώπη από το βήμα του κοινοβουλίου.
Δυστυχώς κινούμαστε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η Ελλάδα έχει λίγα κοινά με την Ευρώπη των πόλεων, των περιφερειών και των αποκεντρωμένων θεσμών. Ακόμη χειρότερα, δεν είναι καν σε καλό δρόμο για να αρχίσει να μειώνει τη διαφορά.
Οι δημοτικές αρχές των αναπτυγμένων ευρωπαϊκών πόλεων σχεδιάζουν και υλοποιούν το μέλλον τους και παλεύουμε επί μήνες να αποκαταστήσουμε την κυκλοφορία στους δρόμους της πόλης μας ή να διατηρήσουμε λειτουργικά και ανθρώπινα σχολεία για τα παιδιά μας.
Η αλήθεια είναι ότι οι δήμοι έχουν χορτάσει υποσχέσεις και ωραία λόγια. Ώρα για έργα, για όλους…
