Ένας καλός φίλος της στήλης, ο γιατρός Νίκος Παΐσιος, εκπέμπει από τη γιορτή της τελευταίας χαράς: «Ο θάνατος ενός ποιητή είναι το τέλος της γέννησης», γράφει πολύ σοφά κάπου ο Γιώργος Σεφέρης. Ο θάνατος της Τζένης Μαστοράκη συγκλόνισε όχι μόνο όσους τη γνώριζαν καλύτερα, αλλά και τους αναγνώστες των μοναδικών ποιημάτων της και τα social media πλημμύρισαν από ευχές, αναμνήσεις και μηνύματα.
Η κηδεία της χθες στον ναό της Αγίας Ζώνης στην Κυψέλη και η ταφή της στο νεκροταφείο Ζωγράφου ήταν σεμνή, απλή και περιττή, απόλυτα σύμφωνη με την ακραία σεμνότητα του χαρακτήρα του ποιητή και μεταφραστή. Άρα, ταίριαζε το στεφάνι της Υπουργού Πολιτισμού με τη μοναδική λέξη «Συλλυπητήρια από καρδιάς» και ακόμη πιο πολύ ο σταυρός με ολόλευκα τριαντάφυλλα που σκέπαζαν το χτυπημένο κορμί της με ένα ρήμα: «Σε αγαπάμε» και οι υπογραφές μόνο της. κόρη, σκηνογράφο Μαγιούς Τρικεριώτη, και την ακόμα πιο πολύτιμη εγγονή της Αλίνα.
Η εκκλησία, παρά τον καύσωνα και τις πρώτες αυγουστιάτικες διακοπές, γέμισε από πολύ κόσμο. Μαζί της ήταν δύο αγαπημένοι και παλιοί της φίλοι: ο μουσικός παραγωγός και διευθυντής φωτογραφίας Μενέλαος Καραμαγγιώλης και η σιδηρά κυρία της τηλεόρασης Ισαμπέλα Σασλόγλου.
Οι σύγχρονοί της την τίμησαν με έναν εξαιρετικό εκπρόσωπο της γενιάς της, τον Γιώργο Μαρκόπουλο, και μαζί με τον Διονύση Καψάλη βύθισαν και οι δύο σε ανείπωτο πένθος. Εκεί ήταν και οι ποιητές-«μαθητές» της – ο Δημήτρης Αθηνάκης από την «Καθημερινή», η Ευτυχία Παναγιώτου που της αφιέρωσε το διδακτορικό του και ο Γιάννης Αντιόχου που τη στήριξε σαν γνήσιος γιος τις δύσκολες ώρες της παραμονής της στο νοσοκομείο. Παρόντες ήταν επίσης ο πρόεδρος της Εθνικής Βιβλιοθήκης Σταύρος Ζουμπουλάκης και η διευθύντρια γραμμάτων του υπουργείου Πολιτισμού Σίσσυ Παπαθανασίου.
Ανάμεσα στον πολύ κόσμο υπήρχαν και άλλα πρόσωπα: η συνάδελφός της, καθηγήτρια Λίζυ Τσιριμώκου, η Χριστίνα Ντούνια, οι ποιητές Γιάννης Ευθυμιάδης και Γιάννης Στίγκας, η πιστή βοηθός της Ρενάτα Καραγιαννάκη και οι στενοί της φίλοι από το δημοσιογραφικό περιβάλλον Μιχάλης Μήτσος και Οντίν Λιναρδάτου.
Ο αδερφός της, Νίκος Μαστοράκης, ήταν πολύ απών – δεν άντεξε τον πόνο της απώλειας και το τελευταίο αντίο, ποτέ ξανά. Όταν το σώμα της τοποθετήθηκε στην κρύπτη του οικογενειακού τάφου στο νεκροταφείο Ζωγράφου, με την ελπίδα της Ανάστασης, φαινόταν ότι είχαν πεθάνει τα αγαπημένα της πρόσωπα, τα αγαπημένα της πρόσωπα: η γιαγιά και η μητέρα της, η αγαπημένη της δασκάλα στο πανεπιστήμιο, ψυχικά. Την περιμένει ο Νικόλαος Τωμαδάκης και οι επαναστάτες της γενιάς της, καθώς και οι αδελφοί της φίλοι, οι ποιητές Βασίλης Στεριάδης, Γιάννης Κοντός και Χριστόφορος Λιοντάκης.
Κι έτσι, ενώ η ποίηση του Μαστόρακα εμψυχώνεται κυρίως από τις λάμψεις των διαμαντιών του Σολομώντα, ξαφνικά ήρθαν στο μυαλό οι λέξεις, όχι του Σολομώντα, αλλά του Καβάφη: «Τα δάκρυά μας, ο πόνος μας, είμαστε φίλοι στο πένθος». Και ξανά ήρθε στο μυαλό μου η εικόνα από το In Search of Lost Time του Proust, όπου ο συγγραφέας Bergot πεθαίνει και τα βιβλία του ξυπνούν σαν άγγελοι με ανοιχτά φτερά και γίνονται σύμβολα της αθανασίας του. Αυτό θα γίνει με τα ποιήματα της Τζένης Μαστοράκη, της μεγάλης γυναίκας της ελληνικής γλώσσας».
[email protected]