Η ρητορική ήταν προβλέψιμη και τα παραδείγματα που χρησιμοποίησε ήταν ασύνδετα. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν συνέκρινε αμέσως τη συμφωνία του Ιουλίου 2024 μεταξύ Βερολίνου και Ουάσιγκτον για την ανάπτυξη συμβατικά οπλισμένων αμερικανικών πυραύλων εδάφους-εδάφους με βεληνεκές άνω των 500 km στη Γερμανία με την απόφαση του ΝΑΤΟ το 1979 να αναπτύξει πυρηνικούς βαλλιστικούς πυραύλους και πυραύλους κρουζ. γερμανικό έδαφος. ευρωπαϊκή ήπειρο.
Απηχώντας τη γλώσσα των Σοβιετικών ηγετών στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο Πούτιν προειδοποίησε στις 28 Ιουλίου ότι η ανάπτυξη των ΗΠΑ θα έθετε βασικές ρωσικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε αυξημένο κίνδυνο επίθεσης και θα μειώσει τον χρόνο πτήσης και εντοπισμού στον οποίο η Μόσχα θα μπορούσε να απαντήσει. Είπε ότι η Ρωσία θα απαντούσε το ίδιο εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίσουν να αναπτύσσουν.
Η προγραμματισμένη ανάπτυξη ακολουθεί την ανάπτυξη από τη Ρωσία ενός πυραύλου κρουζ μεγάλου βεληνεκούς (GLCM) κατά παράβαση των δεσμεύσεών της για τον έλεγχο των όπλων και μια πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Η απειλή μιας ρωσικής απάντησης έχει εγείρει ανησυχίες στον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Διαιρέσεις στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) Scholz. Κάποιοι επέκριναν τη συμφωνία ανάπτυξης ως αποσταθεροποιητική, κακώς δοκιμασμένη και αποσυνδεδεμένη από τη βαθιά δέσμευση του SPD για αφοπλισμό. Ωστόσο, άλλοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής του SPD, συμπεριλαμβανομένου του Scholz και του υπουργού Άμυνας Boris Pistorius, απέρριψαν τέτοιες σκέψεις, επικαλούμενοι τον συνεχιζόμενο επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τονίζοντας την ανάγκη να καλύψουν τα κενά η Γερμανία και το ΝΑΤΟ. Γενικότερα, όσο η Μόσχα συνεχίζει να συνδέει τις συζητήσεις για τον έλεγχο των όπλων με τον πόλεμο με την Ουκρανία, οποιεσδήποτε προτάσεις ελέγχου των όπλων είναι απίθανο να παράγουν θετικά αποτελέσματα. Αντίθετα, η βελτίωση των συμβατικών ικανοτήτων μεγάλου βεληνεκούς του ΝΑΤΟ θα μπορούσε να αποτρέψει περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα με τρόπο που τελικά ωφελεί την περιφερειακή σταθερότητα.
Παραδόσεις αμερικανικών πυραύλων στη Γερμανία
Ενώ οι τύποι πυραύλων που οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γερμανία έχουν ανακοινώσει ότι θα εκτοξεύσουν το 2026 εμπίπτουν στις ίδιες ευρείες κατηγορίες με εκείνους που αναπτύχθηκαν τη δεκαετία του 1980, οι πρώτοι αναμένεται να είναι εξοπλισμένοι με συμβατικές και όχι με πυρηνικές κεφαλές. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους αυτή η απόφαση δεν έχει ακόμη προκαλέσει δημόσια αντίδραση στη Γερμανία -εκτός από τις καταγγελίες πολιτικών του SPD- και αλλού στην Ευρώπη, που προκλήθηκε από την ανάπτυξη των αμερικανικών βαλλιστικών πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς Pershing II (MRBM) το 1983 και BGM- 190G Gryf GLCM.
Η απόφαση να αναπτυχθεί η ίδια δεν προκαλεί έκπληξη: η 2η U.S. Multi-Domain Task Force (MTDF) ενεργοποιήθηκε στο Βισμπάντεν, στη δυτική Γερμανία, τον Σεπτέμβριο του 2021, επομένως ήταν σχεδόν βέβαιο ότι η ανάπτυξη θα γινόταν τελικά.
Κάθε MTDF έχει ένα στρατηγικό τάγμα πυρός (SFB) που παρέχει χτύπημα ακριβείας μεγάλης εμβέλειας σε επιθέσεις ξηράς καθώς και εναντίον πλοίων. Το SFB θα περιλαμβάνει τελικά έναν πύραυλο εδάφους-εδάφους Raytheon SM-6, έναν πύραυλο κρουζ εδάφους-εδάφους Raytheon Tomahawk (LACM), έναν πύραυλο κτυπήματος ακριβείας Lockheed Martin (PrSM), έναν πύραυλο μικρού βεληνεκούς. βαλλιστικών πυραύλων και οχήματος υπερηχητικής ολίσθησης υψηλής ταχύτητας (HGV). Οι πύραυλοι Tomahawk έχουν βεληνεκές άνω των 1.500 km, ενώ η μη προηγμένη παραλλαγή PrSM θα φτάσει τα 1.000 km. Ένα όπλο με βεληνεκές 1.000 km βάζει ολόκληρη την περιφέρεια του Καλίνινγκραντ και το μεγαλύτερο μέρος της Λευκορωσίας εντός εμβέλειας σημείων εκτόξευσης στην ανατολική Γερμανία και θα μπορούσε να φτάσει στην ηπειρωτική Ρωσία κοντά στα σύνορα με τη Λετονία μόνο εάν εκτοξευθεί από τη βορειοανατολική Γερμανία (βλ. Χάρτη 1). Το σύστημα με τις μεγαλύτερες δυνατότητες να φτάσει στόχους βαθιά μέσα στη Ρωσία είναι ένα φορτηγό γνωστό ως Dark Eagle. Η ακριβής εμβέλεια του συστήματος είναι μυστική, αλλά οι αμερικανοί αξιωματούχοι που επιβλέπουν την ανάπτυξή του το περιέγραψαν ως σύστημα μεσαίας εμβέλειας, σημειώνοντας ότι είναι πάνω από 3.000 km.
Κινήματα στην Ευρώπη
Η απόφαση υπογράμμισε μια αλλαγή στη σκέψη των ΗΠΑ και ορισμένων ευρωπαίων συμμάχων του ΝΑΤΟ σχετικά με τα οφέλη από την ύπαρξη συμβατικών δυνατοτήτων εκτόξευσης ξηράς μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Τον Ιούλιο του 2024, πολλά μέλη του ΝΑΤΟ δήλωσαν ότι σκόπευαν να αποκτήσουν δυνατότητες εκτόξευσης ξηράς ήταν εντυπωσιακά .
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γερμανία έκαναν την ανακοίνωση στις 10 Ιουλίου κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ το 2024 στην Ουάσιγκτον. Την επόμενη μέρα, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Πολωνία υπέγραψαν μια επιστολή προθέσεων να αναπτύξουν από κοινού ένα απροσδιόριστο σύστημα κρούσης ακριβείας μεγάλης εμβέλειας υπό τη σημαία ενός νέου προγράμματος που ονομάζεται European Long-range Strike Approach (ELSA). Οι αξιωματούχοι είπαν ότι προοριζόταν να είναι ένα GLCM με εμβέλεια 1.000-2.000 km.
Αντί να περιοριστεί το έργο σε έναν μικρό αριθμό μελών του ΝΑΤΟ, ο Γάλλος υπουργός Άμυνας Σεμπαστιέν Λεκορνού είπε στους δημοσιογράφους ότι «η ιδέα είναι να το ανοίξουμε όσο το δυνατόν ευρύτερα» για να επωφεληθούν από το χαμηλότερο κοινό κόστος ανάπτυξης και παραγωγής. Το γαλλικό MBDA επιδιώκει να τοποθετηθεί ως το καλύτερο μέρος για να καλύψει τις ευρωπαϊκές ανάγκες. Πριν από την ανακοίνωση, άφησε να εννοηθεί ότι σκόπευε να αναπτύξει μια έκδοση του Croisière Naval/Naval Cruise Missile (MdCN-NCM), υποσχόμενη ότι θα ήταν μια «ενιαία ευρωπαϊκή κυρίαρχη λύση».
Τέλος, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο υπέγραψαν κοινή αμυντική δήλωση στις 24 Ιουλίου ως μέρος των νέων προσπαθειών για τη βελτίωση της αμυντικής συνεργασίας, η οποία περιλαμβάνει δέσμευση του Βερολίνου και του Λονδίνου «μαζί με τους εταίρους, [να] να δημιουργήσουν μια μακροπρόθεσμη, ολοκληρωμένη εταιρική σχέση. Το ΗΒ δεν έχει ανακοινώσει την πρόθεσή του να ενταχθεί στην ELSA, αν και ο Lecornu πρότεινε ξεκάθαρα την ένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου.
Συγκρίσεις Ψυχρού Πολέμου
Η αμερικανο-γερμανική δήλωση ερμηνεύτηκε αναπόφευκτα από τον Πούτιν ως πρόκληση και όχι ως αμυντικό μέτρο. Κατά τη διάρκεια της Κεντρικής Ρωσικής Ναυτικής Παρέλασης στις 28 Ιουλίου, προειδοποίησε ότι εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες αναπτύξουν πυραύλους στη Γερμανία, η Μόσχα θα άρει το μονομερές μορατόριουμ για την ανάπτυξη πυραύλων που είχαν απαγορευτεί στο παρελθόν. Οι κατηγορίες όπλων εμβέλειας που οι Ηνωμένες Πολιτείες προτείνουν να στείλουν στην Ευρώπη είχαν προηγουμένως απαγορευτεί βάσει της Συνθήκης για τις πυρηνικές δυνάμεις μέσου βεληνεκούς (INF) του 1987, η οποία απαγόρευε τόσο στη Σοβιετική Ένωση (και στη διάδοχό της, τη Ρωσική Ομοσπονδία) όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες να αναπτύξουν και εκτόξευση βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων κρουζ με βεληνεκές 500 έως 5.500 km.
Η σύγκριση του Πούτιν για την τρέχουσα κατάσταση με την απόφαση του ΝΑΤΟ το 1979 να αναπτύξει αμερικανικούς πυραύλους στην Ευρώπη αγνοεί το γεγονός ότι και στις δύο περιπτώσεις η ανάπτυξη αμερικανικών πυραύλων ακολούθησε το ρωσικό προηγούμενο. Η ανάπτυξη πυραύλων από τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου ήταν μια αντίδραση στην ανάπτυξη από τη Σοβιετική Ένωση του πυρηνικού οπλισμού βαλλιστικού πυραύλου μέσου βεληνεκούς RSD-10 Pioneer (RS-SS-20 Sabre) ως πιθανό όπλο πρώτου χτυπήματος κατά των Δυτικών Ευρώπη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες απάντησαν εισάγοντας τα Gryphon GLCM και Pershing II MRBM ενώ συνεχίζονταν οι διαπραγματεύσεις για τον έλεγχο των όπλων. Αυτή η διττή προσέγγιση, σε συνδυασμό με την προθυμία των Σοβιετικών και Αμερικανών ηγετών να συμμετάσχουν σε εποικοδομητικές συζητήσεις, οδήγησε στη δημιουργία της Συνθήκης INF.
Παρά την επιτυχία της συμφωνίας στην εξάλειψη μιας ολόκληρης κατηγορίας όπλων, η Συνθήκη INF κατέρρευσε το 2019 μετά την αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών, επικαλούμενη μακροχρόνιες υποτιθέμενες παραβιάσεις της συνθήκης από τη Ρωσία. Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ ισχυρίζονται ότι η σειρά Novator 9M729 (RS-SSC-8) GLCM παραβίασε το INF. Ο πύραυλος πιθανότατα έχει βεληνεκές 2.500 km, ανάλογα με το προφίλ πτήσης του. Μετά από σχεδόν μια δεκαετία προσπάθειας να επαναφέρει τη Μόσχα σε συμμόρφωση, η υπομονή της Ουάσιγκτον εξαντλήθηκε. Επιπλέον, η απόσυρση επέτρεψε επίσης στις Ηνωμένες Πολιτείες να αναπτύξουν συστήματα εδάφους εκτόξευσης μεγαλύτερου βεληνεκούς, τα οποία βρήκαν χρήσιμα στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού ως απάντηση στην ανάπτυξη κινεζικών πυραύλων.
Ρωσική απάντηση
Η Μόσχα έχει επανειλημμένα αρνηθεί ότι το 9M729, το οποίο διατίθεται σε συμβατικές και πυρηνικές παραλλαγές, παραβίασε τη Συνθήκη INF. Το Novator 9M728 (RS-SSC-7 Southpaw), μια έκδοση εμβέλειας 500 km της ίδιας οικογένειας πυραύλων, χρησιμοποιήθηκε στην Ουκρανία και η Μόσχα πιθανότατα χρησιμοποίησε επίσης τον πόλεμο για να δοκιμάσει το 9M729 σε ένα περιβάλλον επιχειρησιακών δοκιμών πολύ μεγαλύτερης εμβέλειας.
Είναι πιθανό η Ρωσία να αναπτύσσει –ή έχει ήδη αναπτύξει– άλλα επίγεια συστήματα με βεληνεκές άνω των 500 km, όπως προφανώς επιβεβαίωσε ο Πούτιν στις 28 Ιουλίου. Το 9M729 είναι ένα από τα όπλα που ο Πούτιν θα μπορούσε να «αποκαλύψει» κάποια στιγμή ως απάντηση ισοδύναμου βεληνεκούς στη σχεδιαζόμενη ανάπτυξη των ΗΠΑ (βλ. Χάρτη 2).
Υπάρχουν πολλά άλλα πιθανά υποψήφια συστήματα που θα μπορούσε να αναπτύξει η Ρωσία. Μία από τις πιο πιθανές προϋποθέσεις για να τεθεί σε λειτουργία είναι η εκτοξευθείσα έκδοση Mach 5 plus του αντιπλοϊκού πυραύλου 3M22 Zircon (RS-SS-N-33), ο οποίος έχει ήδη τη δυνατότητα να προσφέρει πρόσθετη επίθεση από ξηρά. Σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους, η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει το Zircon εναντίον της Ουκρανίας πολλές φορές και το έχει προσαρμόσει ώστε να εκτοξεύεται από μια χερσαία πλατφόρμα τουλάχιστον από το 2019. Βρετανοί αξιωματούχοι πληροφοριών εκτίμησαν ότι δεν υπήρχε κατάλληλη θαλάσσια πλατφόρμα για την εκτόξευση Zircon στη Μαύρη Θάλασσα τη στιγμή που εκτοξεύτηκε η βολή σε τουλάχιστον μία από αυτές τις περιπτώσεις υποδηλώνει ότι αναπτύχθηκε μια έκδοση εδάφους και ότι το επιχειρησιακό σύστημα παράκτιας άμυνας K-300P Bastion-P (RS-SSC-5 Stooge) προσαρμόστηκε για αυτόν τον σκοπό.
Άλλοι βαλλιστικοί πύραυλοι μικρού βεληνεκούς 9K720 Iskander-M που μπορεί να έχουν υιοθετηθεί από τη Ρωσία και έχουν βεληνεκές άνω των 500 km περιλαμβάνουν την παραλλαγή εκτεταμένου βεληνεκούς του βαλλιστικού πυραύλου μικρού βεληνεκούς 9K720 Iskander-M (RS-SS-26 Stone). . Το 9K720 μπορεί ήδη να έχει αυτονομία περίπου 600 km. Η Ρωσία μπορεί επίσης να έχει ξαναρχίσει τις εργασίες για τον βαλλιστικό πύραυλο μεσαίου βεληνεκούς RS-26 Rubezh, ο οποίος προφανώς είχε αποσυρθεί γύρω στο 2017.
Η συμφωνία μεταξύ Βερολίνου και Ουάσιγκτον για την ανάπτυξη βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων κρουζ, σε συνδυασμό με την εκτόξευση του προγράμματος ELSA, σημαίνει αλλαγή στην προηγουμένως επιφυλακτική θέση του ΝΑΤΟ στα συστήματα ξηράς μεγάλης εμβέλειας. Ωστόσο, η περιγραφή της Μόσχας για την απόφαση του Βερολίνου και της Ουάσιγκτον ως πρόκληση είναι ανακριβής. Αφορμή για την επανεκτίμηση είναι ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία και η επιδείνωση των σχέσεών της με το ΝΑΤΟ.
Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση Εδώ.
Executive Editor: Νικόλας Σαπουντζόγλου
