Υπάρχει ανησυχία και απογοήτευση στην ΕΕ για την αδυναμία να σημειωθεί πρόοδος στην εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινα λόγω της ευρωπαϊκής τους πορείας
Με φρέσκα νέα, θετικά μηνύματα, αλλά χωρίς χρονοδιαγράμματα, ήταν η αποστολή της προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στα Δυτικά Βαλκάνια λίγες μόλις ημέρες πριν η Επιτροπή παρουσιάσει τις εκθέσεις προόδου της στις υπό ένταξη χώρες, στις 8 Νοεμβρίου.
Αφενός μίλησε για την υπάρχουσα δυναμική και την κατάλληλη δυναμική, αφετέρου ουσιαστικά μιλούσε για τη σχέση δούναι και λαβείν, επισημαίνοντας από το Βελιγράδι ότι κάθε χώρα που επιτυγχάνει αποτελέσματα γρηγορότερα μπορεί να προχωρήσει βήματα πιο γρήγορα από όσοι αργούν να το εφαρμόσουν, αυτό που απαιτείται.
Ευρωπαϊκή πηγή εκτιμά ότι η Κομισιόν θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να «τετραγωνίσει πολλούς κύκλους» στις επερχόμενες εκθέσεις, διατηρώντας την αξιοπιστία και τονίζοντας ό,τι είναι κακώς γραμμένο και δεν εκτελείται, διατηρώντας παράλληλα ανοιχτό το ευρωπαϊκό παράθυρο.
Η ΕΕ ανησυχεί για τις σχέσεις Βελιγραδίου-Πρίστινα
Ειδικότερα, υπάρχει ανησυχία και απογοήτευση εντός της ΕΕ για την αδυναμία να σημειωθεί πρόοδος στην εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινα, η οποία, όπως σημείωσε ευρωπαϊκή πηγή, σχετίζεται με την ευρωπαϊκή τους πορεία.
Την ανάγκη εξομάλυνσης τόνισε και η Πρόεδρος της Κομισιόν στην κοινή συνέντευξη Τύπου που διοργάνωσε με τον πρόεδρο της Σερβίας Aleksandar Vucić στο Βελιγράδι στις 31 Οκτωβρίου, τονίζοντας ότι «η βάναυση επίθεση της 24ης Σεπτεμβρίου στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο είναι εντελώς σκανδαλώδης. Οι δράστες πρέπει να λογοδοτήσουν και να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη».
Σε ό,τι αφορά την Αλβανία, δεν έχει σημειωθεί πρόοδος στην υπόθεση του εκλεγμένου δημάρχου Χιμάρας Φρέντυ Μπελέρη, η οποία σχετίζεται άμεσα με το κράτος δικαίου.
Στις 16 Οκτωβρίου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε στα Τίρανα ότι «η επίλυση αυτού του ζητήματος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να κάνει η Ελλάδα το επόμενο βήμα και να συμφωνήσει να ξεκινήσει η διαπραγματευτική διαδικασία της Αλβανίας με την ΕΕ», ενώ ανέφερε ότι «η Ελλάδα σθεναρά και υποστηρίζει αταλάντευτα την προοπτική ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων».
Ωστόσο, στις 30 Οκτωβρίου, ο πρόεδρος της Επιτροπής των Σκοπίων ανακοίνωσε πακέτο στήριξης 6 δισ. ευρώ για μεταρρυθμίσεις στα Δυτικά Βαλκάνια.
Εξετάζεται επίσης η ενταξιακή διαδικασία της Ουκρανίας και της Μολδαβίας. Ακόμη και αν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφασίσει να ξεκινήσει τη διαδικασία ενταξιακών διαπραγματεύσεων για αυτές τις δύο χώρες, απαιτείται εύλογο χρονικό διάστημα για να αναληφθεί δράση. Είναι απαραίτητο, μεταξύ άλλων, μια συμφωνία για το διαπραγματευτικό πλαίσιο και μια διακυβερνητική διάσκεψη, κατά την οποία οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του Κιέβου υποστηρίζουν ότι το χρονικό διάστημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τους πρώτους έξι μήνες του 2024.
Τέλος, υπάρχουν δύο εκθέσεις για την Τουρκία που δείχνουν ότι η ΕΕ είναι πρόθυμη να τηρήσει μια πολιτική καρότου και ραβδιού. Η έκθεση για την ενταξιακή διαδικασία της χώρας αξιολογείται σε μεγάλο βαθμό αρνητικά.
Από την άλλη πλευρά, η απόφαση να υποβληθεί αυθημερόν η έκθεση που ζήτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2023 από τον Ύπατο Εκπρόσωπο Josep Borrell και την Επιτροπή προορίζεται εν μέρει να λειτουργήσει ως κατευναστικός παράγοντας και να σβήσει τις πυρκαγιές, παρέχοντας χώρο για συνεργασία και θετική ατζέντα.
