Η θεαματική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ προκάλεσε μεγάλη ανησυχία γιατί έρχεται σε αντίθεση με τη λογική της πολιτικής τάξης Αμερική και αυτή Ευρώπη. Τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης και πολλοί δημοσκόποι έδωσαν στην Καμάλα Χάρις μια καλή ευκαιρία να γίνει ο 47ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Τελικά, αυτή η εκτίμηση αποδείχθηκε ευσεβής πόθος, βασισμένη σε μια λανθασμένη ανάγνωση της αμερικανικής κοινωνίας. Χθες δεν έχασε μόνο ο υποψήφιος του Δημοκρατικού Κόμματος, αλλά και η τεχνοκρατική προσέγγιση της πολιτικής που καταπιέζει τα συναισθήματα. Ο συναισθηματικός κόσμος ενός πολίτη πρέπει να βρει έκφραση στην πολιτική και να μην αποκλείεται από τη δημόσια σφαίρα.
Όλα δείχνουν ότι πολλοί πολίτες ψήφισαν με βάση το κατεστραμμένο βιοτικό τους επίπεδο. Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, σημαντικό μέρος της αμερικανικής κοινωνίας βρίσκεται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση και δυσκολεύεται να ζήσει μια κανονική ζωή. Αυτό το μέρος της Αμερικής αισθάνεται οργή και οργή για μια πολιτική τάξη που έχει χάσει κάθε επαφή με την κοινωνική πραγματικότητα. Χωρίς προοπτικές για άμεση βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, εκατομμύρια ειρηνικοί άνθρωποι βρίσκονται σε σοβαρό αδιέξοδο. Ο Τραμπ και οι συνάδελφοί του Ρεπουμπλικάνοι προωθούν μια πολιτική προστατευτισμού, τουλάχιστον έναντι της Κίνας, για την προστασία των αμερικανικών θέσεων εργασίας. Αυτό εξηγεί γιατί τόσοι πολλοί άντρες ψήφισαν τον Τραμπ και όχι τον υποτιθέμενο μισογυνισμό τους.
Ταυτόχρονα, η ανεξέλεγκτη είσοδος μεταναστών στην αγορά εργασίας βλάπτει τη βιομηχανική εργατική τάξη και υπονομεύει την κοινωνική ειρήνη. Οι δημογραφικές αλλαγές δημιουργούν ένα αίσθημα φόβου επειδή η ανομία συχνά αυξάνεται σε επίπεδο γειτονιάς. Παρά το γεγονός ότι η Αμερική παραμένει το σημαντικότερο «χωνευτήρι» πολιτισμών στον κόσμο, η έλλειψη ενσωμάτωσης μεγάλων πληθυσμών από Λατινική Αμερική τείνει να δημιουργεί παράλληλες κοινωνίες μέσα σε μια χώρα. Ο Τραμπ στην πραγματικότητα εργαλειοποίησε και τελικά «εξασφάλισε» τη μετανάστευση. Το πρόβλημα όμως είναι υπαρκτό και πιεστικό και όχι της κατασκευής του. Σε μια χώρα που έχει βιώσει βίαιες εθνοτικές συγκρούσεις, η ανεξέλεγκτη μετανάστευση είναι εύλογα μια αιτία ανησυχίας.
Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει χώρος για απλουστευμένες ερμηνείες των λόγων της νίκης του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές. Αν δεν ήταν ο Τραμπ, θα ήταν κάποιος άλλος αργά ή γρήγορα. Δεν έχουμε πλέον να κάνουμε με έναν λαϊκιστή ηγέτη που κερδίζει τις ψήφους των πολιτών με εύκολες υποσχέσεις. Είναι ένα κοινωνικό κίνημα που αμφισβητεί το status quo στην Αμερική. Επιπλέον, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα κέρδισε τις εκλογές για τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία. Στην πραγματικότητα, το Δημοκρατικό Κόμμα μάλλον έχει αποτύχει στρατηγικά.
Πολλά εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν στείλει ένα ηχηρό μήνυμα με τις φωνές τους τόσο στην Αμερική όσο και όχι μόνο. Βασικά, θέλουν μεγαλύτερη ασφάλεια στη ζωή τους καθώς ορισμένα γεγονότα διαψεύδονται και οι σταθερές αλλάζουν. Παρά τις εμφανείς πολιτικές του αδυναμίες, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει πλέον την ευκαιρία να εκφράσει τις ανησυχίες και τις φιλοδοξίες της νέας πλειοψηφίας. Αυτή ήταν η επιλογή του αμερικανικού λαού και θα πρέπει να γίνει πλήρως σεβαστή από εκείνους που τώρα περιφρονούν τους ανθρώπους που θέλουν να ανακτήσουν την αξιοπρέπειά τους.
* Ο κ. Μάνος Καραγιάννης είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Λέκτορας Διεθνούς Ασφάλειας στο King's College του Λονδίνου.
