Ετοιμάζονται για την πρώτη τους δημόσια εμφάνιση “Δεστήρες από το Φάληρο”αλυσοδεμένοι ανθρώπινοι σκελετοί από μαζική ταφή τον 7ο αιώνα π.Χ., οι οποίοι ανακαλύφθηκαν το 2016 στο Δέλτα Φαλήρου (ΚΠΙΣΝ)μερικά από αυτά θα παρουσιαστούν στην έκθεση «Εκατομπολής» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου που ξεκινά στις 30 Νοεμβρίου.
Οπως λέει στην «Κ» η δρ Στέλλα Χρυσουλάκη.διευθυντής του μουσείου και των ανασκαφών στο Δέλτα του Φαλήρου, από τους 80 περίπου σκελετούς θα μετακινηθούν τέσσερις, προερχόμενοι από τα λεγόμενα. Ταφή «πρώτης τάξης», πλήρης με τα σιδερένια δεσμά τους, οδηγίες που βρέθηκαν στο πόδι ενός σκελετού και δύο μικρά ποτήρια κρασιού, που σηματοδοτούν τις σπονδές.
Αντλώντας το όνομά της από την αναφορά της Κρήτης στην Ιλιάδα ως το «νησί των εκατό πόλεων», η έκθεση «Εκατωμόπολη» θα αφηγηθεί την ιστορία της δημιουργίας και ανάπτυξης των κρητικών πόλεων της αρχαϊκής περιόδου (7ος-5ος αι. π.Χ.) μέσω περίπου τριακόσια εκθέματα. Στην αιτιολόγηση του μουσείου για την έκθεση, ο «Δεσμώτης» συμπεριλήφθηκε στα εκθέματα, μέσω της εκτιμώμενης σχέσης τους με τον «Άγο των Κύλων» (β' μισό 7ου αι. π.Χ.), δηλαδή το αίσχος που έκαναν οι Αθηναίοι σκοτώνοντας. οι υποστηρικτές των μελλοντικών τυράννων των Κύλων, αν και ως ικέτες στράφηκαν στους βωμούς της θεάς Αθήνας. Η πόλη επλήγη τότε από καταστροφές και κοινωνικές αναταραχές, οι οποίες, σύμφωνα με το Μαντείο των Δελφών, απαιτούσαν τον καθαρισμό της από τον Επιμενίδη, έναν σοφό ιερέα και ιδρυτή της Κρήτης.
«Όταν ο Επιμενίδης ήρθε στην Αθήνα καθάριζε, αλλά είχε επαφή και με τον Δράκωνα, αν και υπάρχουν πηγές που λένε ότι είχε σχέση με τη δημιουργία νόμων», εξηγεί η δρ Χρυσουλάκη. «Η Κρήτη ήταν πρωτοπόρος στη γραπτή νομοθεσία εκείνη την εποχή», προσθέτει ο αρχαιολόγος, αναφερόμενος στο πλήθος των αρχαϊκών επιγραφών που βρέθηκαν στο νησί. «Οι νόμοι της λοιπόν έδωσαν τη βασική ιδέα των νόμων που φτιάχτηκαν στην Αττική. Όταν και αυτή απέκτησε γραπτή νομοθεσία, άρχισαν να αποφεύγονται οι εμφύλιες αναταραχές και ξεκίνησε μια διαδικασία που έφερε αριστοκράτες και μη σε ισότιμη βάση υπό το νόμο. Η εξέλιξη αυτής της διαδικασίας στον Σόλωνα θα οδηγούσε σε πολιτικές αλλαγές του Κλεισθένη, δηλαδή στη δημοκρατία. Μπορεί λοιπόν η Κρήτη να μην πέτυχε ποτέ δημοκρατικό πολίτευμα –για διάφορους λόγους– αλλά βοήθησε στην ανάπτυξη του κράτους της Αθήνας».
Η κατάσταση διατήρησης των τεσσάρων σκελετών επιτρέπει τη μεταφορά τους στην Κρήτη (άλλωστε όλα τα «Δεσμότα» διατηρούνται προσεκτικά λόγω της ευαισθησίας τους), αλλά υπό προϋποθέσεις. «Κάθε οστό τοποθετείται σε ειδικό περίβλημα από φύλλο αφρώδους πολυαιθυλενίου, φτιαγμένο στο σχήμα του, ώστε να προστατεύεται από τους κραδασμούς», λέει η Τατιάνα Παναγοπούλου, Προϊσταμένη του Τμήματος Συντήρησης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων. . «Χρησιμοποιούμε επίσης μια διαπνέουσα, μη υφασμένη μεμβράνη που αποτρέπει τις επιπτώσεις της συσσώρευσης υδρατμών στα οστά», εξηγεί ο συντηρητής, προσθέτοντας ότι όλο το υλικό θα τοποθετηθεί σε ειδικά ξύλινα τελάρα, τα οποία θα μεταφερθούν δια θαλάσσης στο Ηράκλειο στη συνέχεια. Δευτέρα.
