Τα επόμενα βήματα του Πούτιν: Πόσο πιθανές είναι οι πυρηνικές βόμβες στην Ουκρανία;

Η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της εξακολουθούν να «εξετάζουν» τις επιπτώσεις στο πεδίο της μάχης από τη χρήση των νέων ρωσικών βαλλιστικών πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς (Oreshnik), ενώ η Ρωσία από την πλευρά της προσπαθεί να εκτιμήσει εάν το Κίεβο θα «στοχοποιήσει» βασικές στρατιωτικές ή ενεργειακές εγκαταστάσεις.

Ποια θα είναι όμως τα επόμενα βήματα του Πούτιν;

Και ποια είναι η πιθανότητα χρήσης πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία;

Στην ανάλυσή του, ο ανταποκριτής του BBC για τη Ρωσία, Steve Rosenberg, εξηγεί ότι κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα σε αυτές τις ερωτήσεις προς το παρόν.

Ωστόσο, ορισμένα στοιχεία του παρελθόντος και οι δηλώσεις του Ρώσου προέδρου πρέπει να ληφθούν υπόψη.

Από την πρώτη μέρα της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης», όπως αποκαλεί το Κρεμλίνο τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Βλαντιμίρ Πούτιν προειδοποίησε ότι «τρίτα μέρη μπαίνουν στον πειρασμό να εμπλακούν»:

«Όποιος προσπαθεί να σταθεί εμπόδιο ή να απειλήσει τη χώρα και τους πολίτες μας πρέπει να γνωρίζει ότι η Ρωσία θα απαντήσει άμεσα. Και οι συνέπειες θα είναι όπως δεν έχετε ξαναδεί στην ιστορία σας».

Οι δυτικοί ηγέτες δεν έδωσαν και δεν δίνουν ιδιαίτερη σημασία στις πυρηνικές απειλές του Βλαντιμίρ Πούτιν, τις οποίες θεωρούν μάλλον επίδειξη δύναμης.

Κι αυτό γιατί από την αρχή του πολέμου, οι δυτικοί σύμμαχοι του Κιέβου έχουν παραβιάσει επανειλημμένα τις «κόκκινες γραμμές» της Ρωσίας.

Η Δύση έστειλε τανκς, προηγμένα πυραυλικά συστήματα και F-16 στο Κίεβο. Όμως οι «συνέπειες» δεν ήρθαν ποτέ.

Τον Σεπτέμβριο, ο Πούτιν ανακοίνωσε ότι μείωσε τον πήχη στη χρήση πυρηνικών όπλων και η ενημέρωση θα ανακοινωθεί επίσημα αυτή την εβδομάδα.

Η χρονική στιγμή της ανακοίνωσης δεν είναι τυχαία, καθώς διεθνείς αναλυτές αναφέρουν ότι είναι ένα σαφές μήνυμα προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ σε σχέση με την απόφαση να παράσχουν στην Ουκρανία βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς ικανούς να πλήξουν το ρωσικό έδαφος.

Ωστόσο, το Κίεβο και οι σύμμαχοί του πέρασαν επίσης αυτή την «κόκκινη γραμμή» την περασμένη εβδομάδα χρησιμοποιώντας τους αμερικανικούς πυραύλους ATACMS και τους βρετανικούς πυραύλους Storm Shadow.

Σε απάντηση, το Κρεμλίνο εκτόξευσε έναν νέο πύραυλο μεσαίου βεληνεκούς, τον Oreshnik, ο οποίος δεν είχε ακόμη χρησιμοποιηθεί στο πεδίο της μάχης.

«Η έναρξη του Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου για το χτύπημα μιας αποθήκης όπλων στο Μπριάνσκ είναι μάλλον κοντόφθαλμη», είπε ένας απόστρατος Ρώσος στρατηγός στο φιλοκυβερνητικό ταμπλόιντ Komsomolets.

Τίθεται το ερώτημα αν το Κρεμλίνο έχει την ίδια άποψη.

«Δεν είναι σαφές κάτι τέτοιο από την ομιλία του Βλαντιμίρ Πούτιν στον ρωσικό λαό.

Το μήνυμά του προς τους συμμάχους της Ουκρανίας στη Δύση είναι το εξής: αυτή είναι μια κόκκινη γραμμή για την οποία είμαι σοβαρός, σας καλώ να την περάσετε», γράφει το BBC, παραθέτοντας επίσης την άποψη του αρθρογράφου της Novaya Gazeta, Αντρέι Κολέσνικοφ:

«Ακόμη και ο Πούτιν δεν ξέρει αν μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα. Εξαρτάται από το συναίσθημα. Ξέρουμε ότι είναι ένα πολύ συναισθηματικό άτομο. Η απόφαση να πάει στον πόλεμο ήταν επίσης ένα πολύ συναισθηματικό βήμα. Και γι' αυτό πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη το γεγονός ότι το πυρηνικό δόγμα έχει αλλάξει. Υποστηρίζουν ότι ο φόβος του πολέμου πρέπει να επιστρέψει και να αποτρέψει και τις δύο πλευρές, αλλά είναι επίσης ένα εργαλείο κλιμάκωσης. Σε αυτή την ερμηνεία, πρέπει να αναγνωριστεί ότι ο Πούτιν θα μπορούσε, υπό ορισμένες συνθήκες, να χρησιμοποιήσει τουλάχιστον ένα τακτικό πυρηνικό όπλο στο πλαίσιο ενός περιορισμένου πυρηνικού πολέμου. Αυτό δεν θα λύσει το πρόβλημα. Αλλά θα ξεκινήσει μια αυτοκτονική κλιμάκωση σε όλο τον κόσμο».

Τα «τακτικά πυρηνικά όπλα» είναι μικρές κεφαλές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πεδίο της μάχης ή για πλήγματα περιορισμένης κλίμακας.

Ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να εξεταστεί είναι αν ο Βλαντιμίρ Πούτιν θέλει να συνδέσει τη φήμη του με τη χρήση πυρηνικών όπλων – ένα ερώτημα που φυσικά κανένας αναλυτής στον κόσμο δεν μπορεί να απαντήσει.

Αποτρεπτικά

Υπάρχουν άλλοι παράγοντες που εμποδίζουν τον Βλαντιμίρ Πούτιν να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα.

Το βρετανικό Sky News έγραψε πριν από λίγες ημέρες σε ανάλυσή του ότι ο βασικός σύμμαχος της Ρωσίας, η Κίνα, δεν θα ανεχθεί ένα τέτοιο βήμα κλιμάκωσης.

Παράλληλα, η Μόσχα δεν θα κινδυνεύσει να υποστεί την οργή του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θα επιστρέψει στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο.

Και αυτό γιατί προς το παρόν φαίνεται ότι ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ σκοπεύει να διατηρήσει τη δέσμευσή του και να ασκήσει πίεση στην Ουκρανία για άμεση κατάπαυση του πυρός, πιθανότατα προς όφελος της Ρωσίας.

Η εκτόξευση ενός πυρηνικού όπλου θα εξαλείψει την πιθανότητα οι ΗΠΑ να ασκήσουν οποιαδήποτε πίεση προς αυτή την κατεύθυνση.

Κενές απειλές;

Οι απειλές του Βλαντιμίρ Πούτιν κατά των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρετανίας στην ομιλία του την Πέμπτη (21 Νοεμβρίου) ήταν «σε μεγάλο βαθμό ρητορικές», σύμφωνα με την κορυφαία αμερικανική δεξαμενή σκέψης Study of War (ISW).

«Αν και οι πρόσφατες απειλές του Πούτιν συνδέονται με την απόφαση της Δύσης να επιτρέψει στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς για να επιτεθεί σε ρωσικό έδαφος, στην πραγματικότητα οι ουκρανικές δυνάμεις χτυπούν μακροχρόνια εδάφη που η Μόσχα θεωρεί ρωσική», ανέφερε η ISW.

Το think tank αναφέρεται στην Κριμαία, που προσαρτήθηκε από τη Μόσχα το 2014, στην οποία το Κίεβο επιτίθεται από τον Απρίλιο του 2023 με το αμερικανικό ATACMS και το British Storm Shadow.

Την ίδια ώρα, οι αναλυτές πιστεύουν ότι οι «κόκκινες γραμμές» του Κρεμλίνου μετατοπίζονται ανάλογα με την εξέλιξη της κατάστασης, γεγονός που υπονομεύει το ρωσικό αφήγημα κλιμάκωσης.

Ταυτόχρονα, υποστηρίζουν ότι «ο Πούτιν κλιμακώνει τακτικά τον πόλεμο μόνος του», χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις αποφάσεις της Δύσης.

«Η κατάσταση δεν κλιμακώθηκε όταν η Δύση εμβάθυνε την υποστήριξή της στην Ουκρανία», λένε επίσης και υποστηρίζουν:

«Ο Πούτιν μετακινεί τακτικά το γκολ κάθε φορά που η Δύση συνειδητοποιεί ότι μπλοφάρει».

Υπάρχουν, φυσικά, άλλες σχολές σκέψης που λένε ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ανάφλεξης στην Ευρώπη.

Ωστόσο, το κοινό συμπέρασμα όλων των αναλυτών είναι το εξής: κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει με σιγουριά το ενδεχόμενο -έστω και μικρό- να αποφασίσει ο Πούτιν να «πατήσει το κουμπί».