70 χρόνια CERN και η συμβολή της Ελλάδας στο παρόν και το μέλλον του

Το τέλος 70 χρόνων από τη δημιουργία του μεγαλύτερου ευρωπαϊκού ερευνητικού εργαστηρίου στον τομέα της πυρηνικής και στοιχειώδους φυσικής σωματιδίων συμπίπτει με την εκλογή του καθηγητή Κωνσταντίνου Φούδα ως Προέδρου του Συμβουλίου του CERN. Το γεγονός αυτό αποτελεί ιδιαίτερη διάκριση για τη χώρα μας, καθώς είναι ο πρώτος Έλληνας που κερδίζει τέτοιο βραβείο.

Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης αρμόδιος για θέματα έρευνας και καινοτομίας, Ζωή Ράπτη, στην ομιλία της τόνισε:

«Η Ελλάδα, ως ιδρυτικό μέλος του οργανισμού, συμμετείχε ενεργά σε αυτή την παγκόσμια προσπάθεια από την πρώτη του έναρξη το 1954, με Έλληνες επιστήμονες, ερευνητές και μηχανικούς να ηγούνται μερικά από τα σημαντικότερα επιτεύγματά του.

ATLAS, CMS, ALICE, CAST είναι μερικά μόνο από τα πειράματα στα οποία συμμετέχουν ομάδες ερευνητών από ελληνικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, όπως το ΕΚΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ», που μας φιλοξενεί σήμερα.

Παράλληλα, στο CERN εργάζονται ήδη εκατοντάδες Έλληνες και τις εγκαταστάσεις του επισκέπτονται μαθητές και καθηγητές σχολείων από όλη τη χώρα, παίρνοντας μεγάλο μέρος σε εκπαιδευτικά σεμινάρια και προγράμματα του ερευνητικού κέντρου.

Ως Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης αρμόδιος για θέματα έρευνας και καινοτομίας, αισθάνομαι ιδιαίτερα περήφανος για τη συμβολή της χώρας μας σε αυτό το μοναδικό έργο».

Και πρόσθεσε: «Η ίδρυση του CERN λίγο μετά τον πόλεμο κατέστησε σαφές ότι οι μεγάλες προκλήσεις μπορούν να ξεπεραστούν όταν εργαζόμαστε μαζί, όταν ενώνουμε τις δυνάμεις μας για έναν κοινό στόχο.

Αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η επιστημονική διπλωματία βοήθησε να διατηρηθεί η ειρήνη στην Ευρώπη για περισσότερο από την πρακτική των όπλων.

Με τη σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ursula Von der Leyen προσωπικά, χρηματοδοτήθηκε μια μελέτη σκοπιμότητας του μελλοντικού επιταχυντή, η οποία θα έχει πολύ μεγαλύτερη εμβέλεια και θα φέρει σπουδαία ερευνητικά αποτελέσματα.

Ως Ελλάδα, υποστηρίζουμε τη δημιουργία αυτού του νέου επιταχυντή και, για το σκοπό αυτό, υποβάλαμε πρόταση στην επικείμενη τακτική συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες στις 29 Νοεμβρίου, να συμπεριληφθεί ως θέμα για την κατάλληλη απόφαση.

Πρέπει να επικεντρωθούμε σε πρωτοποριακές καινοτομίες, όπως προτείνει ο Ντράγκι στην τελευταία του έκθεση. Οι επιστήμονές μας πρέπει να βρουν τη χρηματοδότηση που χρειάζονται εδώ στην Ευρώπη, και σε αυτό πρέπει να εστιάσουμε.

Ως πολιτικοί ηγέτες, είναι ευθύνη μας να υποστηρίξουμε και να ενισχύσουμε αυτές τις συνεργασίες, όπως η συνεργασία μας στο CERN, ώστε η Ευρώπη και κατ' επέκταση η Ελλάδα να παραμείνει στην πρώτη γραμμή της επιστημονικής παραγωγής».

Κατά την ομιλία του, ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Καινοτομίας, Θάσος Γαϊτάνης, μίλησε για τη μακροχρόνια προσφορά της χώρας μας στο CERN, το οποίο είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη του και στα πειράματα του οποίου συμμετέχει σημαντικός αριθμός Ελλήνων επιστημόνων.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η συμμετοχή και η συνεισφορά των ελληνικών ομάδων είναι πολύ σημαντική, ειδικά στον τομέα των ανιχνευτών και των επιταχυντών. Αυτή τη στιγμή, 225 Έλληνες εργάζονται στο CERN και 115 Έλληνες στο CERN που συνεργάζεται με ελληνικά πανεπιστήμια. Ως χώρα, και ειδικά ως ΓΕΚ, στηρίζουμε το έργο του διαχρονικά. Οι ετήσιες συνεισφορές της χώρας μας αντιστοιχούν στο 1% του ετήσιου προϋπολογισμού του CERN. Μαζί με συνεισφορές σε πειράματα στα οποία συμμετέχουν ελληνικές ερευνητικές ομάδες ανέρχονται σε 12-13 εκατομμύρια. ελβετικά φράγκα ετησίως. Το ποσό αυτό καλύπτεται από τον μόνιμο προϋπολογισμό της Γενικής μας Γραμματείας. Το CERN κατάφερε να γίνει ένα παγκόσμιο επιστημονικό κέντρο που φέρνει κοντά την ερευνητική κοινότητα σε όλη την Ευρώπη.

Προωθεί την έρευνα, δημιουργεί καινοτομίες, όλα προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας. Γι' αυτό υποστηρίζουμε τις δραστηριότητές του από την αρχή της ύπαρξής του και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Γιατί αναγνωρίζουμε τη σημαντική και πολύπλευρη συμβολή της στην επιστήμη, αλλά και στην πρόοδο όλης της Ευρώπης. Και δεν ξεχνάμε αυτή τη δέσμευση, ειδικά σήμερα. Όπου, για να παραμείνει ανταγωνιστική στην έρευνα με τις ΗΠΑ και την Κίνα, η Ευρώπη πρέπει να λάβει σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον του CERN και να υποστηρίξει σχέδια για την κατασκευή ενός νέου επιταχυντή. Αν κάποιοι πιστεύουν ότι η έρευνα είναι πολυτέλεια, κάνουν πολύ λάθος. Μόνο μέσω της έρευνας μπορούν οι κοινωνίες να σημειώσουν πρόοδο, να βρουν λύσεις στα προβλήματά τους και να δημιουργήσουν οικονομίες ισχυρής ανάπτυξης».

Τέλος, ένας νέος πρόεδρος του CERN, Κωνσταντίνος Φούδας, δηλωθείς:

«Το CERN είναι το κορυφαίο εργαστήριο σωματιδιακής φυσικής στον κόσμο και προσελκύει τους καλύτερους και πιο ταλαντούχους φυσικούς και μηχανικούς στον κόσμο που προσπαθούν να προωθήσουν την καθαρή γνώση. Γι' αυτό το CERN είναι το στολίδι της ευρωπαϊκής επιστήμης και δίνει στην Ευρώπη πρωταγωνιστικό ρόλο στη σωματιδιακή φυσική σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, το CERN βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε ένα σταυροδρόμι όταν πρόκειται να αποφασίσει για το μέλλον του. Η Ελλάδα έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε αυτό χάρη στις παρεμβάσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης και της Ελληνικής Πρεσβείας στη Γενεύη».