Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου καταργεί σχέδια χρηματοδότησης δραστηριοτήτων εξοικονόμησης ενέργειας από το Ταμείο Προστασίας του Κλίματος, ώστε για την εξοικονόμηση ενέργειας να είναι δυνατή η εφαρμογή «αυστηρών» μέτρων δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Άρθρο της Deutsche Welle:
Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, ο εκσυγχρονισμός του σιδηροδρομικού δικτύου, η αντιστάθμιση του υψηλού ενεργειακού κόστους και άλλα είναι στη λίστα με τις δραστηριότητες υψηλότερης προτεραιότητας που θέλει να χρηματοδοτήσει η «συγκυβέρνηση» του Βερολίνου από τα κονδύλια του αναδυόμενου Ταμείου Προστασίας του Κλίματος. Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Τετάρτης ακυρώνει τα φιλόδοξα σχέδια.
Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι η κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς δεν μπορεί να μεταφέρει κεφάλαια στο νέο Ταμείο στο ποσό των 60 δις από παλαιότερο ταμείο για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας που δεν απορροφήθηκε. Σε αντίθεση με την πανδημία, σύμφωνα με τους δικαστές της Καρλσρούης, η απάντηση στην κλιματική κρίση δεν είναι μια «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» που θα δικαιολογούσε κατ’ εξαίρεση τον αποκλεισμό του «φρένου του χρέους» στον κρατικό προϋπολογισμό. Ή τουλάχιστον η κυβέρνηση δεν έχει τεκμηριώσει επαρκώς τους ισχυρισμούς της για το αντίθετο.
«Δεν υπάρχουν ποτέ αρκετά χρήματα…»
Οι περισσότεροι αναλυτές επαινούν την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. «Τα χρήματα δεν θα είναι ποτέ αρκετά για να ικανοποιήσουν όλες τις επιθυμίες των πολιτικών», λέει χαρακτηριστικά ο Λαρς Φελντ, πρώην επικεφαλής της «Επιτροπής Σοφών» (κυβερνητικό συμβουλευτικό όργανο) και νυν καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ Pionier, χαρακτηριστικά στο ιστοσελίδα ειδήσεων. Όπως τονίζει, «αν δεν επιβάλουμε περιοριστικούς κανόνες στα δημόσια οικονομικά, βασικά δανειζόμαστε χρήματα από τις επόμενες γενιές, με τα οποία επιβαρύνουμε τους εαυτούς μας». Τι μπορεί λοιπόν να κάνει η «συγκυβέρνηση» των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων (FDP) μετά την ετυμηγορία στην Καρλσρούη αν θέλει να επιβιώσει πολιτικά;
Η απάντηση δεν είναι εύκολη. ΑΥΤΟ αύξηση φόρου αυτή είναι η λύση που προτείνουν πολλά μέλη του συγκυβερνώντος Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Χωρίς να αναφέρει ρητά τους νέους φόρους, ο αρχηγός του SPD, Λαρς Κλίνγκμπαϊλ, ουσιαστικά επανέφερε την πρόταση στην ημερήσια διάταξη, λέγοντας μετά την απόφαση του Δικαστηρίου: «Αυτό που είναι σημαντικό για μένα είναι να μην διακοπεί η διαδικασία εκσυγχρονισμού της χώρας μας. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να συζητήσουμε με την κυβέρνηση, τις κοινοβουλευτικές ομάδες και τα πολιτικά κόμματα. Θα έχουμε μια εις βάθος συζήτηση για όλα τα θέματα».
Ωστόσο, οι Φιλελεύθεροι, το κόμμα του υπουργού Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, δεν υποστηρίζουν ούτε αύξηση φόρου ούτε προσπάθεια παράκαμψης των συνταγματικά κατοχυρωμένων «φρένο χρέους». Αυτός ο περίπλοκος κανονισμός, που ψηφίστηκε το 2009, ορίζει ότι τα “νέα διαρθρωτικά δάνεια” (δηλαδή αυτά που δεν θεωρούνται απαραίτητα για την αντιμετώπιση μιας εξαιρετικά αρνητικής οικονομικής κατάστασης) απαγορεύονται στα Länder, ενώ στην περίπτωση της κεντρικής κυβέρνησης δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 0,35 % του ονομαστικού ΑΕΠ.
Εξαιρέσεις επιτρέπεται μόνο σε περιπτώσεις φυσικές καταστροφές ή έκτακτα οικονομικά σοκ, όπως συνέβησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Για το FDP, όπως έχει επανειλημμένα τονίσει ο Christian Lindner, η χαλάρωση αυτών των κανονισμών είναι ταμπού. Άλλωστε, με τους ισχύοντες κανόνες, το «φρένο του χρέους» μπορεί να αρθεί μόνο με πλειοψηφία δύο τρίτων του κοινοβουλίου, κάτι που είναι απίθανο υπό τις παρούσες συνθήκες, διότι η κεντροδεξιά αντιπολίτευση Χριστιανοδημοκράτες/Χριστιανοσοσιαλιστές (CDU/CSU) ευνοεί επίσης δημοσιονομικός περιορισμός.
«Οι πράσινοι είναι στο τέλος του σχοινιού τους»
Ως αποτέλεσμα, το «φρένο του χρέους» πιθανότατα θα παραμείνει. Η εναλλακτική είναι να ξεκινήσει η γερμανική κυβέρνηση την πολιτική «σιδηρά δημοσιονομική πειθαρχία» για να σωθούν τα 60 δισ. που λείπουν από το Ταμείο Προστασίας του Κλίματος. Αυτό θα πυροδοτούσε μια έντονη αντίδραση από τους Πράσινους, για τους οποίους η επένδυση στην πράσινη οικονομία του μέλλοντος αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα. Ήδη σήμερα περιβαλλοντικές οργανώσεις εκφράζουν την ανησυχία τους για τις πολιτικές επιλογές της «συγκυβέρνησης». Η Greenpeace μιλά για «οπισθοδρόμηση των προσπαθειών για την προστασία του κλίματος».
Είναι ολοένα και πιο σαφές ότι τα κόμματα συνασπισμού σκληρά θα ακολουθήσουν κοινή πορεία στη συγκεκριμένη περίπτωση. Για το SPD, η προστασία των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων είναι προτεραιότητα, το FDP σέβεται τις επιταγές της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ενώ οι Πράσινοι πιστεύουν ότι χωρίς δαπανηρές επενδύσεις που μεταμορφώνουν την οικονομία, δεν έχει νόημα να ασκήσουμε εξουσία. Ένας εμφανώς ντροπιασμένος καγκελάριος Όλαφ Σολτς είπε στην Bundestag: «Είμαι πεπεισμένος ότι ο κυβερνών συνασπισμός θα μπορέσει να παρουσιάσει τις κατάλληλες προτάσεις».
Ένα πράγμα είναι σίγουρο, αν δούμε τις τελευταίες δημοσκοπήσεις: η πτώση της κυβέρνησης και η προκήρυξη νέων εκλογών δεν θα ωφελούσε κανένα από τα τρία κόμματα που αποτελούν τον σημερινό κυβερνητικό συνασπισμό στο Βερολίνο.
