Μια διεθνής ομάδα ερευνητών εξέτασε τούφες από τα μαλλιά του Μπετόβεν και χρησιμοποίησε DNA για να αναλύσει το γονιδίωμά του, προσδιορίζοντας πρώτα ποιες τρίχες ανήκαν στην πραγματικότητα στον συνθέτη και ποιες ήταν ψεύτικες.
Τα κύρια ευρήματα της δεκαετούς μελέτης δημοσιεύθηκαν το 2023 και αποκάλυψαν ότι ο διάσημος συνθέτης είχε σημαντικούς γενετικούς παράγοντες κινδύνου για ηπατική νόσο και ηπατίτιδα Β πριν από το θάνατό του, ωστόσο, τα αποτελέσματα δεν έδωσαν στοιχεία για τα γαστρεντερικά προβλήματα που αντιμετώπιζε βαθύτερα αίτια της κώφωσής του, που ανέπτυξε στα είκοσί του.
Η έρευνα συνεχίζεται ανακαλύπτοντας συνεχώς νέα στοιχεία.
Σύμφωνα με νέα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Κλινική χημεία ανακάλυψε υψηλές συγκεντρώσεις μολύβδου, αρσενικού και υδραργύρου «παγιδευμένες» στα μαλλιά του Μπετόβεν. Τα παραπάνω υποδηλώνουν δηλητηρίαση από μόλυβδο, η οποία μπορεί να είχε αρνητικό αντίκτυπο στις παθήσεις από τις οποίες έπασχε.
Δηλητηρίαση
Στην τελευταία έρευνα, ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις μολύβδου βρέθηκαν σε δύο πιστοποιημένα έμπλαστρα Beethoven. Συγκεκριμένα, 64 φορές υψηλότερα από τα κανονικά επίπεδα εντοπίστηκαν στη τούφα Bermann (η κλειδαριά του Bermann, που ελήφθη από τα τέλη της δεκαετίας του 1820 έως τον Μάρτιο του 1827) και 95 φορές στην τούφα Halm-Thayer (Halm-Thayer's lock, τα μαλλιά που έδωσε ο Μπετόβεν προσωπικά στον ο πιανίστας Anton Halm τον Απρίλιο του 1826).
Και αν τα παραπάνω ακούγονται περίεργα στα σύγχρονα αυτιά, αξίζει να γνωρίζετε ότι η ανταλλαγή και η συλλογή μαλλιών από αγαπημένα πρόσωπα και διασημότητες ήταν μια συνηθισμένη πρακτική εκείνα τα χρόνια.
«Αυτά τα επίπεδα θεωρούνται δηλητηρίαση από μόλυβδο», σημειώνει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Nader Rifai, καθηγητής παθολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και διευθυντής κλινικής χημείας στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Βοστώνης. «Εάν παρουσιαστείτε σε οποιοδήποτε τμήμα επειγόντων περιστατικών στις ΗΠΑ με αυτά τα επίπεδα μολύβδου, θα εισαχθείτε αμέσως και θα υποβληθείτε σε θεραπεία χηλίωσης».
Το αυξημένο επίπεδο μολύβδου σχετίζεται όχι μόνο με την κώφωση του Μπετόβεν, αλλά και με άλλες ασθένειες από τις οποίες υπέφερε ο συνθέτης.
«Συνήθως συνδέονται με γαστρεντερικές και νεφρικές παθήσεις και διαταραχές της ακοής, αλλά δεν θεωρούνται αρκετά υψηλά ώστε να είναι η μοναδική αιτία θανάτου», ανέφεραν οι ερευνητές. Η μελέτη δείχνει ότι στις δύο προαναφερθείσες τούφες, οι επιστήμονες εντόπισαν υψηλές συγκεντρώσεις αρσενικού και υδραργύρου, περίπου 13-14 φορές υψηλότερες από το κανονικό.
Μεγάλη ποσότητα βαρέων μετάλλων
Γιατί ο Μπετόβεν είχε τόσο μεγάλες ποσότητες μολύβδου, αρσενικού και υδραργύρου στο σώμα του;
Αυτές οι ουσίες πιθανότατα συσσωρεύτηκαν σε όλη τη ζωή του συνθέτη στα τρόφιμα και τα ποτά που κατανάλωνε, σύμφωνα με τον επικεφαλής ερευνητή Nader Rifai.
Ο Μπετόβεν ήταν γνωστό ότι αγαπούσε το κρασί, αλλά εκείνη την εποχή ήταν κοινή πρακτική στην οινοποίηση η προσθήκη οξικού μολύβδου ως γλυκαντικού και συντηρητικού, εξηγεί ο Rifai, και ο μόλυβδος χρησιμοποιήθηκε επίσης στην υαλουργία για να δώσει στα γυάλινα σκεύη μια πιο διαφανή και ελκυστική εμφάνιση.
Αλλά και ο Μπετόβεν αγαπούσε τα ψάρια. Εκείνη την εποχή, ο Δούναβης, ο οποίος δεχόταν αστικά λύματα, ήταν μια από τις κύριες πηγές αλιείας, έτσι τα ψάρια που αλιεύονταν για κατανάλωση πιθανότατα περιείχαν αρσενικό και υδράργυρο, λέει ο Rifai.
Εκτός από τα γονίδια που τον προδιαθέτουν για ηπατική νόσο, λοίμωξη από ηπατίτιδα Β και τάση για κατανάλωση αλκοόλ, ο τέταρτος παράγοντας που συνέβαλε στην ηπατική ανεπάρκεια φαίνεται να είναι η δηλητηρίαση από μόλυβδο.
Θέλοντας το ίδιο
Ο ίδιος ο Μπετόβεν εξέφρασε την επιθυμία του η επιστήμη να λύσει αυτό το μυστήριο, ζητώντας στη «διαθήκη» του να διερευνηθούν οι παθήσεις του «ώστε τουλάχιστον ο κόσμος να με καταλάβει και να συμβιβαστεί μαζί μου μετά το θάνατό μου».
