Ο Volodymyr Zelensky φαίνεται να έχει φτάσει σε αδιέξοδο, καθώς η κύρια έλλειψη της Ουκρανίας βρίσκεται στους στρατιώτες και τον οδηγεί αργά και οδυνηρά στην ήττα.
Η απροθυμία των Ηνωμένων Πολιτειών και των δυτικών συμμάχων τους να υποστηρίξουν αποτελεσματικότερα την Ουκρανία σημαίνει ότι το Κίεβο έχει εμπλακεί σε έναν μακρύ πόλεμο φθοράς με τη Ρωσία που φαίνεται να είναι προς το συμφέρον των δυνάμεων του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Επιπλέον, το γεγονός ότι καμία πλευρά δεν φαίνεται διατεθειμένη να ξεκαθαρίσει τους στόχους της για τον πόλεμο περιπλέκει την κατάσταση ως προς το ποιος θα είναι ο τελικός νικητής της σύγκρουσης, εάν υπάρχει.
Κατά τη γνώμη στο CNNΗ Άννα Χαρουτουνιάν, δημοσιογράφος, αναλύτρια και συγγραφέας με εξειδίκευση στη ρωσική πολιτική, επισημαίνει ότι καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται για τρίτο χρόνο, καμία από τις μαχόμενες πλευρές δεν έχει ξεκάθαρο όραμα για το τι σημαίνει τώρα νίκη και πώς να την επιτύχει.
«Η καλύτερη δυνατή νίκη μπορεί να απαιτεί όχι μόνο αυξημένη στρατιωτική υποστήριξη για την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων σοβαρών εγγυήσεων ασφαλείας».
Την ίδια ώρα, πληθαίνουν τα ερωτήματα για τις προθέσεις και τους στόχους του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, με το Κρεμλίνο να διατηρεί τους στόχους του τόσο ασαφείς όσο ήταν όταν ξεκίνησε η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» πριν από δύο χρόνια.
Πολλές ερμηνείες της ρωσικής ρητορικής
«Η ειρήνη θα βασιλέψει όταν επιτύχουμε τους στόχους μας», είπε ο Πούτιν τον Δεκέμβριο, «αποζωνοποίηση και αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας, το ουδέτερο καθεστώς της».
Η συγκεκριμένη δήλωση επιδέχεται πολλές ερμηνείες και μπορεί να σημαίνει πολλά όσον αφορά το τι θέλει να πετύχει η Ρωσία, αλλά μπορεί επίσης να μην σημαίνει απολύτως τίποτα, και ταυτόχρονα το Κρεμλίνο μπορεί να τη χρησιμοποιήσει σε οποιαδήποτε ερμηνεία.
Βλαντιμίρ Πούτιν (Σεργκέι Σαβοστιάνοφ/REUTERS)
Σύμφωνα με τον Harutunian, «οι δυτικοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα ήταν πιο σοφοί να κρίνουν τις προθέσεις του Κρεμλίνου με βάση τις πράξεις του και όχι με βάση τα λόγια. Η ρωσική πολεμική μηχανή, αν και βρίσκεται σε καλύτερη θέση από ό,τι πριν από ένα χρόνο, είναι απίθανο να καταφέρει να καταλάβει το Κίεβο όπως προσπάθησε να κάνει στην αρχή του πολέμου και από τα μέσα του 2022 επικεντρώνεται στα εδαφικά κέρδη στα ανατολικά.
Η νέα στρατηγική της Ρωσίας
Και όπως σημειώνει μετά την ανακοίνωση της προσάρτησης των περιφερειών Λουχάνσκ, Ντόνετσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα της Ουκρανίας τον Σεπτέμβριο του 2022, η Μόσχα εξακολουθούσε να επιδιώκει να καταλάβει όλες αυτές τις περιοχές σε μεγάλο βαθμό.
Από την πλευρά του, ο Anatole Lieven, ο οποίος ηγείται του Προγράμματος Eurasia στο Quincy Institute for Responsible Statistics, σε άρθρο γνώμης που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό χρόνοςαναφέρει ότι η ρωσική στρατηγική φαίνεται τώρα να είναι διαφορετική.
«Έσυραν τους Ουκρανούς σε παρατεταμένες μάχες για μικρές περιοχές εδάφους, όπως η Avdiivka, όπου βασίστηκαν σε ανώτερο ρωσικό πυροβολικό και πυρομαχικά για να τους καταστρέψουν με συνεχείς βομβαρδισμούς. Εκτοξεύουν τρεις ρουκέτες σε κάθε Ουκρανό» γράφει χαρακτηριστικά.
Το κύριο μειονέκτημα της Ουκρανίας
Η στρατιωτική ιστορία δείχνει ότι για να έχουν ελπίδες οι Ουκρανοί, θα χρειαστούν πλεονέκτημα 3 προς 2 σε ανθρώπινο δυναμικό και σημαντικά μεγαλύτερη δύναμη πυρός. Η Ουκρανία επωφελήθηκε από αυτά τα πλεονεκτήματα τον πρώτο χρόνο του πολέμου, αλλά τώρα βρίσκονται στη Ρωσία και είναι πολύ δύσκολο να τα ανακτήσει.
Όπως γράφει ο Harutounian, η στρατιωτική υποστήριξη που είναι πρόθυμοι και ικανοί να παρέχουν οι σύμμαχοι της Ουκρανίας σταματά ακριβώς εκεί που βρίσκονται οι πιο επείγουσες ελλείψεις της Ουκρανίας: το ανθρώπινο δυναμικό. Παρά τα πρόσφατα εγκωμιαστικά σχόλια του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν ότι «δεν αποκλείεται» να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία, οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ δεν εξετάζουν σοβαρά ένα τόσο καταστροφικό βήμα.
Αλλά στην Ουκρανία το πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει. «Το πιο επείγον πρόβλημα σε κάθε μονάδα είναι η έλλειψη ανθρώπων», είπε πρόσφατα ο διοικητής μιας ουκρανικής εταιρείας, δείχνοντας πόσο σοβαρό έχει γίνει το πρόβλημα.
Πράγματι, ο Ζελένσκι απέλυσε τον αρχιστράτηγο του Βαλέρι Ζαλούζνι τον περασμένο μήνα εν μέσω διαμάχης σχετικά με προτάσεις ότι μπορεί να χρειαστούν έως και 500.000 επιπλέον στρατιώτες για την επίτευξη των στόχων της Ουκρανίας. Η πρόταση ήταν τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά ανέφικτη, έτσι ο Ζελένσκι απέλυσε τον στρατηγό και ξεκίνησε μια «επανεκκίνηση» της στρατιωτικής διοίκησης, αλλά δεν επέκτεινε τον στρατό ούτε μείωσε τους στόχους του.
Η επιθετική ρητορική της Ρωσίας προς τη Δύση
Εξακολουθεί να εκτιμά ότι η Μόσχα σηματοδοτεί πολύ πιο επιθετική ρητορική προς τη Δύση από ό,τι έχει την πρόθεση και την ικανότητα να χρησιμοποιήσει.
«Η ειδική στρατιωτική επιχείρηση ξεκίνησε ως επιχείρηση κατά της Ουκρανίας, αλλά με την πάροδο του χρόνου πήρε τη μορφή πολέμου ενάντια στη συλλογική Δύση», δήλωσε πρόσφατα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.
Όπως αναφέρει επίσης ο Harutounian, αυτή η στάση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη Δύση, γιατί οι προθέσεις των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Μεγάλης Βρετανίας είναι ασαφείς και η βοήθεια που προσφέρουν στην Ουκρανία στην άμυνα είναι περιορισμένη.
Όπως το Κρεμλίνο, οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας δηλώνουν ευθέως ότι είναι αποφασισμένοι να «νικήσουν» τη Ρωσία, χωρίς να διευκρινίζουν τι σημαίνει αυτή η ήττα. Στην πραγματικότητα, «αυτή η στρατηγική ασάφεια στην πραγματικότητα κάνει τις δυτικές δυνάμεις να φαίνονται αδύναμες από την οπτική γωνία της Μόσχας – κάτι που είναι πολύ υποσχόμενο για να αντισταθμίσει την έλλειψη πολιτικής βούλησης».
Volodymyr Zelensky (Πηγή: REUTERS/Florion Goga)
Αυτό έγινε ορατό στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, όπου η περιγραφή ενός πολιτικού συνόψιζε την ουσία της στρατηγικής της Δύσης έναντι της Ουκρανίας: «Πολλά λόγια, χωρίς συγκεκριμένες δεσμεύσεις».
Δεύτερος «πονοκέφαλος» του Ζελένσκι.
Ένας λόγος για αυτό είναι ότι ο δηλωμένος στόχος νίκης της Ουκρανίας – η ανάκτηση όλων των κατεχόμενων εδαφών της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, η οποία βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο για σχεδόν μια δεκαετία – φαίνεται όλο και πιο μη ρεαλιστικός.
Υπάρχει ένα ακόμη πρόβλημα: άλλο πράγμα είναι η Ουκρανία να απωθήσει τις ρωσικές δυνάμεις πίσω στη θέση τους πριν από τις 24 Φεβρουαρίου 2024 – αν και αυτό μπορεί να είναι δύσκολο δύο χρόνια μετά τον πόλεμο – και άλλο πράγμα για την Ουκρανία να απωθήσει την de facto ρωσική διοίκηση από το εδάφη στο Ντόνετσκ, το Λουχάνσκ και την Κριμαία, τα οποία έχουν καταλάβει εδώ και δέκα χρόνια.
«Αλλά οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας δεν λαμβάνουν υπόψη αυτές τις πραγματικότητες και, δεδομένης της αυξανόμενης απροθυμίας των δεξιών κομμάτων στις ΗΠΑ και την Ευρώπη να επωμιστούν το κόστος, καταφεύγουν στον θριαμβολογία», προσθέτει.
Ωστόσο, όπως αναφέρει, «οι σύμμαχοι του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ που αντιτίθενται στο πακέτο βοήθειας που έχει σταματήσει στο Κογκρέσο των ΗΠΑ μπορεί να κάνουν λάθος να πιστεύουν ότι 60 δισεκατομμύρια δολάρια δεν θα «αλλάξουν την πραγματικότητα στο πεδίο της μάχης» – περισσότερα όπλα μπορεί και θα βοηθήστε την Ουκρανία να διατηρήσει την άμυνά της και ίσως να ανακτήσει περισσότερο έδαφος».
Περιορίστε τη βοήθεια που μπορεί να παρασχεθεί
Το πρόβλημα είναι ότι ενώ περισσότερα όπλα και βοήθεια θα βοηθήσουν την Ουκρανία να αμυνθεί, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η χώρα των περίπου 37 εκατομμυρίων κατοίκων θα μπορέσει τελικά να νικήσει έναν αντίπαλο άνω των 140 εκατομμυρίων. Υποδηλώνοντας ότι αυτό είναι αναπόφευκτο παραπλανά την Ουκρανία, σπέρνει δυσπιστία στους δυτικούς φορολογούμενους και σηματοδοτεί την αδυναμία της Ρωσίας.
Ρωσική εισβολή στην Dompropyla στην περιφέρεια Donetsk, Ουκρανία, 30 Απριλίου 2022 (Πηγή: REUTERS/Jorge Silva)
Αν και υπάρχουν ευκαιρίες να γίνουν αυστηρότερες οι κυρώσεις που ήδη ισχύουν, δεν θα επιβάλουν γρήγορη αλλαγή στην πολιτική του Κρεμλίνου και καθώς οι δυτικές χώρες αρχίζουν να εξαντλούν τα αποθέματά τους όπλων και πυρομαχικών, υπάρχει επίσης ένα όριο στο ποσό της πρόσθετης στρατιωτικής βοήθειας που μπορεί να παρασχεθεί.
Τι μπορεί να επιτευχθεί πρακτικά;
Ο νόμος και η δικαιοσύνη μπορεί να ισχυρίζονται ότι η Ουκρανία αξίζει να απελευθερώσει τα κατεχόμενα εδάφη, αλλά ο πραγματισμός υποδηλώνει ότι αυτός ο στόχος μπορεί να είναι αιματηρός ή ακόμα και ανέφικτος.
«Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είναι ειλικρινείς για το τι μπορεί να επιτευχθεί στην πράξη. Είναι ασφαλές να πούμε ότι ο μόνος αποδεκτός στόχος είναι η πλήρης «ήττα» του Πούτιν. Αλλά όταν οι πολιτικοί και οικονομικοί περιορισμοί περιορίζουν τους πόρους που η Δύση είναι διατεθειμένη να διαθέσει, η συνέχιση της επιμονής να το κάνει μπορεί να οδηγήσει το Κίεβο σε μια γωνία, αναγκάζοντάς το να επιλέξει μεταξύ ειρήνης και αέναου πολέμου προκειμένου να επιτύχει μια ασαφή έννοια της «νίκης». ” , καταλήγει ο Χαρουτουνιάν.
Μια παρόμοια εκτίμηση από τον Lieven ανέφερε ότι πολλοί Ουκρανοί ήταν ήδη έτοιμοι πέρυσι να αποδεχθούν την απώλεια ορισμένων εδαφών ως τίμημα ειρήνης, εάν η Ουκρανία αποτύγχανε να τα ανακτήσει στο πεδίο της μάχης και εάν η εναλλακτική ήταν χρόνια αιματηρού πολέμου χωρίς πιθανότητα επιτυχίας.
«Αν και μπορεί να είναι δυσάρεστο και άδικο, η καλύτερη δυνατή νίκη μπορεί να απαιτεί όχι μόνο αυξημένη στρατιωτική υποστήριξη για την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων σοβαρών εγγυήσεων ασφαλείας, αλλά και αναγνώριση ότι το Κίεβο θα πρέπει να εγκαταλείψει ορισμένους από τους στόχους του, είτε μέσω υποσχέσεων για ουδετερότητα. ή , αν και είναι δύσκολο να καταπιεί, μέρος των κατεχόμενων εδαφών.
«Χωρίς στρατιωτική βοήθεια, η ουκρανική αντίσταση πιθανότατα θα καταρρεύσει φέτος».
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει απόλυτο δίκιο που προειδοποιεί ότι χωρίς τη συνεχιζόμενη μαζική στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ, η ουκρανική αντίσταση πιθανότατα θα καταρρεύσει φέτος. Ωστόσο, οι αμερικανοί αξιωματούχοι πρέπει επίσης να αναγνωρίσουν ότι ακόμη και αν αυτή η βοήθεια συνεχιστεί, δεν υπάρχει πραγματική πιθανότητα για πλήρη νίκη της Ουκρανίας το επόμενο ή το επόμενο έτος. Ακόμα κι αν οι Ουκρανοί καταφέρουν να επεκτείνουν τις δυνάμεις τους, η Ρωσία μπορεί να εμβαθύνει ακόμη περισσότερο την άμυνά της.
Επειδή τα ουκρανικά εδάφη έχουν χαθεί και η ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν έχει νόημα εάν η συμμαχία δεν είναι έτοιμη να στείλει τα δικά της στρατεύματα για να πολεμήσουν για την Ουκρανία εναντίον της Ρωσίας. Καταρχάς, αν και η σημερινή ειρηνευτική συμφωνία είναι επώδυνη, θα είναι απείρως πιο επώδυνη εάν ο πόλεμος συνεχιστεί και η Ουκρανία ηττηθεί», καταλήγει.
