Πρόκειται για το πείραμα «Low-weight emulsions» της ομάδας Multiphase Systems Dynamics της Χημικής Σχολής του ΑΠΘ, που πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Εκστρατείας Parabolic Flight του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).
Ειδικότερα, η ομάδα «ιπτάμενων» ΑΠΘ με επικεφαλής τον καθηγητή του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ Θοδωρή Καραπάντσιο θεωρείται από τις πιο έμπειρες στην Ευρώπη, έχοντας ήδη ολοκληρώσει συνολικά 10 αποστολές παραβολικών πτήσεων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, περνώντας συνολικό χρόνο στην έλλειψη βαρύτητας πάνω από 5,5 ώρες.
Σε αυτή την παραβολική εκστρατεία πτήσης, η ομάδα του ΑΠΘ, εκτός από τον κ. Καραπάντσιου, αποτελείται από τους αερομεταφορείς Δρ. Σωτήρης Ευγενίδης, Ph.D. Η Ουρανία Οικονομίδου και η Αγγελική Χόνδρου (διδάκτορας) και από την ομάδα υποστήριξης εδάφους Μαργαρίτη Κώστογλου (Καθηγητής Τμήματος Χημείας ΑΠΘ) και Τριαντάφυλλος Τσιλιπύρας (τεχνικός ΑΠΘ).
Απότομες βουτιές πάνω από τον Ατλαντικό
Παραβολικές πτήσεις πετούν πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό από το Μπορντό της Γαλλίας. ο συνθήκες μηδενικής βαρύτητας επιτυγχάνονται μέσα σε ειδικά διαμορφωμένο αεροσκάφος (Airbus A310), το οποίο κάθε ημέρα πτήσης εκτελεί 31 διαδοχικές απότομες αναβάσεις και καταβάσεις (δύτες), κατά μήκος μιας παραβολικής διαδρομής πτήσης.
Για να επιτευχθούν συνθήκες μηδενικής βαρύτητας, ένα παραβολικό αεροσκάφος πρέπει να εκτελεί: καταδύσεις στην περιοχή του αέρα χωρίς ή με ελάχιστες αναταράξεις. Αυτό σημαίνει ότι η πτήση είναι αόριστη, επειδή οι καιρικές συνθήκες μπορεί να αλλάξουν την τελευταία στιγμή, ενώ το αεροπλάνο κατευθύνεται ήδη προς την περιοχή.
Να σημειωθεί ότι οι ομάδες που συμμετέχουν επιλέγονται από ESA μετά από αξιολόγηση με βάση αυστηρά επιστημονικά κριτήρια, και οι τεχνικές προδιαγραφές και η ασφάλεια κάθε πειράματος ελέγχονται από εξειδικευμένο προσωπικό που επισκέπτεται τις ομάδες στα εργαστήριά τους καθ’ όλη την περίοδο προετοιμασίας τους.
«Με τη συμμετοχή της σε ένα υπερσύγχρονο ερευνητικό πρόγραμμα, η ελληνική αποστολή στέλνει επίσης ένα ισχυρό μήνυμα στην επιστημονική κοινότητα –και πέραν– στα σύνορα και πέρα: ότι η Ελλάδα έχει το κατάλληλο εξειδικευμένο επιστημονικό δυναμικό για να διεξάγει απαιτητικά πειράματα και να παράγει υψηλές – ποιοτική επιστημονική εργασία. Ταυτόχρονα, όμως, στέλνεται ένα μήνυμα στους νέους μας ότι η Ελλάδα δεν έχασε την ικανότητά της να είναι ένας τόπος ευκαιρίας, ο οποίος έχει έναν έντονο συμβολισμό ως μέσο για να εμποδίσει νέους επιστήμονες να διαφύγουν στο εξωτερικό, όπως η χώρα μας. έμπειρος τα τελευταία χρόνια» είπε σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ -ΜΠΕ ο κ. Καραπάντσιος.
Καθαρά ελληνικό πείραμα
Ο στόχος κάθε πειράματος παραβολικής πτήσης είναι να χρησιμοποιήσει 25 δευτερόλεπτα έλλειψης βαρύτητας σε καθεμία από τις 93 παραβολικές πτήσεις που εκτελούνται συνολικά σε πτήσεις 3 ημερών για τη μελέτη ενός φυσικού φαινομένου ενδιαφέροντος
Όπως σημείωσε ο κ. Καραπάντσιος, η σημασία του πειράματος της ομάδας του ΑΠΘ έγκειται θεμελιωδώς στην επιστημονική σημασία των αποτελεσμάτων που προκύπτουν σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας.
«Τα πειραματικά αποτελέσματα δείχνουν τους μηχανισμούς με τους οποίους μπορούν να παραχθούν γαλακτώματα με ιδιαίτερη αντοχή, ακόμη και με τη χρήση μικρών ποσοτήτων χημικών (επιφανειοδραστικών), εάν επιλεγούν οι κατάλληλες συνθήκες γαλακτωματοποίησης», εξηγεί ο καθηγητής.
ο το πείραμα είναι καθαρά ελληνικό, και μάλιστα του ΑΠΘ, τόσο στο σχεδιασμό και την κατασκευή της πειραματικής συσκευής, όσο και στην επιστημονική ομάδα που χειρίζεται τη συσκευή εντός και εκτός του πλοίου κατά τις πτήσεις. Αποτελεί μέρος ενός πολύ μεγάλου ερευνητικού προγράμματος γαλακτώματος (SMD-PASTA) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και μήνες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στη γήινη τροχιά με την ενεργή συμμετοχή της ομάδας από τη Χημική Σχολή του ΑΠΘ και τη συμμετοχή ομάδων από πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ιαπωνία.
Γαλακτώματα και οι εφαρμογές τους
Τα πειράματα στο πειραματικό σύστημα του ΑΠΘ αφορούν τη μελέτη της δυναμικής συμπεριφοράς σταγόνων οργανικού υγρού (ελαιώδους φάσης) στη συνεχή υδατική φάση.
Ένα γαλάκτωμα ορίζεται ως η διασπορά σταγονιδίων ενός υγρού σε ένα άλλο υγρό, με αμφότερα τα υγρά μη αναμίξιμα.
Τα γαλακτώματα είναι ευρέως διαδεδομένα στη φύση, αλλά χρησιμοποιούνται επίσης σε ποικίλες εφαρμογές. Βρίσκονται σε εντομοκτόνα και ζιζανιοκτόνα, απορρυπαντικά, γράσα, χρώματα και βερνίκια. Χρησιμοποιούνται επίσης σε τρόφιμα και καλλυντικά, αποτελώντας κατάλληλους φορείς για την ελεγχόμενη μεταφορά δραστικών ουσιών (φάρμακα και φυτοφάρμακα). Τέλος, τα τελευταία χρόνια, τα γαλακτώματα παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάκτηση πετρελαίου από πετρώματα.
