Η πανδημία Covid-19, τουλάχιστον στην αρχική της φάση, χαρακτηρίστηκε από περιορισμένη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, καθυστερώντας πιθανώς την έγκαιρη θεραπεία των καρδιαγγειακών παθήσεων.
Από την άλλη πλευρά, η λοίμωξη από τον SARS-CoV-2, ως συστηματική νόσος που μπορεί να επηρεάσει πολλά όργανα, σχετίζεται με υψηλότερη συχνότητα καρδιακής ανεπάρκειας, εμφράγματος του μυοκαρδίου και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής) και ο Γιάννης Δανάσης συνοψίζουν τα επιστημονικά δεδομένα που δημοσιεύθηκαν στις 5 Ιανουαρίου 2024 στο έγκριτο διεθνές περιοδικό JAMA Health Forum στο επιδημιολογία και χαρακτηρισμός οξέων καρδιαγγειακών συμβαμάτων κατά την πανδημία Covid -19.
Οι ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα από το Harvard Pilgrim Health Care, το οποίο έχει περισσότερα από ένα εκατομμύριο ασφαλισμένα μέλη στην περιοχή της Νέας Αγγλίας (Μασαχουσέττες, Νιού Χάμσαϊρ, Μέιν, Κονέκτικατ) στις ΗΠΑ. Τα δεδομένα αφορούσαν νοσηλεία για έμφραγμα του μυοκαρδίου και εγκεφαλικό μεταξύ Μαρτίου 2017 και Δεκεμβρίου 2021. Συγκεκριμένα, καταγράφηκαν καρδιαγγειακά συμβάντα όπως καρδιακά επεισόδια, εγκεφαλικά επεισόδια, επεισόδια συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας, στηθάγχη και παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο.
Τα σύνθετα οξέα καρδιαγγειακά συμβάντα μειώθηκαν κατά 26,6% κατά την αρχική φάση της πανδημίας τον Απρίλιο του 2020. Τον Μάρτιο του 2021 (-9,6%) και τον Δεκέμβριο του 2021 (-19,8%), τα ποσοστά παρέμειναν κάτω από τα αναμενόμενα επίπεδα. Οι εισαγωγές εγκεφαλικού επεισοδίου αρχικά μειώθηκαν κατά 27,0%, παρέμειναν χαμηλότερες από το αναμενόμενο τον Φεβρουάριο του 2021 (-11,8%) και ήταν χαμηλότερες από το αναμενόμενο τον Δεκέμβριο του 2021 (-27,3%). Οι νοσηλείες για έμφραγμα του μυοκαρδίου αρχικά μειώθηκαν κατά 27,8%, αλλά δεν ήταν στατιστικά διαφορετικές από τις αναμενόμενες τον Ιανουάριο του 2021. Τα επεισόδια συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας αρχικά μειώθηκαν κατά 26,1%, αλλά ήταν χαμηλότερα από το αναμενόμενο τον Μάρτιο του 2021 (-15,8%) και ήταν χαμηλότερα από το αναμενόμενο έως τον Δεκέμβριο του 2021 (-22,1%). Τα επεισόδια στηθάγχης παρουσίασαν παρόμοια τάση και παρατεταμένη πτώση, ενώ τα παροδικά ισχαιμικά επεισόδια δεν διέφεραν σημαντικά από τα αναμενόμενα μέχρι τον Αύγουστο του 2020.
Συνολικά, η πανδημία Covid-19 δεν σχετίστηκε με μακροπρόθεσμη αύξηση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων στους ασφαλισμένους κατοίκους της Νέας Αγγλίας των ΗΠΑ, αλλά αντίθετα διαπίστωσε σταθερή μείωση στον αριθμό των επεισοδίων παροδικών ισχαιμικών επεισοδίων, συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας και στηθάγχης.
Πιθανοί λόγοι που εξηγούν αυτές τις τάσεις είναι:
Αυτή η μελέτη, σε συνδυασμό με άλλες μελέτες, δείχνει ότι στις ΗΠΑ, τα καρδιαγγειακά επεισόδια έχουν αυξηθεί σε ορισμένες πολιτείες κατά τη διάρκεια της πανδημίας και μειώθηκαν σε άλλες. Το πιο σημαντικό πράγμα για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής υγείας είναι να διευκολύνουν την πρόσβαση στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης για ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα και άλλες σοβαρές ασθένειες που απαιτούν νοσοκομειακή περίθαλψη, σε περιόδους περιορισμένης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη (π.χ. κατά την πρώτη περίοδο της πανδημίας).
