Η αφρικανική σκόνη επέστρεψε – Ποιες περιοχές θα επηρεαστούν περισσότερο και μέχρι πότε

Με την ατμόσφαιρα να είναι αποπνικτική σε αρκετές περιοχές και να δημιουργεί επικίνδυνες συνθήκες για τον ανθρώπινο οργανισμό, το «καφέ πέπλο» στον ουρανό συνέπεσε με τις υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες, οι οποίες θα διατηρηθούν μέχρι τις αρχές της επόμενης εβδομάδας.

Τα δύο διαφορετικά «πρόσωπα»

Ενδεικτικό της διαφορετικής συμπεριφοράς του καιρού ανά περιοχή είναι οι δύο διαφορετικές εικόνες θερμοκρασιακά που εμφάνισε σήμερα η χώρα. Στα βόρεια η θερμοκρασία ήταν χαμηλότερη από τα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα, ενώ στο νότο ο υδράργυρος χτύπησε «κόκκινο».

Για παράδειγμα, στη Νεάπολη Λασιθίου η θερμοκρασία άγγιξε τους 36 βαθμούς και στη Γόρτυνα Ηρακλείου τους 35. Το πρωί, στο Ρέθυμνο συνέβη κάτι εντυπωσιακό. Σε μόλις μιάμιση ώρα, η θερμοκρασία από τους 19 βαθμούς εκτοξεύθηκε στους 30. Την ίδια ώρα στο Σέλι ο υδράργυρος έδειχνε λιγότερο από 5 βαθμούς και στον Βώλακα Νευροκοπίου τους 6 βαθμούς.

Όπως όλα δείχνουν, αναμένεται ένα θερμό καλοκαίρι με έναν αρκετά ζεστό Ιούνιο με τάση για καύσωνες.

Πόσο θα διαρκέσει το φαινόμενο

Αυτή τη φορά, το νέο κύμα αφρικανικής σκόνης φαίνεται ότι θα παρουσιάσει περισσότερη διάρκεια, καθώς θα κρατήσει μέχρι τα μέσα της προσεχούς εβδομάδας.

Ο Αττικός ουρανός αλλάζει χρώμα και, όσο περνούν οι ώρες, το τοπίο, σύμφωνα με τους μετεωρολόγους, θα γίνεται όλο και πιο θολό. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις θα καταγραφούν στα δυτικά και στα νότια της χώρας, αλλά την Κυριακή (19/5), θα επεκταθούν και στη Βόρεια Ελλάδα.

Η ατμόσφαιρα σύμφωνα με τους μετεωρολόγους θα γίνει ακόμη πιο αποπνικτική σε πολλές περιοχές, μεταξύ των οποίων και η Αττική. Αυτή τη φορά ίσως να μην δούμε τον πορτοκαλί ουρανό, όπως πριν από περίπου έναν μήνα, το φαινόμενο όμως αναμένεται να έχει μεγαλύτερη διάρκεια, καθώς η ατμόσφαιρα θα καθαρίσει μετά την Τετάρτη (22/5).

Πρόγνωση meteo: Η πορεία της σκόνης

Σε πολλές περιοχές η θερμοκρασία θα φτάσει τους 30 με 32 βαθμούς. Τοπικά στα νότια και την Κρήτη δεν αποκλείεται να αγγίξει και τους 34 με 36 βαθμούς, συνοδεία νοτιάδων. Η σκόνη θα έχει έντονη και επίμονη παρουσία στην ατμόσφαιρα της χώρας, συμβάλλοντας στο αίσθημα δυσφορίας.

Τα έντονα φαινόμενα θα κινηθούν κυρίως μεταξύ της Κρήτης και της Πελοποννήσου, ενώ σταδιακά θα μετατοπιστούν ανατολικότερα. Το μεσημέρι αναμένεται αφρικανική σκόνη σε ολόκληρη τη χώρα, κυρίως δυτικά και νότια, ενώ το βράδυ η σκόνη θα μετατοπιστεί στο κεντρικό Αιγαίο.

Ειδικότερα, για αύριο Σάββατο, γενικά αίθριος θα είναι ο καιρός στα βόρεια, βαθμιαία όμως θα αναπτυχθούν αραιές νεφώσεις που από το μεσημέρι στα νότια θα πυκνώσουν και θα σημειωθούν τοπικές βροχές κυρίως στην Πελοπόννησο και την δυτική Στερεά.

Ο καιρός το Σάββατο, σύμφωνα με την ΕΜΥ

Αυξημένες θα είναι οι συγκεντρώσεις της αφρικανικής σκόνης και τις επόμενες ημέρες στη χώρα μας, ενώ σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ), αναμένεται σταδιακή άνοδος της θερμοκρασίας.

Αρχικά γενικά αίθριος καιρός στα βόρεια, βαθμιαία όμως θα αναπτυχθούν αραιές νεφώσεις που από το μεσημέρι στα νότια θα πυκνώσουν και θα σημειωθούν τοπικές βροχές ή όμβροι κυρίως στην Πελοπόννησο και την δυτική Στερεά. Η ορατότητα τις πρωινές ώρες στα ηπειρωτικά θα είναι τοπικά περιορισμένη. Οι συγκεντρώσεις της αφρικανικής σκόνης θα διατηρηθούν αυξημένες κυρίως στη δυτική και τη νότια χώρα.

Οι άνεμοι θα είναι μεταβλητοί ασθενείς, στο Ιόνιο θα πνέουν ανατολικοί νοτιοανατολικοί 3 με 5 μποφόρ και στο Αιγαίο βόρειοι βορειοδυτικοί με την ίδια ένταση. Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή άνοδο κυρίως στα βόρεια. Θα φτάσει στα ηπειρωτικά τους 27 με 31 βαθμούς, στη νησιωτική χώρα τους 24 με 27 και τοπικά στην Κρήτη τους 31 βαθμούς Κελσίου.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΘΡΑΚΗ

Καιρός: Λίγες νεφώσεις που σταδιακά από τα δυτικά θα πυκνώσουν.
Ανεμοι: Μεταβλητοί ασθενείς και στα ανατολικά ανατολικοί 3 με 4 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 13 έως 27 βαθμούς Κελσίου.

ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ, ΗΠΕΙΡΟΣ, ΔΥΤΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΔΥΤΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις παροδικά πιο πυκνές στα νότια, με τοπικές βροχές ή πιθανούς όμβρους από το μεσημέρι.
Ανεμοι: Νότιοι νοτιοανατολικοί 4 με 5 και στο Ιόνιο τοπικά 6 μποφόρ. Από το απόγευμα οι άνεμοι στα νότια θα στραφούν σε βορειοανατολικούς με την ιδια ένταση.
Θερμοκρασία: Από 18 έως 31 βαθμούς Κελσίου.

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΕΥΒΟΙΑ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις που από το μεσημέρι θα πυκνώσουν, με τοπικές βροχές κυρίως στην Πελοπόννησο.
Ανεμοι: Από ανατολικές διευθύνσεις 3 με 4 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 19 έως 29 βαθμούς Κελσίου.

ΚΥΚΛΑΔΕΣ, ΚΡΗΤΗ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις παροδικά πιο πυκνές.
Ανεμοι: Από βόρειες διευθύνσεις 3 με 4 μποφόρ θα στραφούν το βράδυ σε ανατολικούς με την ίδια ένταση.
Θερμοκρασία: Από 19 έως 27 και στην Κρήτη τοπικά έως 31 βαθμούς Κελσίου.

ΝΗΣΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ – ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις παροδικά πιο πυκνές στα νότια.
Ανεμοι: Βόρειοι βορειοδυτικοί 3 με 5 μποφόρ και στα νότια από δυτικές διευθύνσεις 4 με 5 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 17 έως 29 βαθμούς Κελσίου. Στα βόρεια 2 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις παροδικά πιο πυκνές.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 2 με 4 μποφόρ και από το μεσημέρι από ανατολικές διευθύνσεις με την ίδια ένταση.
Θερμοκρασία: Από 17 έως 26 βαθμούς Κελσίου.

ΑΤΤΙΚΗ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις που από το μεσημέρι θα πυκνώσουν με πιθανότητα ασθενών τοπικών βροχών.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 2 με 3 μποφόρ και από το μεσημέρι από νότιες διευθύνσεις 3 με 4 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 18 έως 28 βαθμούς Κελσίου.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Καιρός: Αραιές νεφώσεις.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 2 με 3 μποφόρ και το μεσημέρι πρόσκαιρα νοτιοανατολικοί με την ίδια ένταση.
Θερμοκρασία: Από 16 έως 25 βαθμούς Κελσίου.

Πρόγνωση για την Κυριακή (19/5)

Στα βόρεια νεφώσεις παροδικά αυξημένες κυρίως τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες με τοπικές βροχές και μεμονωμένες καταιγίδες κυρίως στα ορεινά και βαθμιαία βελτίωση. Στην υπόλοιπη χώρα αραιές νεφώσεις, οι οποίες τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά θα πυκνώσουν και θα εκδηλωθούν σποραδικοί όμβροι κυρίως στα ορεινά.Οι συγκεντρώσεις της αφρικανικής σκόνης θα διατηρηθούν αυξημένες στις περισσότερες περιοχές της χώρας.

Οι άνεμοι θα πνέουν στα ηπειρωτικά μεταβλητοί 3 με 4, στο Ιόνιο από ανατολικές διευθύνσεις έως 5 και στο Αιγαίο από βόρειες διευθύνσεις 4 με 5, τοπικά 6 μποφόρ. Η θερμοκρασία δεν θα σημειώσει αξιόλογη μεταβολή. Θα φτάσει στα ηπειρωτικά τους 28 με 30 και κατά τόπους, κυρίως στα δυτικά τους 31 με 33 βαθμούς, στις Κυκλάδες και τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου τους 24 με 27, στην Κρήτη, τα νησιά του Ιονίου και τα Δωδεκάνησα τους 28 με 30 βαθμούς Κελσίου.

Πρόγνωση για τη Δευτέρα (20/5)

Σχεδόν αίθριος καιρός με αραιές νεφώσεις οι οποίες από το μεσημέρι και από τα δυτικά θα είναι παροδικά πυκνότερες. Στα βόρεια ηπειρωτικά τις μεσημβρινές – απογευματινές ώρες θα σημειωθούν τοπικές βροχές και πιθανώς μεμονωμένες καταιγίδες στα ορεινά. Οι συγκεντρώσεις της αφρικανικής σκόνης θα διατηρηθούν αυξημένες στις περισσότερες περιοχές της χώρας.

Οι άνεμοι θα πνέουν στα δυτικά ανατολικοί νοτιοανατολικοί 3 με 5 και στο Ιόνιο βαθμιαία τοπικά έως 6 μποφόρ. Στα ανατολικά θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις 3 με 5 και στο Αιγαίο τοπικά 6 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή άνοδο, κυρίως στα κεντρικά και νότια. Θα φτάσει στα ηπειρωτικά τους 28 με 32 και κατά τόπους στα δυτικά και τα νότια τους 33 με 34 βαθμούς. Στην νησιωτική χώρα θα φτάσει τους 27 με 29 και στη Κρήτη και τα Δωδεκάνησα τους 32 με 33 και τοπικά τους 34 βαθμούς Κελσίου.

Πρόγνωση για την Τρίτη (21/5)

Στα βόρεια προβλέπονται λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες κυρίως τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες με πιθανότητα να σημειωθούν τοπικοί όμβροι, κυρίως στα ορεινά. Στην υπόλοιπη χώρα αραιές νεφώσεις. Η μεταφορά της αφρικανικής σκόνης θα διατηρηθεί.

Οι άνεμοι θα πνέουν στα δυτικά από νότιες διευθύνσεις 4 με 5 και στο Ιόνιο τοπικά 6 στρεφόμενοι βαθμιαία σε δυτικών διευθύνσεων έως 5 μποφόρ. Στα ανατολικά θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις 3 με 5 στρεφόμενοι βαθμιαία σε νοτίων διευθύνσεων τοπικά στο Αιγαίο έως 6 μποφόρ. Η θερμοκρασία δεν θα σημειώσει αξιόλογη μεταβολή.

Πρόγνωση για την Τετάρτη (22/05)

Γενικά αίθριος καιρός με αραιές νεφώσεις στα κεντρικά και νότια οι οποίες από το απόγευμα θα είναι πυκνότερες.
Η ορατότητα θα είναι τοπικά περιορισμένη τις πρωινές ώρες στα δυτικά, κυρίως ηπειρωτικά. Η μεταφορά της αφρικανικής σκόνης θα διατηρηθεί.

Οι άνεμοι θα πνέουν στα δυτικά, τα κεντρικά και τα νότια δυτικοί βορειοδυτικοί 3 με 5 και τοπικά στα νότια πελάγη 6 μποφόρ. Στις υπόλοιπες περιοχές θα είναι μεταβλητοί 3 με 4 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή πτώση, κυρίως στα δυτικά και βόρεια.

Οι συστάσεις της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας

Οδηγίες για την αντιμετώπιση της αφρικανικής σκόνης που επηρεάζει την Ελλάδα έδωσε πρόσφατα στους πολίτες η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία.

Η συχνότητα και η ένταση των φαινομένων αφρικανικής σκόνης στην Ελλάδα μπορεί να ποικίλλει από έτος σε έτος, από 7 έως 20 επεισόδια (μέσος όρος 13 επεισόδια/έτος), ανάλογα με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες και την ποσότητα της σκόνης που μεταφέρεται από τη Σαχάρα. Γενικά, δεν είναι ασυνήθιστο να επηρεάζεται ο Ελληνικός χώρος από την αφρικανική σκόνη.

Αυτό το φυσικό γεγονός μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων της χώρας μας, κυρίως μέσω της υποβάθμισης της ποιότητας του αέρα. Η αφρικανική σκόνη μεταφέρει σωματίδια σε μεγάλο φάσμα μεγεθών, όπως PM₁₀, PM_2,5 ή ακόμα και πολύ μικρότερα, ενώ μπορεί επίσης να συμπαρασύρει και ρύπους από την ατμόσφαιρα.

Η αύξηση των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα μπορεί να επιδεινώσει αναπνευστικά νοσήματα όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα και οι αλλεργίες. Τα άτομα με προϋπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε περιόδους αυξημένων επιπέδων σκόνης και αυτό απεικονίζεται και σε αυξημένες προσελεύσεις στα νοσοκομεία. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για τους κατοίκους των αστικών κέντρων και περιοχών με ήδη χαμηλή ποιότητα της ατμόσφαιρας.

Επίδραση στο αναπνευστικό. Μία από τις πρωταρχικές επιπτώσεις της αφρικανικής σκόνης στην υγεία είναι η επίδρασή της στην αναπνευστική υγεία. Τα λεπτά σωματίδια της σκόνης μπορούν να διεισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες και ακόμη και να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος. Για άτομα με παθήσεις όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα ή η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), η έκθεση σε αυτά τα σωματίδια μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα, οδηγώντας σε δύσπνοια, βήχα, συριγμό και δυσφορία στο στήθος.

Αλλεργίες και ερεθισμός. Η αφρικανική σκόνη μπορεί να προκαλέσει αλλεργικού τύπου αντιδράσεις σε ορισμένα άτομα, ερεθισμό του αναπνευστικού συστήματος, ρινική συμφόρηση, φτέρνισμα και υγρά μάτια. Τα άτομα με αλλεργίες ή ευαισθησίες σε περιβαλλοντικούς παράγοντες μπορεί να εμφανίσουν αυξημένα συμπτώματα σε περιόδους αυξημένων επιπέδων αφρικανικής σκόνης.

Καρδιαγγειακές επιδράσεις. Εκτός από αναπνευστικά προβλήματα, η έκθεση στην αφρικανική σκόνη έχει συνδεθεί με καρδιαγγειακά προβλήματα. Τα σωματίδια μπορούν να συμβάλουν στη φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες και την αγγειοσυστολή, που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών επεισοδίων και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων, ιδιαίτερα σε ευάλωτους πληθυσμούς.

Επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα. Η παρατεταμένη έκθεση στην αφρικανική σκόνη μπορεί επίσης να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας τα άτομα πιο ευάλωτα σε λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και σε άλλες ασθένειες. Η φλεγμονώδης απόκριση που προκαλείται από τα σωματίδια σκόνης μπορεί να αποδυναμώσει την άμυνα του σώματος και να δυσκολέψει την καταπολέμηση των παθογόνων μικροοργανισμών.

Μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι για την υγεία. Η χρόνια έκθεση στην αφρικανική σκόνη και τους σχετικούς ρύπους της έχει συσχετιστεί με μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων αναπνευστικών ασθενειών, μειωμένης πνευμονικής λειτουργίας, καρδιαγγειακών διαταραχών, ακόμη και ορισμένων τύπων καρκίνου. Η συνεχής έκθεση σε υψηλά επίπεδα σωματιδίων σκόνης μπορεί να έχει συσσωρευτικές επιπτώσεις στην υγεία με την πάροδο του χρόνου. Σύμφωνα με μία ανασκόπηση του 2020 για την επίδραση της σκόνης στην ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι 42.000 θάνατοι/έτος αποδίδονται στη σκόνη, ενώ στις μεσογειακές χώρες έχει υπολογιστεί ότι το 27-44% του αριθμού των θανάτων που σχετίζονται με τα σωματίδια PM₁₀ οφείλεται στην αφρικανική σκόνη.

Είναι σημαντικό οι πολίτες και ειδικότερα εκείνοι με αναπνευστικά προβλήματα, να λαμβάνουν προφυλάξεις κατά τη διάρκεια περιόδων με αυξημένα επίπεδα αφρικανικής σκόνης. Ακολουθούν ορισμένες οδηγίες που θα σας βοηθήσουν να ελαχιστοποιήσετε τις επιπτώσεις του φαινομένου στην υγεία:

• Μείνετε ενημερωμένοι. Παρακολουθήστε τις αναφορές για την ποιότητα του αέρα και τις μετεωρολογικές προβλέψεις για να γνωρίζετε πότε τα επίπεδα αφρικανικής σκόνης αναμένεται να είναι υψηλά.
• Περιορίστε τις υπαίθριες δραστηριότητες. Εάν είναι δυνατόν, αποφύγετε να περάσετε εκτεταμένες χρονικές περιόδους σε εξωτερικούς χώρους, όταν τα επίπεδα σκόνης είναι υψηλά, ειδικά κατά τη διάρκεια των ημερών με αέρα, όπου τα σωματίδια είναι πιο πιθανό να αιωρούνται στον αέρα.
• Κλείστε τα παράθυρα και τις πόρτες. Ενώ γενικά πρέπει να αερίζονται οι κατοικίες και οι εργασιακοί χώροι, στις περιόδους έξαρσης της αφρικανικής σκόνης, αερίστε λίγο το πρωί και στη συνέχεια κρατήστε τα παράθυρα και τις πόρτες κλειστά για να αποτρέψετε την είσοδο σωματιδίων σκόνης στο σπίτι ή στον χώρο εργασίας σας. Αν διαθέτετε, χρησιμοποιήστε καθαριστές αέρα ή φίλτρα για να βελτιώσετε την ποιότητα του εσωτερικού αέρα.
• Χρησιμοποιήστε μάσκες. Όταν βγαίνετε έξω, ειδικά σε συνθήκες σκόνης, σκεφθείτε να φοράτε μάσκα για να μειώσετε την εισπνοή σωματιδίων σκόνης.
• Μείνετε ενυδατωμένοι. Πίνετε άφθονο νερό.

Σε περιόδους αυξημένων επιπέδων σκόνης, συνιστάται ιδιαίτερα, άτομα με προϋπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις, να λαμβάνουν προφυλάξεις για να ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση στα σωματίδια σκόνης.

Ασθενείς με άσθμα μπορεί να χρειαστεί να αυξήσουν τη δοσολογία ή τη συχνότητα λήψης των εισπνεόμενων φαρμάκων βάσει του πλάνου ελέγχου που τους έχει συστήσει ο γιατρός τους για να μειώσουν τα συμπτώματα. Επισημαίνεται ότι στην παρούσα φάση συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή στους ασθματικούς, λόγω εαρινών αλλεργιών.

Ασθενείς με ΧΑΠ μπορεί να χρειαστεί να αυξήσουν την ανακουφιστική αγωγή με εισπνεόμενα φάρμακα.