Ελληνορθόδοξο ορφανοτροφείο, τώρα ένα αριστοκρατικό ερείπιο, καταρρέει μέρα με τη μέρα
…Τυλιγμένος στην εκκωφαντική μοναξιά, κοιτάζει τη θάλασσα του Μαρμαρά από το ψηλότερο μνημείο του Πρίγκιπα: το μεγαλύτερο ξύλινο μνημείο στην Ευρώπη, ηλικίας 125 ετών, δίνει έναν σιωπηλό αλλά τιτάνιο αγώνα για επιβίωση.
Το ελληνορθόδοξο ορφανοτροφείο του Πρίγκιπα, τώρα ένα αριστοκρατικό ερείπιο, καταρρέει μέρα με τη μέρα, παίρνοντας μαζί του τις μνήμες χιλιάδων ανθρώπων και ένα σημαντικό μέρος της ιστορίας των Ρομά σε αυτήν την πόλη.
120 χρόνια
Ακριβώς 120 χρόνια μετά τα εγκαίνιά του και πέντε χρόνια από τότε που η Europa Nostra εξέδωσε κλήση κινδύνου που το ανακήρυξε ως ένα από τα επτά πιο απειλούμενα πολιτιστικά μνημεία στην Ευρώπη, εξακολουθούν να αναζητούνται μέτρα για να διατηρηθεί στη ζωή.
Η κατάσταση είναι δραματική -τόσο που κάποιοι φοβούνται ότι αυτός ο χειμώνας μπορεί να είναι ο τελευταίος χειμώνας στο Παιδικό Σπίτι…
Ολοκληρώθηκαν έρευνες και μετρήσεις, τρισδιάστατη ψηφιακή σάρωση και χαρτογράφηση του κτιρίου, καταγραφή των πιο επικίνδυνων και πολύτιμων μερών του, γνώση για την ανακαίνισή του, ακόμη και οι απαιτούμενες χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη μια παγκόσμια εκστρατεία για την εξεύρεση των 6 εκατομμυρίων ευρώ που απαιτούνται επειγόντως για την ανακαίνιση του μικρού κτιρίου που στέγαζε το σχολείο του ορφανοτροφείου και για την ανακαίνιση τμημάτων του μεγάλου κτιρίου – χρήματα που αναζητούνται πάση θυσία, δίνοντάς μας αισιοδοξία για να ξεκινήσουμε το αγώνας για πλήρη ανακαίνιση ενός κτιρίου που αποτελεί σύμβολο της ελληνικής κοινότητας της πόλης.
Η κατάσταση είναι δραματική -τόσο που κάποιοι φοβούνται ότι αυτός ο χειμώνας μπορεί να είναι ο τελευταίος χειμώνας στο Παιδικό Σπίτι…
«Χρωστάμε ως Εκκλησία και ως κοινότητα»
Πριν από λίγες μέρες, το Ορφανοτροφείο του Πρίγκιπα αναφέρθηκε σε έκθεση της Επιτροπής Διεθνούς Θρησκευτικής Ελευθερίας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ως παράδειγμα «αντιποιητικής κατάσχεσης περιουσίας» – μέρος μιας μακράς σειράς συστημικών διακρίσεων που πραγματοποιεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη.
«Πιστεύω ότι πρέπει να ξεπεράσουμε τις μοιρολατρίες του παρελθόντος και να καταλάβουμε ότι η διάσωση του ορφανοτροφείου του Ελληνορθόδοξου πρίγκιπα υπερβαίνει την πολιτική», λέει ο Άρχων του Οικουμενικού Πατριαρχείου Λάκης Βίγκας, ο οποίος ηγείται των προσπαθειών για τη διάσωση και αξιοποίηση της ιστορικής κληρονομιάς του μνημείου. συντονιστής του έργου ανακαίνισης.
Η αξία του
«Έχουμε υποχρέωση ως Εκκλησία και ως διασπορά να κινητοποιήσουμε τον Ελληνισμό σε όλο τον κόσμο για να σώσουμε το Ορφανοτροφείο, το οποίο από το 2011 ανήκει τελικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο».
Η αξία του, όπως εξηγούν οι μυημένοι, ξεπερνά κατά πολύ την αρχιτεκτονική που εργάστηκαν ειδικοί από όλο τον κόσμο.
«Το ορφανοτροφείο έχει πολλά να πει για την κοινωνικοπολιτική ζωή του πρίγκιπα, την καθημερινότητα των μειονοτήτων εκεί, τους λόγους για τους οποίους ο Σουλτάνος αποφάσισε να το δώσει στους Έλληνες και όχι στους Δυτικούς. Η αποκατάστασή του θα αποκαλύψει πολύ σημαντικές αξίες» λέει ο Λάκης Βίγκας.
Αποκατάσταση
Δεν είναι τυχαίο ότι Έλληνες και Τούρκοι αρχιτέκτονες συνεργάζονται για την αποκατάστασή του εδώ και αρκετά χρόνια και αναπτύσσεται καλή συνεργασία με το Τουρκικό Υπουργείο Πολιτισμού και τη Μητροπολιτική Περιοχή της Κωνσταντινούπολης.
«Το 80% της ομάδας των διακεκριμένων καθηγητών που εργάζονται στο μνημείο είναι Τούρκοι που εργάζονται σε εθελοντική βάση», λέει ο κ. Βίγκας.
Το Παιδικό Σπίτι έχει έκταση 20.000 τ.μ. και 26 μέτρα ύψος – την εποχή της κατασκευής ήταν ένας ξύλινος γίγαντας.
Διαθέτει 206 δωμάτια, κουζίνα, βιβλιοθήκη, δημοτικό σχολείο και εργαστήρια επαγγελματικής ανάπτυξης.
Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο ξύλινο κτίριο στον κόσμο. Χτίστηκε το 1898 από τον Γαλλο-Οθωμανό αρχιτέκτονα Alexandre Valory για να στεγάσει ένα πολυτελές ξενοδοχείο και καζίνο, το Prinkipo Palace, το οποίο ανήκει στην ευρωπαϊκή εταιρεία επιβατικών τρένων που εκμεταλλεύεται το Orian Express.
Παρόλα αυτά, ο σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ Β’ δεν έδωσε άδεια για τη λειτουργία του και το κτίριο αγοράστηκε το 1903 από τη σύζυγο του εξαίρετου Έλληνα τραπεζίτη Γιώργου Ζαρίφη, Ελένη Ζαρίφη, έναντι 3.700 λιρών σε χρυσό. Το δώρισε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.
Το 1964
Έτσι ξεκίνησαν οι δραστηριότητες του ορφανοτροφείου, οι οποίες διακόπηκαν ξαφνικά το 1964 σε τεταμένη ατμόσφαιρα και σφραγίστηκαν από το τουρκικό κράτος.
Έκτοτε το Παιδικό Σπίτι που φιλοξένησε χιλιάδες παιδιά αφέθηκε στο έλεος της μοίρας.
Από το 2012 βρίσκεται στην κατοχή του Οικουμενικού Πατριαρχείου μετά από μήνυση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Και ο αγώνας για την ανάκτηση ενός ρόλου αντάξιου της ιστορίας του συνεχίζεται…
Έκδοση Premium “ΤΑ ΝΕΑ”