Πώς επηρεάζει η δημογραφία την αγορά εργασίας – Οι γυναίκες είναι η κινητήρια δύναμη, οι πρόσφυγες είναι το κλειδί

ο γυναίκες είναι η «κινητήρια δύναμη» του παρόντος και του μέλλοντός της Δουλειάκαθώς η δημογραφία αλλάζει το τοπίο και δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις, σύμφωνα με τη νέα έκθεση της ομάδας Ομάδα Εργατικού Δυναμικού σχετικά με τις τάσεις του ανθρώπινου δυναμικού έως το 2024. Όπως σημειώθηκε, οι έμπειροι εργαζόμενοι που συνταξιοδοτούνται αφήνουν ένα μεγάλο κενό και πολλοί βλέπουν τις δυνατότητες της παγκόσμιας δεξαμενής ταλέντων μεταναστών και προσφύγων.

Η έκθεση αναφέρεται σε τέσσερις μεμονωμένες υποτάσεις ορίστε νέο τοπίο:

• Η πρώτη τάση τονίζει τη σημασία της «γεφύρωσης» μεταξύ των γενεών, ζητώντας μια άμεση στρατηγική επανεκπαίδευσης και αναβάθμισης δεξιοτήτων για την κάλυψη των απαιτήσεων του σημερινού ανθρώπινου δυναμικού.
• Το δεύτερο αναδεικνύει τον ρόλο των γυναικών στη δυναμική της εργασίας, αναδεικνύοντας τη συμβολή τους ως «κινητήρια δύναμη» στο παρόν και το μέλλον της εργασίας.
• Το τρίτο εστιάζει στη σημασία της διαφορετικότητας, της ισότητας, της ένταξης και του ανήκειν (DEIB), αναδεικνύοντάς την ως «καταλύτη» για την καινοτομία και τη δημιουργικότητα.
• Τέλος, η τέταρτη τάση φέρνει στο προσκήνιο το αναξιοποίητο μεταναστευτικό ταλέντα, αναδεικνύοντάς το ως βασικό «κανάλι» κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης.

«Γήρανση» ανθρώπινου δυναμικού και «ανανέωση προσωπικού»

Η έκθεση αναφέρει αυτό που είναι ήδη γνωστό για τη «γηραιά» ήπειρο: Πράγματι, το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 65+ αυξάνεται σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ. Την ίδια στιγμή, 1 στους 5 Αμερικανούς ηλικίας 65+ ετών (19%) εργαζόταν το 2023 – σχεδόν διπλάσιο από το ποσοστό των ατόμων που εργάζονταν πριν από 35 χρόνια. Μέχρι το 2050, 1 στους 4 ανθρώπους στην Ασία και τον Ειρηνικό θα είναι άνω των 60 ετών. Το θέμα λοιπόν είναι παγκόσμιο, αλλά ξεκάθαρα και έντονα «ελληνικό»: στην Ελλάδα, που κατέχει την 6η θέση παγκοσμίως ως προς τη γήρανση του πληθυσμού, Η δημογραφία είναι μια μεγάλη πρόκληση και συνδέεται με την έλλειψη ταλέντου και πραγματικά εξειδικευμένου προσωπικού.

Το 2022, το τελευταίο έτος για το οποίο ΕΛΣΤΑΤ έχει πλήρη στατιστική «εικόνα», αυτό επιβεβαιώνεται τάση μείωσης του πληθυσμού: Σχεδόν το ένα τέταρτο των Ελλήνων (22,8%) ανήκει στη γενιά των boomer, δηλαδή είναι περίπου 65 ετών. Μέχρι το 2050, αυτή η έμπειρη αλλά επαγγελματικά ανενεργή ομάδα πληθυσμού θα αποτελεί το 34,5% του πληθυσμού, γεγονός που είναι ένας ισχυρός λόγος που η χώρα μας αναμένεται να βρίσκεται στην 7η θέση της κατάταξης, που απέχει μόλις ένα βήμα από την τρέχουσα.

Τάση 1: Γεφύρωση του χάσματος των γενεών μέσω στρατηγικής ανανέωσης και αναβάθμισης δεξιοτήτων

Ενώ ένα σημαντικό ποσοστό του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού μπορεί να είναι η Γενιά Ζ, αυτό δεν σημαίνει ότι η πρόκληση του γηράσκοντος εργατικού δυναμικού και η έλλειψη ταλέντων έχει ξεπεραστεί. Οι έμπειροι υπάλληλοι που συνταξιοδοτούνται αφήνουν ένα σημαντικό κενό Όπως αναφέρει η έκθεση ManpowerGroup, «για να ανταποκριθούν σε αυτήν την πρόκληση, οι οργανισμοί θα πρέπει να αξιοποιήσουν αναξιοποίητες δεξαμενές ταλέντων και να ανακαλύψουν νέους δρόμους για την εύρεση ταλέντων: έμπειρους υπαλλήλους, αλλαγές σταδιοδρομίας ή επανεκπαιδευτές».

Η έκθεση τάσεων του 2023 της ManpowerGroup, “The New Human Era”, διαπίστωσε ότι το 75% των εταιρειών ανέφεραν σοβαρές ελλείψεις ταλέντων το 2022. Στην πράξη, έμπειροι εκπρόσωποι των boomers και

Τάση 2: Γιατί οι σημερινοί και οι μελλοντικοί εργαζόμενοι θα οδηγούνται από γυναίκες;

Σε παγκόσμιο επίπεδο, το ποσοστό των γυναικών στην αγορά εργασίας είναι χαμηλό πάνω από 50%, ενώ στην Ελλάδα παραμένει στο 47%. Η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας βρίσκεται σε επίπεδα «ρεκόρ», ωστόσο κατέχουν λιγότερο από το ένα τρίτο των ηγετικών θέσεων και υποεκπροσωπούνται σε τομείς που σχετίζονται με την υγεία. Τεχνολογία– διαβάζουμε στην έκθεση ManpowerGroup. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των γυναικών που εργάζονται σε διευθυντικές θέσεις ως ανώτερα στελέχη σε εταιρείες αυξήθηκε από 30% το 2021 σε 32% το 2022. Σύμφωνα με μελέτη της ΣΕΒ, η Ελλάδα είναι στο 53% του συνολικού ποσοστού ισότητας σε σύγκριση με το 68% του μέσου όρου της ΕΕ, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για την Ισότητα των Φύλων, που «έχει ως αποτέλεσμα τη μερική μόνο χρήση του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας, η οποία έχει αρνητικό αντίκτυπο στην παραγωγικότητα και τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων».

Τάση 3: DEIB – καταλύτης για την καινοτομία και τη δημιουργικότητα

Η προώθηση της διαφορετικότητας, της ισότητας, της ένταξης και του ανήκειν (DEIB) έχει μετατραπεί από ηθική επιταγή σε βασική επιχειρηματική στρατηγική. Σύμφωνα με έκθεση της ManpowerGroup, οι εταιρείες που χρησιμοποιούν DEIB επωφελούνται από τρία κύρια οφέλη:

Πρώταπροωθούν την καινοτομία γιατί διαφορετικές απόψεις οδηγούν σε ευρύτερες προοπτικές και «ξεκλειδώνουν» τη δημιουργικότητα. κατα δευτερον, είναι πιο ανταγωνιστικοί στην προσέλκυση ταλέντων επειδή οι εργαζόμενοι δίνουν προτεραιότητα σε μια ποικιλόμορφη και δίκαιη εργασιακή κουλτούρα. Τέλος, διατηρούν χαμηλότερα επίπεδα φθοράς, εξοικονομώντας κόστος και αυξάνοντας τη συνοχή της ομάδας. Ωστόσο, παρά τους ισχυρισμούς των ηγετών, μόνο το 36% των εργαζομένων συμφωνεί ότι η εταιρεία τους παρέχει ένα περιβάλλον χωρίς αποκλεισμούς. Στην Ελλάδα τόσο το κράτος όσο και οι οργανισμοί κάνουν σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Η ανεργία των γυναικών μειώθηκε -και φυσικά παραμένει υψηλή- από 23,6% τον Ιανουάριο του 2019 σε 13,9% τον Ιανουάριο του 2023, ενώ η Ελλάδα συμπεριλήφθηκε στη σχετική έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας μεταξύ των 12 χωρών στον κόσμο με πλήρη νομική ισότητα των φύλων.

Τάση 4: Το αναξιοποίητο ταλέντο μεταναστών ως βασικός αγωγός

Σύμφωνα με την έκθεση «The Age of Adaptability» της ManpowerGroup, πολλοί άνθρωποι αναγνωρίζουν τη δύναμη των παγκόσμιων δεξαμενών ταλέντων μετανάστες και πρόσφυγες. Η επιτυχής ενσωμάτωση αυτών των πολυπολιτισμικών ομάδων δημιουργεί διαρκή οφέλη, παρέχοντας ανακούφιση από τις ελλείψεις ταλέντων σήμερα, αποκομίζοντας επιπλέον μακροπρόθεσμα οφέλη στο μέλλον.

Δεν είναι τυχαίο ότι το 51% (1 στους 2) των ευρωπαίων καταναλωτών λέει ότι είναι πιο πιθανό να αγοράσει από μια εταιρεία που απασχολεί ενεργά ή συστηματικά πρόσφυγες.

Σύμφωνα με τη μελέτη της Dianeosis, οι αλλοδαποί που διαμένουν στην Ελλάδα το 2017 προέρχονταν κυρίως από τρίτες χώρες (γύρω στο 83%), ποσοστό μεγαλύτερο από το μέσο όρο των αλλοδαπών στην ΕΕ-28.

Ανάγκη προετοιμασίας

Η έκθεση «Μεγάλη ευαισθητοποίηση μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών σχετικά με την ανάγκη για νέες και διαφορετικές τάσεις» (ManpowerGroup) προσδιορίζει σημαντικές τάσεις που θα διαμορφώσουν τον κόσμο της εργασίας από το 2022 και μετά. Για να ανταποκριθούν οι οργανισμοί σε αυτές τις προκλήσεις, διάφορες προσεγγίσεις μπορεί να είναι χρήσιμες:

Επίλυση της παγκόσμιας έλλειψης ταλέντων: Οι οργανισμοί πρέπει να αναζητήσουν δημιουργικούς τρόπους για να προσελκύσουν, να διατηρήσουν και να εκπαιδεύσουν κορυφαία ταλέντα.

Δημογραφικές αλλαγές και ελλείψεις δεξιοτήτων: Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να επενδύσουν στη βελτίωση των τεχνικών και προσωπικών τους δεξιοτήτων, καθώς αυτές οι δεξιότητες θα συνεχίσουν να είναι περιζήτητες.

Η ανάγκη για επικοινωνία και διαφάνεια: Οι οργανισμοί πρέπει να αυξήσουν τη διαφάνεια γύρω από το ανθρώπινο κεφάλαιο λόγω των αυξανόμενων κοινωνικών εντάσεων και ανισοτήτων. Με αυτήν την προσέγγιση, οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι μπορούν να προετοιμαστούν για ένα μελλοντικό εργασιακό περιβάλλον που απαιτεί ευελιξία, δεξιότητες και κατανόηση της νέας δυναμικής της αγοράς εργασίας.