Τα κύρια συμπεράσματα της έρευνας είναι ο οικισμός της Ροδόπης, που πιθανότατα ιδρύθηκε το 6300 π.Χ., προϊστορικοί οικισμοί που περιβάλλονται από τάφρους, οι οποίοι εγκαταλείφθηκαν και ξανακατοικήθηκαν μετά από αιώνες. Το πρόγραμμα MapFarm «Χαρτογράφηση των πρώτων αγροτών στη Θράκη», που θα παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια του συνεδρίου.
«Θέλαμε να μελετήσουμε τη νεολιθική περίοδο, δηλαδή την έναρξη της αγροτικής παραγωγής και κτηνοτροφίας και την κοινωνική οργάνωση των πρώιμων αγροτικών κοινοτήτων στη Θράκη. Η αποκάλυψη ήταν υψίστης σημασίας σε αυτή την εκπομπή νέα δεδομένα γιατί αυτή η περίοδος στη Θράκη δεν έχει μελετηθεί διεξοδικά. Για το σκοπό αυτό επιλέξαμε δέκα οικισμούς των οποίων οι συνάδελφοι από τις κατά τόπους Εφορείες Αρχαιοτήτων είχαν πληροφορίες ότι κατοικούνταν στη Νεολιθική περίοδο που μας ενδιαφέρει. Η έρευνα για κάποια από αυτά ήταν πολύ περιορισμένη στο παρελθόν και η έρευνα για άλλα δεν έγινε ποτέ», δήλωσε στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η Ντουσάνκα Ουρέμ-Κώτσου, καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
Στο πρόγραμμα -το οποίο παρέλαβε χρηματοδότηση 200.000 ευρώ Το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (HELRI) συμμετείχε πέντε διαφορετικές ερευνητικές ομάδες από διάφορες περιοχές της Ελλάδας που χρησιμοποίησαν βασικές μεθόδους τηλεπισκόπησης (συμπεριλαμβανομένων των μη καταστροφικών δοκιμών, που δεν περιλαμβάνουν ανασκαφές) για να απαντήσουν στο ερώτημα «πότε ξεκίνησε μια τέτοια ζωή Θράκη;» «. Αυτές περιλαμβάνουν αρχαιολογικές επιφανειακές έρευνες, γεωφυσικές έρευνες (Ινστιτούτο Μεσογειακών Ερευνών), παλαιογεωγραφικές παλαιοπεριβαλλοντικές έρευνες, γεωλογικούς πυρήνες (Α.Π.Θ.) και ραδιοχρονολόγηση (Εργαστήριο Αρχαιομετρίας ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»).
«Μέσω αυτών των συνδυασμένων μεθόδων, αποκαλύφθηκε στην πραγματικότητα ότι ένας από τους οικισμούς και συγκεκριμένα το Παραδήμι, πιθανότατα ιδρύθηκε το 6300 π.Χ.». Τονίζει η κ. Ουρέμ. Αυτά τα δεδομένα οδήγησαν στην πραγματικότητα την έναρξη ενός νέου προγράμματος πριν τελειώσει το MapFarm για να διερευνήσει περαιτέρω αυτά τα σημαντικά νέα στοιχεία. Έτσι, αν και το πρόγραμμα διήρκεσε περίπου 3,5 χρόνια και ολοκληρώθηκε πέρυσι, αυτή την εποχή ξεκίνησαν οι ανασκαφές υπό την ηγεσία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ροδόπης και υπό τη συνδιευθύντρια του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΙΣΘ, για τη διερεύνηση των ακριβών θεμελίων του οικισμού με βάση ενδείξεις ραδιοχρονολόγησης του 6300 π.Χ., προσέλκυσε μεγάλο αριθμό ξένων φοιτητών ( Πολωνία, Γερμανία, Κροατία, Γαλλία, Κύπρος), καθώς και φοιτητές από ελληνικά πανεπιστήμια.
Το δεύτερο σημαντικό στοιχείο που προέκυψε από την έρευνα αποκαλύφθηκε από γεωφυσική έρευνα, τα οποία έχουν την ικανότητα να αποκαλύπτουν αρχιτεκτονικά κατάλοιπα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους «σαρώνοντας» το έδαφος χρησιμοποιώντας ειδικές μεθόδους. «Αυτό έδωσε απροσδόκητα πολύ καλά αποτελέσματα γιατί ανακαλύψαμε κάτι που δεν ήταν γνωστό: οι περισσότεροι οικισμοί που συμπεριλάβαμε στη μελέτη περιβάλλονταν από μία ή περισσότερες τάφρους. Βασικά οι κάτοικοι ήθελαν να περικυκλώσουν τον οικισμό με τάφρο για να τον οριοθετήσουν με κάποιο τρόπο, προσθέτει ο καθηγητής. Όπως εξηγεί, κάτι τέτοιο ήταν ένα πράγμα μεγάλο δημόσιο έργο, που ήταν ιδιαίτερα δύσκολο για εκείνες τις εποχές που δεν υπήρχαν τα κατάλληλα εργαλεία για την παραγωγή τους. «Τουλάχιστον τέσσερις οικισμοί περιβάλλονται σαφώς από μία ή περισσότερες τάφρους. Για παράδειγμα, στην Παραδήμη υπάρχει τουλάχιστον μία εσωτερική και μία εξωτερική τάφρο, ενώ στην Κροβύλη Ροδόπης η τάφρο έχει πλάτος έως και 10 μέτρα», συνοψίζει.
Το τρίτο σημαντικό στοιχείο στο οποίο βασίζεται η έρευνα ραδιοχρονολόγηση δειγμάτων που εξάγουν οι γεωλόγοι από τους πυρήνες των κατοικημένων περιοχών. «Οπότε φαίνεται ότι υπάρχει κενό στέγασης. Κάπου προς το τέλος της τελευταίας νεολιθικής εποχής, γύρω στην πέμπτη χιλιετία, οι οικισμοί εγκαταλείφθηκαν για αρκετούς αιώνες και σχεδόν όλοι ξανακατοικήθηκαν στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, δηλαδή μεταξύ 3500 και 3300 π.Χ. και κατά την περίοδο αυτή εγκαταλείφθηκαν ξανά. για να μην ξανακατοικηθεί στα προϊστορικά χρόνια. Γενικά, είναι ένα φαινόμενο που φαίνεται να συμβαίνει σε ορισμένες περιοχές της βόρειας Ελλάδας, μόνο στη Θράκη, κάτι που πλέον επιβεβαιώθηκε από αυτές τις μελέτες», λέει η κ. Ουρέμ, δηλώνοντας περήφανη για το λιθαράκι που προσθέτουν αυτά τα στοιχεία. στη συνολική έρευνα για την περιοχή της Θράκης και το μακρινό παρελθόν της.
Στο πρόγραμμα MapFarm «Mapping the first farmers in Thrace» εκτός από την κ. Ουρέμ-Κώτσου, εργάστηκαν οι Απόστολος Σαρρής, Νίκος Παπαδόπουλος, Κώστας Βουβαλίδης, Γιάννης Μανιάτης, Χρύσα Καραδήμα, Μαρία Χρυσάφη, Δημήτρης Μάτσας, Άννα Μουσιώνη, Ματθαίος Κουτσουμάνης. Σταύρος Κώτσος, Δέσποινα Σκουλαρίκη, Κυριάκος Σγουρόπουλος, Γιώργος Πολυμέρης, Περικλής Χρυσαφάκογλου, Δημήτρης Οικονόμου, Σοφία Δοάνη και Ιωάννης Χρόνης. Η ανακοίνωση θα γίνει την πρώτη ημέρα του Συνεδρίου στις 12:15 μ.μ., που θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα τελετών του παλιού κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ και θα είναι διαθέσιμη και διαδικτυακά.
