Του ΗΤΑΝ. Γόνατα Το ανακάλυψα στα τριάντα μου και από τότε δεν έχω κοιτάξει ποτέ την ελληνική λογοτεχνία με το ίδιο μάτι. Μέχρι τώρα νόμιζα ότι όλα τα ελληνικά γράμματα αφορούσαν μόνο τον μεσοπόλεμο, τον εμφύλιο και την κατοχή. Κι όμως είχαμε και τους δικούς μας μοναδικούς συγγραφείς-στυλίστες, και ένας από αυτούς ήταν ο Γονατάς.
Επαμεινώνδας Χ. Γονατάς (Αθήνα, 1924 – Αθήνα, 25 Μαρτίου 2006), γνωστός κυρίως ως Ε.Χ. Γονατάς, Έλληνας ποιητής και διηγηματογράφος της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Έγινε διάσημος κυρίως ως συγγραφέας φαντασίας και «παραδοξογράφος», αν και το έργο του δεν κατατάσσεται σε καμία σχολή.
Ο Γονατάς με τα μικρά αλλά πολύ προσεγμένα κείμενά του μπόρεσε να δείξει στα μάτια μας, σαν ζωγράφος, κόσμους και σκηνές που δεν μπορούσαμε να φανταστούμε. Αυτό που τον κάνει σημαντικό είναι η εποχή που το έκανε και σε μια Ελλάδα γεμάτη κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα.
Σπούδασε στο Νομικός Υπόλοιπο Με Πανεπιστήμιο Αθήνα και άσκησε τη δικηγορία. Αφανής μέχρι το 1976, πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1944 με τη δημοσίευση του ποιήματος «Η μικρή μας εξοχική πόλη» στο περιοδικό Παλμός με το ψευδώνυμο Ε. Γκόνης και στη συνέχεια με το σκοτεινό παραμύθι «Ο Ταξιδιώτης», στο οποίο η ιστορία είναι είπε στον τριτοπρόσωπο αφηγητή.
Η γραφή του Γονατά είναι μινιμαλιστική, πηγαίνει κατευθείαν στην ουσία και την καρδιά των πραγμάτων και της φαντασίας. Ως ταλαντούχος δημιουργός μικρών κόσμων, ο Ε. Γονατάς άφησε πίσω του έξι μικρά βιβλιαράκια με ιστορίες. Για να δικαιολογήσει τα σύντομα κείμενά του, ο ίδιος επικαλέστηκε έλλειψη χρόνου -που προέκυψε από τη δικαιοπρακτική του ικανότητα- και φόβο για μια λευκή σελίδα.
Όλα τα κείμενά του είναι παράδοξα, παράξενα και στερούνται κεντρικού ανθρώπινου πυρήνα, στο οποίο εστιάζει περισσότερο ο Γονατάς συναισθημα τι θα έδινε ένας πίνακας παρά ένας γραπτός. Διαβάζοντας τα μικρά του γραπτά, έχεις την εντύπωση ότι κοιτάς έναν πίνακα.
“Δεν είμαι συγγραφέας. Είμαι καλλιτέχνης. Ένας συγγραφέας έχει κάτι περιορισμένο, παιδαγωγικό, φιλολογικό. Δεν είμαι ποιητής, ό,τι και να πουν. Έχω όμως ποιητική συνείδηση. Η εντύπωση καλλιεργήθηκε γιατί κάθομαι εδω κλειστο και δειχνω οτι οι σκεψεις μου ειναι αλλου οτι ζω σε πύργο ελεφαντων.Λάθος. Δουλεύω από 15 χρονών και έχω μεγάλη εμπειρία. Επομένως η μόνη φιλοσοφία που αναγνωρίζω είναι η βιωμένη φιλοσοφία. Όχι συστήματα. Δεν είμαι θεωρητικός. Δουλεύω με εικόνες, ένστικτα, παρορμήσεις. Με απασχολεί η σημασία των συγγραφέων και “νομίζω ότι υπάρχει πολλή φιλολογία εκεί. Δεν μου αρέσουν οι μικτές απόψεις και τα θραύσματα απόψεων. Γενικά, Δεν μου αρέσει το εγκεφαλικό στην τέχνη. Θέλω αυτό που είναι απτό και ξεκάθαρο», είπε κάποτε ο Γονατάς.
Τα μικρά κείμενα του EX Kolan κινούνται κάπου μεταξύ ποίησης και πεζογραφίας, συνήθως δεν ξεπερνούν τη μία παράγραφο.
Το αξίζει κανείς ανακαλύπτω ασφαλώς.
