Ήρθε η ώρα για δημοσιονομικές συστάσεις για όλα τα κράτη μέλη.
Ωστόσο, μόλις τώρα άρχισαν να βγαίνουν στο φως οι «γκρίζες» περιοχές του νέου πλαισίου και πολύ περισσότερο οι οικονομικές και πολιτικές περιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει, αφού μιλάμε για τετραετείς δεσμεύσεις βάσει… αλγορίθμων.
Απόλυτα ενδεικτική της ατμόσφαιρας δυσπιστίας στην Ευρώπη είναι μια ειδική ανάλυση του Ινστιτούτου Bruegel, η οποία εστιάζει στις παγίδες που κρύβονται στην εφαρμογή των νέων δημοσιονομικών κανόνων.
«Αυτές οι αλλαγές είναι ευπρόσδεκτες. Για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών, είναι πολύ καλύτερο να εστιάσουμε στην πιθανή εξέλιξη της πορείας του χρέους αντί να βασιζόμαστε σε απλούς αριθμητικούς κανόνες. Οι δημόσιες δαπάνες χωρίς αλλαγές στη δημοσιονομική πολιτική είναι πολύ καλύτερος στόχος για τη δημοσιονομική πολιτική από το έλλειμμα, επειδή είναι υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης και δεν μπορούν να οδηγήσουν σε προκυκλική δημοσιονομική πολιτική (υπερδαπανήσεις σε καλές στιγμές, δημοσιονομικές περικοπές σε κακές στιγμές). Αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα του πλαισίου και να βελτιώσουν τη συμμόρφωση.» πρώτα παρατηρεί το Ινστιτούτο και στη συνέχεια διατυπώνει επιφυλάξεις που αγγίζουν την ουσία του νέου Συμφώνου.
διεθνές νομισματικό ταμείο
Πρώτη ένσταση: Το νέο πλαίσιο περιλαμβάνει αριθμητικές εγγυήσεις που διασφαλίζουν ελάχιστο επιτόκιο χρέους και μείωση του ελλείμματος. Θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τις απαιτήσεις που βασίζονται στο DSA και να υπονομεύσουν το σκεπτικό και τα κίνητρα για συμμόρφωση με νέους κανόνες. Η αντιστάθμιση θα μπορούσε επίσης να εισαγάγει κάποια προκυκλικότητα και, κυρίως, να παρεμποδίσει την ανάπτυξη των δημοσίων επενδύσεων.
Δεύτερος λόγος ακυρώσεως: το νέο πλαίσιο θα απαιτήσει φιλόδοξες δημοσιονομικές προσαρμογές από χώρες με υψηλό χρέος, αν και σε μικρότερο βαθμό από ό,τι θα απαιτούσε το προηγούμενο πλαίσιο. Οι αριθμητικές διασφαλίσεις δεν θα αποτελέσουν σημαντικό περιορισμό όταν το πλαίσιο εφαρμοστεί για πρώτη φορά το 2024, εκτός από την περίπτωση της Φινλανδίας. Στην επόμενη πρόταση, το 2028, συνεπάγονται μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή για τη Γαλλία και την Ιταλία από ό,τι απαιτείται από το DSA και το σημείο αναφοράς 3%.
Τρίτος λόγος ακυρώσεως: Υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με τη συνοχή των νέων δημοσιονομικών κανόνων και της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ) που παραμελήθηκε σε μεγάλο βαθμό, καθώς και κατά πόσο οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις θα έχουν αντίκτυπο στο DSA. Αυτό μπορεί να αποτρέψει την επιτυχή εφαρμογή του πλαισίου.
Το ΔΝΤ εκφράζει επίσης επιφυλάξεις στην Έκθεσή του για την Ευρωζώνη, πράγμα που σημαίνει ότι το νέο Σύμφωνο θα περάσει από φωτιά και σίδηρο για να το εφαρμόσει, ειδικά αυτή τη στιγμή που η Ευρώπη υφίσταται έντονη πολιτική αναδιάρθρωση:
Ελληνικό “πακέτο”
Η Αθήνα δεν φαίνεται να ανησυχεί γι' αυτό, γιατί σύμφωνα με αρμόδιους στελέχη του ΓΛΚ, ο μέχρι στιγμής σχεδιασμός βασίζεται σε αρκετά συντηρητικές εκτιμήσεις, τόσο ως προς την αναπτυξιακή δυναμική όσο και στα δημοσιονομικά αποτελέσματα. Δεν είναι τυχαίο ότι για να ανακοινωθεί έκτακτη βοήθεια στους πιο αδύναμους τον… Δεκέμβριο, έπρεπε να συνδυαστεί με νέο έκτακτο τέλος που επιβλήθηκε στα διυλιστήρια ύψους 300 εκατ. ευρώ, γιατί το διαφαινόμενο «μαξιλάρι» (μέχρι 300 εκατ. ευρώ) από τον Τουρισμό θεωρείται λίγο σαν ανυπαρξία.
Οι συστάσεις της Κομισιόν δεν λαμβάνονται υπόψη και δεν είναι γραμμένες στο λιθαράκι γιατί υπάρχει χρόνος για «διαπραγματεύσεις» μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου. Αν μη τι άλλο, η Αθήνα μπαίνει σε αυτή τη νέα εποχή από πλεονεκτική θέση, καθώς οι φετινές επιδόσεις στον κρίσιμο τομέα του περιορισμού του κόστους είναι σημαντικά καλύτερες από τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σύμφωνα με την Έκθεση Συστάσεων, που συμπεριλήφθηκε στα κείμενα του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και έλαβε υπόψη τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής για το 2024, οι «καθαρές» πρωτογενείς δαπάνες της Ελλάδας αναμένεται να αυξηθούν κατά 1,8%, δηλαδή κάτω από τον συνιστώμενο μέγιστο ρυθμό ανάπτυξης.