Η Ελλάδα κατάφερε να μπει στον «κύκλο της επιτυχίας», αλλά πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική, λέει κορυφαίος οικονομολόγος
Η Ευρώπη κινδυνεύει να μείνει πίσω στον αγώνα για τον παγκόσμιο ανταγωνισμό και να κολλήσει σε χαμηλή ανάπτυξη, με άμεσες συνέπειες για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους.
Αυτό τονίζει ο Γερμανός οικονομολόγος Daniel Gross με αφορμή τη συμμετοχή του στο 9ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που θα διεξαχθεί στις 10-13 Απριλίου, προσθέτοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να προσαρμοστεί άμεσα στα νέα δεδομένα που προκύπτουν από την έκρηξη των νέων τεχνολογιών. Πρέπει επίσης να ξεχάσετε τα μηδενικά επιτόκια.
Ο Daniel Gross, υπάλληλος του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPS) από το 2000, εργάστηκε στο παρελθόν στο ΔΝΤ και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως οικονομικός σύμβουλος της Επιτροπής Ντελόρ, η οποία ανέπτυξε σχέδια για το ευρώ. Ήταν μέλος συμβουλευτικών οργάνων υψηλού επιπέδου στις κυβερνήσεις της Γαλλίας και του Βελγίου και συμβούλεψε πολλές κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Στο παρελθόν ήταν επίσης μέλος της επιτροπής επιλογής του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, είπε σε συνέντευξή του στο Euronews, η Ελλάδα κατάφερε να μπει στον «κύκλο της επιτυχίας», όπως είπε χαρακτηριστικά, αλλά πρόσθεσε ότι πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική και να παραμείνει στον δρόμο της μείωσης του δημόσιου χρέους.
Δείτε ολόκληρη τη συνέντευξη:
Η ευρωπαϊκή οικονομία αντιμετωπίζει και πάλι πολλές προκλήσεις: κρίση κόστους ζωής, αργή ανάπτυξη, έντονο ανταγωνισμό από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα και δαπανηρούς οικολογικούς και ψηφιακούς μετασχηματισμούς. Ποια θεωρείτε ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση και τι κίνδυνο ενέχει για τους ευρωπαίους πολίτες;
«Η μεγαλύτερη πρόκληση για την Ευρώπη είναι πιθανώς η αλλαγή του αναπτυξιακού της μοντέλου. Τα τελευταία χρόνια το αναπτυξιακό μοντέλο ήταν πάντα πάνω κάτω το ίδιο, περισσότερες επενδύσεις και περισσότερες μεταρρυθμίσεις. Αυτό δεν λειτούργησε πολύ καλά, καθώς η ευρωπαϊκή βιομηχανία επικεντρώνεται ολοένα και περισσότερο στις χαμηλές και μεσαίες τεχνολογίες. Η Ευρώπη έχει χάσει την ηγετική της θέση στις προηγμένες τεχνολογίες. Η Αμερική το έχει ήδη κατακτήσει πλήρως. Ως εκ τούτου, το βασικό ζήτημα είναι να αλλάξουμε το μοντέλο, να εισέλθουμε σε νέους τομείς και να μην επενδύσουμε περισσότερο σε παλιούς τομείς της οικονομίας».
Σε πρόσφατο άρθρο αναφέρατε ότι οι πόροι έρευνας και ανάπτυξης δεν πρέπει να διατίθενται σε παρακμάζουσες βιομηχανίες. Ποιους κλάδους έχετε στο μυαλό σας; Πού πρέπει να κατευθυνθούν τα επενδυτικά κεφάλαια;
«Οι ευρωπαϊκές εταιρείες συνεχίζουν να επενδύουν σε μεγάλο βαθμό, αλλά επενδύουν σε τομείς που έχουν μικρές ή μέτριες δυνατότητες ανάπτυξης, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία. Η Ευρώπη είναι ισχυρή στα παραδοσιακά αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης. Ωστόσο, αυτά είναι πράγματα που δεν ανήκουν ακόμη στο παρελθόν, αλλά δεν έχουν πολύ μέλλον μπροστά τους. «Ως εκ τούτου, οι κυβερνήσεις δεν θα πρέπει να προσπαθήσουν να υποστηρίξουν την υπάρχουσα αυτοκινητοβιομηχανία, αλλά θα πρέπει να προσπαθήσουν να διοχετεύσουν πόρους σε νέες βιομηχανίες όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, το λογισμικό, η τεχνητή νοημοσύνη κ.λπ.».
Δεδομένου ότι δεν τίθεται θέμα αλλαγής του αναπτυξιακού μοντέλου στην Ευρώπη και μπορεί να πάρει κάποιο χρόνο, βλέπετε κίνδυνο να πέσει η Ευρώπη σε ύφεση;
«Η ύφεση θα ήταν ένα βραχύβιο φαινόμενο. Δεν βλέπω κανένα σοβαρό λόγο να το κάνω αυτό. Καθώς οι τιμές της ενέργειας πέφτουν και οι μισθοί αυξάνονται, η αγοραστική δύναμη των εργαζομένων μας αυξάνεται. Ως εκ τούτου, αναμένω ανάκαμψη της ζήτησης στην Ευρώπη. Δεν θα υπάρξει ύφεση, αλλά οι προοπτικές ανάπτυξης θα είναι πολύ περιορισμένες. Για αυτόν τον λόγο, η Ευρώπη μπορεί να είναι σε θέση να αποφύγει την ύφεση, αλλά χάνει από τις Ηνωμένες Πολιτείες και, φυσικά, την Κίνα και άλλες ταχέως αναπτυσσόμενες αναδυόμενες οικονομίες».
Το μεγαλύτερο ερώτημα για τα περισσότερα νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην Ευρώπη είναι πότε θα μειωθούν τα επιτόκια. Πιστεύετε ότι θα γίνει φέτος;
«Πιθανότατα θα συμβεί φέτος, αλλά θα είναι μια πολύ αργή πτώση. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έκανε ήδη λάθος όταν ο πληθωρισμός ανέβαινε, και τώρα θέλει να αποφύγει το ίδιο λάθος πάση θυσία. Αν λοιπόν μειώσει τα επιτόκια πολύ αργά, μπορεί να φανεί επώδυνο στην αρχή. Ωστόσο, η αργή πτώση σημαίνει επίσης ότι τα επιτόκια θα μπορούσαν να παραμείνουν χαμηλά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Και νομίζω ότι αυτό είναι το βασικό ερώτημα: Πόσο καιρό μπορούμε να έχουμε μια περίοδο χαμηλού πληθωρισμού και χαμηλών επιτοκίων;».
Τα τελευταία χρόνια, η ελληνική οικονομία έχει καταφέρει να ξεπεράσει τους Ευρωπαίους εταίρους της. Βλέπετε τη χώρα να συνεχίζει το καλό της σερί;
«Αυτή τη στιγμή, η κατάσταση φαίνεται πολύ καλή και βλέπουμε κάτι που ίσως δεν ήταν προφανές πριν: όταν καταφέρουμε να θέσουμε υπό έλεγχο τα δημόσια οικονομικά, να μειώσουμε τα επίπεδα του χρέους, τότε τα ασφάλιστρα κινδύνου θα πέσουν, οι άνθρωποι θα έχουν περισσότερη αυτοπεποίθηση. θα είναι περισσότερες επενδύσεις και θετικός ένας κύκλος περισσότερων επενδύσεων, μεγαλύτερης ανάπτυξης, και ως εκ τούτου θα ξεκινήσει χαμηλότερο έλλειμμα και χαμηλότερο χρέος. Νομίζω ότι σε αυτή τη φάση η Ελλάδα βρίσκεται τελικά σε αυτόν τον ενάρετο κύκλο, αφού βρισκόταν σε έναν φαύλο κύκλο υψηλότερου χρέους και χαμηλότερης ανάπτυξης για δέκα χρόνια στο παρελθόν. Ας ελπίσουμε λοιπόν να συνεχίσει έτσι».
Υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να απειλήσει αυτόν τον ενάρετο κύκλο;
«Φυσικά, εάν η κυβέρνηση αρχίσει να ξοδεύει ξανά και ξεχάσει ότι το κύριο ζήτημα είναι να μειώσει το χρέος όσο το δυνατόν γρηγορότερα, οι άνθρωποι μπορεί να χάσουν την εμπιστοσύνη τους, οι επενδύσεις θα πέσουν και ο φαύλος κύκλος θα σταματήσει».
Πηγή: ΟΤ
