Η επιβολή ενός παγκόσμιου ελάχιστου φόρου στους δισεκατομμυριούχους θα συγκέντρωνε πάνω από 200 δισεκατομμύρια ευρώ

Επιβολή παγκόσμιου φόρου 2% στα περιουσιακά στοιχεία δισεκατομμυριούχοιΣύμφωνα με την έκθεση του Δημοσιονομικού Παρατηρητηρίου της ΕΕ που δημοσιεύθηκε σήμερα, η ιδέα, που παρουσιάστηκε μάλλον δειλά από τη γαλλική κυβέρνηση, θα αποφέρει έσοδα 40 δισ. ευρώ για τις ευρωπαϊκές χώρες.

Εάν αυτό έχει εφαρμοστεί φόρος αυτό θα αντιπροσώπευε μόλις το 2% των άνω των 12 τρισεκατομμυρίων ευρώ που κατέχουν οι 2.700 δισεκατομμυριούχοι του κόσμου, εξηγεί το Παρατηρητήριο, το οποίο διευθύνεται από τον Γάλλο οικονομολόγο Gabriel Zoukman και φιλοξενείται από τη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Παρισιού (École d’Economie de Paris).

«Οι δισεκατομμυριούχοι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν φορολογικούς συντελεστές που κυμαίνονται από 0 έως 0,5% του πλούτου τους λόγω της συχνής χρήσης εταιρειών κέλυφος για να αποφύγουν τον φόρο εισοδήματος», σημείωσε το Παρατηρητήριο. Το εργαστήριο αυτό χρηματοδοτείται κυρίως από Ευρωπαϊκή Ένωσηπροτείνει την επιβολή ελάχιστου παγκόσμιου φόρου περιουσίας σε περίπου 2.800 δισεκατομμυριούχους, αυξάνοντας το επίπεδο στο 2%.

Η πρόταση απηχεί την επιβολή ελάχιστου φόρου στα εταιρικά κέρδη, ο οποίος τίθεται σταδιακά σε διεθνές επίπεδο μετά τη σύναψη διεθνούς συμφωνίας υπό την αιγίδα του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) στα τέλη του 2021. Το Παρατηρητήριο τονίζει ότι οι Ευρωπαίοι δισεκατομμυριούχοι πληρώνουν επί του παρόντος μόλις έξι δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.

Ωστόσο, με την επιβολή φόρου 2% στον πλούτο τους, τα φορολογικά έσοδα των κρατών μελών της ΕΕ θα μπορούσαν να επταπλασιαστούν, φτάνοντας σε επίπεδα 42,3 δισεκατομμύρια δολάρια (40 δισεκατομμύρια ευρώ) – και ξεπερνά τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.

Σύμφωνα με τον βραβευμένο με Νόμπελ οικονομίας Joseph Stiglitz, ο οποίος υπογράφει τον πρόλογο της έκθεσης του Παρατηρητηρίου, αυτά τα έσοδα «δεν προέρχονται από το πουθενά για τις κοινωνίες μας (…) σε μια εποχή που οι κυβερνήσεις πρέπει να κάνουν ουσιαστικές επενδύσεις στην εκπαίδευση, την υγεία, τις υποδομές , τεχνολογία».

Τον Σεπτέμβριο, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Τόμας Καζνέβ δήλωσε ότι ήθελε να δημιουργήσει μια «διακομματική ομάδα εργασίας» για να εξετάσει τη διεθνή φορολογία μονάδες. Κυβέρνηση του Προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν αποκλείει κάθε δυνατότητα επιβολής εθνικού φόρου στον πλούτο των πλουσιότερων, θεωρώντας ότι η απόφαση για το μέτρο αυτό θα πρέπει να ληφθεί σε ευρωπαϊκό ή διεθνές επίπεδο.

Στα τέλη Σεπτεμβρίου, δύο μέλη του κοινοβουλίου, ο κομμουνιστής Nicolas Sansou και ο MoDem Jean-Paul Mattei, πρότειναν στην έκθεσή τους να επιβληθεί ένα έκτακτο και προσωρινό τέλος στον πλούτο των πλουσιότερων ανθρώπων της Ευρώπης. Υπολόγισαν ότι μια «έκπτωση 5%,» που εφαρμόζεται «καθορίζεται για 30 χρόνια στα καθαρά οικονομικά στοιχεία» των πλουσιότερων, θα έφερνε «150 δισ. ευρώ» στα κρατικά ταμεία.

Αν δεν υπάρξει εκτεταμένη πίεση για την επιβολή ελάχιστου φόρου στους δισεκατομμυριούχους, ο Zucman προτείνει τη δημιουργία ενός «συνασπισμού των πρόθυμων», δηλαδή μιας ομάδας χωρών που είναι πρόθυμες να δράσουν μονομερώς.

Στην έκθεσή του που συνοψίζει τις τελευταίες μεταρρυθμίσεις του διεθνούς φορολογικού συστήματος, το Φορολογικό Παρατηρητήριο της ΕΕ χαιρετίζει την επιτυχία της αυτόματης ανταλλαγής τραπεζικών δεδομένων που εφαρμόζεται από το 2017.

Ενώ το «το μεγαλύτερο μέρος» του πλούτου των νοικοκυριών που βρίσκονται σε φορολογικούς παραδείσους δεν είχε δηλωθεί στην εφορία πριν από το 2013, δέκα χρόνια αργότερα μόνο το 25% αυτού του πλούτου «διαφεύγει» φόρο. Με τη σειρά του, σύμφωνα με περίπου 100 ερευνητές που συνέβαλαν στην έκθεση, ο ελάχιστος φορολογικός συντελεστής εταιρικού εισοδήματος έχει «μειωθεί σημαντικά». Η συμφωνία που διαπραγματεύτηκε ο ΟΟΣΑ περιλαμβάνει μια εξαίρεση που επιτρέπει στις εταιρείες να εξαιρούν ορισμένα από τα περιουσιακά τους στοιχεία και το κόστος μισθοδοσίας από το φορολογητέο εισόδημά τους. Συνεπώς, ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής τους πέφτει κάτω από το προβλεπόμενο 15%.

Ως εκ τούτου, το Δημοσιονομικό Παρατηρητήριο της ΕΕ προτείνει την αύξηση του συντελεστή από 15 σε 25, κάτι που θα σήμαινε «σχεδόν τριπλασιασμό» των φορολογικών εσόδων.