Στόχος αυτού του συστήματος είναι να διευκολύνει τις τράπεζες να τιτλοποιούν και να αφαιρούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια από τους ισολογισμούς τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα την επαναφορά του ελληνικού καθεστώτος Hercule για τη στήριξη της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων των ελληνικών τραπεζών, καθώς δεν περιλαμβάνει στοιχεία κρατικής ενίσχυσης.
Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, το πρόγραμμα συνίσταται στην αποκατάσταση ενός μέτρου που ενέκρινε αρχικά η Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2019 (SA.53519) για περίοδο 18 μηνών και παρατάθηκε τον Απρίλιο του 2021 (SA.62242), το οποίο έληξε στις 9 Οκτωβρίου 2022 Η Ελλάδα ανακοίνωσε σχέδια για την αποκατάσταση του καθεστώτος, το οποίο θα διαρκέσει μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου 2024.
Σκοπός
Στόχος αυτού του συστήματος είναι να διευκολύνει τις τράπεζες να τιτλοποιούν και να αφαιρούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια από τους ισολογισμούς τους. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, ένα ιδιωτικό όχημα ειδικού σκοπού θα αγοράζει μη εξυπηρετούμενα δάνεια από τράπεζες και θα πωλεί τίτλους σε επενδυτές. Το κράτος θα παράσχει κρατική εγγύηση για τους υψηλότερους τίτλους χαμηλότερου κινδύνου της οντότητας τιτλοποίησης. Σε αντάλλαγμα, το κράτος θα λάβει αμοιβή με τους όρους της αγοράς. Στόχος είναι να προσελκύσει ένα ευρύ φάσμα επενδυτών και να στηρίξει τις τράπεζες στις συνεχείς προσπάθειές τους να μειώσουν τον αριθμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς τους.
Και οι τέσσερις μεγάλες ελληνικές τράπεζες που επωφελήθηκαν από το πρόγραμμα σημείωσαν δραστική μείωση στο απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους. Ειδικότερα, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του καθεστώτος, το ποσοστό των ΜΕΔ εκτιμάται ότι μειώθηκε από 42% τον Σεπτέμβριο του 2019 σε 8,7% στο τέλος του 2022 (που αντιστοιχεί στην τιτλοποίηση των ΜΕΔ με ακαθάριστη λογιστική αξία ευρώ 49,5 δισεκατομμύρια). Η αποκατάσταση του καθεστώτος θα βασιστεί στη μέχρι τώρα επιτυχία, η οποία μπορεί επίσης να παρακινήσει λιγότερο σημαντικές ελληνικές τράπεζες να υποβάλουν αίτηση για ένταξη στο καθεστώς.
αξιολόγηση της Επιτροπής
Το αποκατεστημένο σύστημα συνεχίζει να στοχεύει να διασφαλίσει ότι το Ελληνικό Δημόσιο θα συνεχίσει να αμείβεται με τους όρους της αγοράς για τους κινδύνους που αναλαμβάνει, διασφαλίζοντας το τμήμα τιτλοποίησης ΜΕΔ με την υψηλότερη προτεραιότητα αποπληρωμής.
Εάν ένα κράτος μέλος παρεμβαίνει ως ιδιώτης επενδυτής και λαμβάνει αποζημίωση για τον κίνδυνο που αναλαμβάνει με τρόπο που θα ήταν επίσης αποδεκτός από έναν ιδιώτη επενδυτή, οι παρεμβάσεις αυτές δεν συνιστούν κρατική ενίσχυση.
Η Επιτροπή αξιολόγησε το πρόγραμμα και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι κρατικές εγγυήσεις θα παρέχονται έναντι αμοιβής με τους όρους της αγοράς ανάλογο με τον κίνδυνο που αναλαμβάνεται, δηλαδή σε επίπεδο που θα δεχόταν ένας ιδιώτης επιχειρηματίας υπό τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς. Αυτό διασφαλίζεται από τα ακόλουθα στοιχεία:
Πρώτον, ο κίνδυνος για το δημόσιο θα περιοριστεί, επειδή η κρατική εγγύηση καλύπτει μόνο το ανώτερο τμήμα των τίτλων που πωλούνται από τον τιτλοποιητή. Ένας ανεξάρτητος οργανισμός αξιολόγησης εγκεκριμένος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα καθορίσει την ανώτερη αξιολόγηση ασφαλείας.
Δεύτερον, η κρατική εγγύηση της ανώτερης δόσης θα τεθεί σε ισχύ μόνο όταν περισσότερες από τις μισές από τις μη εγγυημένες κακές δόσεις έχουν πωληθεί επιτυχώς σε ιδιώτες συμμετέχοντες στην αγορά. Αυτό θα διασφαλίσει ότι ο επιμερισμός κινδύνου μεταξύ διαφορετικών τμημάτων ελέγχεται και επιβεβαιώνεται από την αγορά προτού το κράτος αναλάβει οποιοδήποτε ρίσκο.
Τρίτον, η αμοιβή του κράτους για τους κινδύνους που αναλαμβάνει θα είναι σύμφωνη με τις συνθήκες της αγοράς. Η προμήθεια εγγύησης θα βασίζεται στην αγορά και θα είναι ανάλογη με το επίπεδο και τη διάρκεια του κινδύνου. Αυτό σημαίνει ότι η προμήθεια εγγύησης που καταβάλλεται αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου ανάλογα με τη διάρκεια του κρατικού ανοίγματος. Το τέλος προσαρμόζεται στην τρέχουσα εξέλιξη της αγοράς στην Ελλάδα. Αυτή η διάρθρωση αμοιβών, καθώς και ο διορισμός εξωτερικού διαχειριστή, αποσκοπούν στην αύξηση της αποτελεσματικότητας της ρύθμισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων καθώς και στη δυνατότητα ανάκτησής τους.
Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το μέτρο δεν περιείχε στοιχεία κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
