Οι εισαγωγές στην ΕΕ και από τις δύο χώρες αυξάνονται, αντιστρέφοντας την κατάσταση και σε αυτή την αγορά
Είναι χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά μας, αλλά μας επηρεάζουν έμμεσα. Στην αγροτική κοινότητα, οι εμπορικές εντάσεις έχουν κλιμακωθεί μεταξύ Ισπανίας και Μαρόκου για τις ντομάτες. Ο ανταγωνισμός στην εγχώρια αγορά, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει πυροδοτήσει διαμάχες και οργή κάθε είδους, με παράπονα για τις συνθήκες εργασίας στη γειτονική Ισπανία, το κόστος εργασίας, τους υγειονομικούς ελέγχους και τα πρότυπα παραγωγής.
Αυτός ο αγώνας ξεκινά ένα νέο κεφάλαιο, με τους Ισπανούς καλλιεργητές τομάτας να διαμαρτύρονται για την ευπάθειά τους, δεδομένης της μεγάλης αύξησης των εισαγωγών τα τελευταία 10 χρόνια. Από το 2014, οι αγορές ντομάτας από τρίτες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυξήθηκαν εκθετικά, ενώ οι ισπανικές πωλήσεις αυτού του προϊόντος στις ίδιες χώρες μειώθηκαν κατά 43%.
Σύμφωνα με τους παραγωγούς, το μειονέκτημα είναι το καθεστώς τιμών εισόδου
Σύμφωνα με στοιχεία που συλλέχθηκαν από τις τελωνειακές υπηρεσίες που επεξεργάστηκε η Ισπανική Ομοσπονδία Ενώσεων Εξαγωγέων Φρούτων και Λαχανικών (Fepex), κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι μαροκινές ντομάτες αυξήθηκαν σε μέγεθος κατά 221%, από 18.000 τόνους σε σχεδόν 58.000 τόνους. Μια περίπλοκη κατάσταση για χιλιάδες παραγωγούς που υποφέρουν στο νέο σενάριο. Και το λάθος, όπως τονίζουν, είναι το καθεστώς τιμών εισόδου. Αυτό το καθεστώς, που έχει στόχο να εγγυηθεί
Οι ελάχιστες τιμές στην κοινοτική αγορά εισαγωγών δεν είναι αποτελεσματικές λόγω των παραχωρήσεων που παραχωρήθηκαν στο Μαρόκο σχετικά με τη μέθοδο υπολογισμού της κατ' αποκοπή αξίας εισαγωγής, σύμφωνα με τη Fepex.
Πρόβλημα
Μάλιστα, το πρόβλημα αυτό ξεκινά το 2013, το πρώτο έτος μετά την έναρξη ισχύος της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Μαρόκου, όταν άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού της κατ' αποκοπή αξίας εισαγωγής, κάτι που δεν προβλεπόταν στη συμφωνία. Από εκείνη τη στιγμή, οι τιμές εισόδου καθορίστηκαν μόνο λαμβάνοντας υπόψη τη στρογγυλή ντομάτα, δηλαδή αυτή με τη χαμηλότερη τιμή. Με αυτόν τον τρόπο ακυρώνεται το σύστημα προστασίας της αγοράς, όπως μας υπενθυμίζει η Fepex.
Οι επιπτώσεις της αύξησης των εισαγωγών φαίνονται άμεσα στις εργασίες στα χωράφια και στις μεταποιητικές επιχειρήσεις, με την απώλεια εργατικού δυναμικού και την αντικατάσταση νέων ποικιλιών. Σύμφωνα με τον μεγαλύτερο συνεταιρισμό τομάτας στην Ευρώπη, την Casi, μέσα σε αυτά τα 10 χρόνια έπρεπε να αλλάξουν το χαρτοφυλάκιο των προϊόντων με τα οποία συνεργάζονται.
Για παράδειγμα, υπάρχουν φυτά που εγκαταλείφθηκαν στην Ισπανία και τώρα καλλιεργούνται στο Μαρόκο. Αυτό συμβαίνει με τα ντοματίνια, των οποίων το κόστος παραγωγής είναι πολύ υψηλό και απαιτεί πολλή δουλειά.
Σε αυτή την κατάσταση, έπρεπε να επιλέξουν πιο κερδοφόρες ποικιλίες που απαιτούσαν επίσης λιγότερη εργασία, γεγονός που είχε συνέπειες για την απασχόληση που δημιουργείται από τη βιομηχανία.
Και η Τουρκία
Σαν να μην ήταν αρκετά περίπλοκη η κατάσταση, ο κλάδος αντιμετώπισε επίσης αυξανόμενο ανταγωνισμό από την Τουρκία, ένας άλλος παράγοντας που γίνεται όλο και πιο σημαντικός στην ευρωπαϊκή αγορά, εις βάρος του ισπανικού προϊόντος. Σε αυτή την περίπτωση, οι εισαγωγές στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 40% τα τελευταία 10 χρόνια, και έγιναν ο τρίτος μεγαλύτερος παίκτης στην Ευρώπη.
Τέλος, η βιομηχανία ανησυχεί και για τον ιό της ρουγκόσα, που ταλαιπωρεί τους καλλιεργητές εδώ και δύο σοδειές και επιτίθεται στις ισπανικές ντομάτες. Ακόμη και τα έκτακτα μέτρα που εισήγαγαν από το 2021 η Ισπανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν κατάφεραν να σταματήσουν την εμφάνισή του, γεγονός που επιβαρύνει τις καλλιέργειες.
Τόσο για συγκρίσεις με την ελληνική παραγωγή…
