Ποιος θα είναι ο «βασιλιάς» στη νέα πολιτική σκακιέρα – Βάρδιες και «φλερτ»

Η σημερινή πολιτική γεωγραφία είναι πολύ διαφορετική από αυτή του 1974 ή του 1981, αλλά διατηρεί κάποιες σταθερές. Η ΝΔ είναι ένα κόμμα που, παρά τους ισχυρούς κλυδωνισμούς που κορυφώθηκαν τις μέρες της οικονομικής κρίσης, κατάφερε να διατηρήσει έναν συμπαγή ψηφοφόρο πυρήνα και δεν έχασε ποτέ την ιδιότητα του κόμματος εξουσίας αυτά τα 50 χρόνια. Ήταν και παραμένει η κυρίαρχη δύναμη στον κεντροδεξιό χώρο, με κατά καιρούς ανοίγματα προς το κέντρο, με πρώτη δύναμη του Κωνσταντίνου Καραμανλή τη δεκαετία του 1970, ακόμη και από τα έδρανα της αντιπολίτευσης να περιμένει εναλλακτική κυβερνητική επιλογή. Ήδη το 2019, η νίκη των κεντρώων ψήφων επιβεβαίωσε την επιτυχία αυτής της στρατηγικής.

Απειλή από τη δεξιά

Την ίδια στιγμή, η Νέα Δημοκρατία απορρόφησε τις «δεξιές» φωνές μιας πιο συντηρητικής κοινωνίας. Μάλιστα, μέχρι το 2010 δεν ένιωθε να απειλείται από τη δεξιά της πτέρυγα. Οι κομματικοί σχηματισμοί σε αυτόν τον χώρο είχαν αδύναμο εκλογικό αποτύπωμα και οι ψηφοφόροι εκπροσωπούνταν συνήθως από βουλευτές της ΝΔ που είχαν υψηλότερη «πατριωτική» και «παραδοσιακή» ατζέντα. Ωστόσο, η οικονομική κρίση άλλαξε την κατάσταση. Εκτός από την ραγδαία ανάπτυξη της αριστεράς, ένα διακριτό πολιτικό κίνημα άρχισε να αναδύεται στην περιοχή δεξιά της ΝΔ, που εκφράζεται ποικιλοτρόπως, φτάνοντας σήμερα σε ποσοστά ψηφοφόρων ακόμη και άνω του 25% σε ορισμένες περιφέρειες. Η ελληνική λύση του Κυριάκου Βελόπουλου, της Νίκης, των Σπαρτιατών, του Λατινόπουλου, ακόμη και ορισμένων ψηφοφόρων της Ελευθερίας Κίνησης αποτελεί πολιτικό χώρο και ο μόνος λόγος που δεν αναδεικνύεται ως εναλλακτική κυβερνητική λύση είναι η πολυμερής φύση της, χωρισμένη σε πολλά πολιτικά σχήματα. , αλλά στο μέλλον δεν μπορεί να αποκλειστεί κάτι που συνέβη σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

«Προοδευτική» αστάθεια

Σε πολιτικούς χώρους που ορίζονται ως «δημοκρατικοί» ή «προοδευτικοί», τα δεδομένα ήταν πιο περίπλοκα. Από την αρχή της Μεταπολίτευσης δεν υπήρξε κόμμα που να σφράγισε εξαρχής τον πόλο της κυβέρνησης. Δεν κράτησε όμως πολύ, γιατί η ορμή του ΠΑΣΟΚ ήταν ξεκάθαρη και τεράστια. Ο θρίαμβος του 1981 διαμόρφωσε ουσιαστικά τον τελικό μεταπολιτευτικό χάρτη και το δίπολο πάνω στο οποίο κινήθηκε η πολιτική πραγματικότητα. Το ΠΑΣΟΚ όχι μόνο κυβέρνησε για πολλά χρόνια, αλλά δημιούργησε και μια νέα πολιτική κουλτούρα με πολλούς υποστηρικτές και αντιπάλους. Ουσιαστικά, μέχρι το 2004, όταν ο Κώστας Σημίτης παρέδωσε την εξουσία στον Κώστα Καραμανλή, το ΠΑΣΟΚ ήταν η πολιτική δύναμη που περισσότερο από κάθε άλλο κόμμα σημάδεψε τη Μεταπολίτευση. Από την άλλη, οι δυνάμεις της αριστεράς, όντας πολυδιάσπαστες (άλλωστε, ο διχασμός είναι μέρος του πολιτικού DNA του χώρου), δεν κατάφεραν να παρουσιαστούν ως αξιόπιστη κυρίαρχη δύναμη, με μία μόνο παρουσία με τη μορφή του κυβέρνηση, συγκυβέρνηση του 1989 με τη ΝΔ, όταν γεννήθηκε ο Συνασπισμός.

Κρίση και αμοιβαία οδήγηση κλεψύδρες

Το όχημα που έριξε το ΠΑΣΟΚ και έφερε την αριστερά στα κυβερνητικά έδρανα ήταν η οικονομική κρίση. Το ΠΑΣΟΚ επιβαρύνθηκε στο μέγιστο όχι μόνο από τη χρεοκοπία, αλλά και από σκάνδαλα που εμφανίστηκαν πολλές φορές στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων σε βάθος 20ετίας. Το 2010 που άδειασε η κλεψύδρα του ΠΑΣΟΚ γέμισε ο ΣΥΡΙΖΑ. Αν αθροίσεις το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ και του κόμματος της Αριστεράς, το εκλογικό σώμα στο οποίο απευθυνόταν επί 59 χρόνια ήταν της τάξης του 45% έως 55%, που έδινε πάντα την αίσθηση της κοινωνικής πλειοψηφίας, με εξαίρεση την απώλεια του κέντρου. και η στροφή των ψηφοφόρων τους στη Νέα Δημοκρατία, άλλαξε ριζικά τα δεδομένα. Και τα δύο κόμματα είχαν και σε κάποιο βαθμό εξακολουθούν να έχουν ανάγκη για πολιτική αυτοδιάθεση, πρέπει να ανανεώσουν το πολιτικό τους σήμα και προς το παρόν τα δεδομένα δείχνουν ότι αυτός δεν θα είναι εύκολος δρόμος.

Προβλήματα και μια νέα «γλώσσα»

Η αποσυνθετική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ, ένας καταστροφικός πόλεμος για ένα κόμμα που θυμίζει περισσότερο την πραγματικότητα, μας κάνει να αμφιβάλλουμε αν θα μπορέσει να επιστρέψει σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Από την άλλη, το ΠΑΣΟΚ, αν και φαίνεται να έχει πάρει σχετική δυναμική το τελευταίο διάστημα, δεν φαίνεται να απειλεί ακόμη την κυβερνώσα παράταξη. Το στοίχημα για την κεντροαριστερά είναι να βρει μια γλώσσα που θα μπορεί να απευθύνεται σε κοινό που παραδοσιακά ανήκει σε αυτήν. Σε μια εποχή που υπάρχουν πραγματικά προβλήματα όπως η ακρίβεια, το κόστος της στέγης, σε μια εποχή που οι εξαθλιωμένες κοινωνικές τάξεις δεν έχουν ανακάμψει ακόμη τη στιγμή της κρίσης και σε μια άλλη εποχή έδωσε ώθηση σε αυτόν τον τομέα, φαίνεται ότι αυτό δεν συμβαίνει, και το μόνο μέρος που φαίνεται να κερδίζει είναι αυτό που βρίσκεται δεξιά της Νέας Δημοκρατίας. Αυτή είναι μια προφανής αδυναμία.

Η αστάθεια που επικρατούσε και επικρατεί στην κεντροαριστερά δίνει ισχυρό πλεονέκτημα στον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος εμφανίζεται ως ο μόνος εγγυητής της σταθερότητας, την οποία οι ψηφοφόροι φαίνεται να θεωρούν εξαιρετικά σημαντική μετά από μια δεκαετία κρίσης και δοκιμασιών. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα κερδίσει αμέσως στα αποδυτήρια. Τα αυξανόμενα κοινωνικά προβλήματα και η αυξανόμενη δυναμική της δεξιάς δείχνουν ότι στο τέλος της δεύτερης τετραετίας και αν το ΠΑΣΟΚ ανακτήσει τουλάχιστον κάποιους ακροατές του, ο αγώνας του θα πρέπει να δοθεί σε δύο μέτωπα. Και όπως όλοι γνωρίζουν, οι πόλεμοι στην πρώτη γραμμή έχουν πολλές παγίδες. Δεδομένου του εξαιρετικά ασταθούς διεθνούς περιβάλλοντος, κανείς δεν μπορεί να στοιχηματίσει με σιγουριά σε νικητές και ηττημένους στο εγγύς μέλλον.