Πρώτη αξιολόγηση της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν: εντάσεις και παρασκήνιο

Εξίσου ενδιαφέροντα είναι και τα θέματα που δεν συζητήθηκαν στην κοινή συνέντευξη Τύπου, γιατί κανείς δεν γνωρίζει τι συνέβη κεκλεισμένων των θυρών, όπως το μορατόριουμ στο Αιγαίο ή ενεργειακά θέματα, όπως οι γεωτρήσεις φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο.

Η απουσία τους, σε συνδυασμό με μεμονωμένες συμφωνίες για μεγαλύτερη συνεργασία στον τομέα της υγείας και πολιτικής προστασίας, καθώς και για τη δημιουργία του Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου, δεν θα αλλάξει σημαντικά το ελληνοτουρκικό τοπίο, γιατί υπάρχουν πολλά αγκάθια και δεν θα εξαφανιστεί ως δια μαγείας.

Οι δηλώσεις και των δύο ηγετών αποκαλύπτουν το κλίμα: «Εκτός από τις συμφωνημένες διαφωνίες μας, μπορούμε να γράψουμε μια παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας», είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός.

«Παρά τις διαφωνίες μας, οι δίαυλοι επικοινωνίας παραμένουν ανοιχτοί και είμαστε επικεντρωμένοι σε μια θετική ατζέντα», δήλωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

«Μοιράστηκα την πεποίθησή μου ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που να μην μπορεί να επιλυθεί. Αυτή είναι μια διαδικασία. Αυτό θα πρέπει να γίνει σχολαστικά για να φέρει περισσότερα αποτελέσματα», διαβεβαίωσε επίσης ο Τούρκος πρόεδρος.

Μάλιστα, ο Έλληνας πρωθυπουργός δήλωσε ότι αναμένει να συναντήσει ξανά τον Τούρκο Πρόεδρο, τουλάχιστον δύο φορές, ίσως στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, και σίγουρα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, αλλά και στην Άγκυρα κατά τη διάρκεια του έτος, όπου τόσο ο ίδιος όσο και τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου θα μεταβούν στην επόμενη σύγκληση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας.

Τι λέει η Αθήνα για τη συνάντηση;

Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν μετά τη συνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που διήρκεσε συνολικά πάνω από μιάμιση ώρα με εκτεταμένες επαφές, ότι στην ημερήσια διάταξη συζητήθηκαν θέματα διμερών και διεθνών σχέσεων, όπως η κατάσταση στο τη Μέση Ανατολή, αλλά και τις τελευταίες εξελίξεις στη Γάζα και στην Ουκρανία.

Οι ίδιοι παρατήρησαν ότι η συζήτηση έγινε σε καλό κλίμα. Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι και οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι η επόμενη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας θα πραγματοποιηθεί στο τέλος του έτους στην Άγκυρα. Συμφωνήθηκε επίσης η επανάληψη των ελληνοτουρκικών συναντήσεων με βάση τους τρεις άξονες που συμφωνήθηκαν στη συνάντηση στο Βίλνιους, δηλαδή τον πολιτικό διάλογο, τη θετική ατζέντα και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Αναφορές και από τους δύο ηγέτες προς τις μειονότητες

Αναφερόμενος στο θέμα των μειονοτήτων, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας είπε ότι οι μειονότητες στις χώρες μας ορίζονται στη Συνθήκη της Λωζάνης και αποτελούν γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο λαών μας.

Όπως είπε εύγλωττα ο Πρωθυπουργός, αφενός, η ελληνική μειονότητα, «ακόμα και αν ο πληθυσμός της μειώνεται δραστικά, εμπλουτίζει την κοινωνική και πολιτιστική ζωή της Τουρκίας. Αλλά για να συνεχιστεί αυτή η δραστηριότητα χρειάζεται και την υποστήριξη του τουρκικού κράτους».

Αναφερόμενος στη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, είπε ότι «οι χριστιανοί και μουσουλμάνοι συμπολίτες μας ζουν σε αρμονία με την ευρωπαϊκή και ελληνική έννομη τάξη, εξασφαλίζοντάς τους καθεστώς ίσων ευκαιριών» και διαβεβαίωσε τον κ. Ερντογάν ότι «είμαι ο ίδιος σε αυτή την κατάσταση. , έχω έναν στόχο προσωπική πρόθεση.”

«Όπως έχω ήδη τονίσει, ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευόμενης προβλέπεται ρητά στη Συνθήκη της Λωζάνης, ενώ το έμπρακτο συμφέρον του ελληνικού κράτους για την ευημερία της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη εκδηλώνεται στην προφανή τήρηση των αρχών. της ισότητας και της ισότητας των μελών του, καθώς και όλων των Ελλήνων πολιτών, αλλά – αυτό που θέλω να τονίσω – και με τη λήψη ειδικών μέτρων που ωφελούν τους μουσουλμάνους της χώρας μας. Και θεωρούμε επιτυχία μας την ενεργό παρουσία των μειονοτήτων στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή και θα ήταν ευλογία να γνωρίσει την ίδια άνθηση και ο δυστυχώς συρρικνούμενος ελληνισμός της Τουρκίας», τόνισε.

Αναφερόμενος στη μουσουλμανική μειονότητα, ο Τούρκος πρόεδρος την χαρακτήρισε «τουρκική», λέγοντας ότι τη βλέπει ως ανθρώπινη γέφυρα μεταξύ των δύο χωρών. «Αναμένουμε ότι η θετική ατμόσφαιρα στις σχέσεις μας θα συμβάλει στην ικανοποίηση των δικαιωμάτων των Τούρκων και των μεταναστών μας στην Ελλάδα», είπε συγκεκριμένα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Τι είπαν για τη Μονή της Χώρας;

Σημείο διαμάχης μεταξύ των δύο ηγετών ήταν το θέμα της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τζαμί.

Ο Πρωθυπουργός εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του και δήλωσε ότι ο σεβασμός των διεθνών κανόνων για την προστασία της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς «εντάσσεται στο πνεύμα της αρμονικής συνύπαρξης, ειδικά όταν μιλάμε για μνημεία που αποτελούν κοινό κτήμα υπό την αιγίδα της UNESCO».

«Είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με ειλικρίνεια με τον Πρόεδρο Ερντογάν για τη θλίψη μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας άλλαξε χαρακτήρα και πλέον θα λειτουργεί ως τζαμί».

Ο Ερντογάν, με τη σειρά του, υποστήριξε ότι η Τουρκία είναι χώρα πρότυπο όσον αφορά την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. «Ανοίξαμε ξανά το Τζαμί Kariye για προσκύνηση και επισκέπτες μετά από σχολαστικές εργασίες αποκατάστασης μετά από απόφαση που ελήφθη το 2020. Δίνουμε μεγάλη σημασία στην προστασία κάθε έργου που ανήκει στην UNESCO και στη χρήση του έθνους και της κοινωνίας μας από όλη την ανθρωπότητα. Το Τζαμί Καρίγκε είναι ανοιχτό σε όλους» είπε χαρακτηριστικά.

Η διάσταση της γνώμης και στο Κυπριακό

Οι δύο ηγέτες διαφώνησαν και για το Κυπριακό: «Συζητήσαμε το Κυπριακό, το οποίο παραμένει θέμα υψίστης σημασίας για εμάς. Αυτό είναι ένα θέμα στο οποίο προφανώς διαφωνούμε, αλλά το αντίδοτο σε κάθε αδιέξοδο μπορεί να είναι μόνο ο διάλογος. Ως εκ τούτου, είμαι ικανοποιημένος με τον διορισμό της κ. Holguín ως Προσωπικού Αντιπροσώπου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και πιστεύω ότι πρέπει να της δοθεί χρόνος να αναζητήσει μια λύση στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού, ξεκινώντας από μια εποικοδομητική συζήτηση μεταξύ των δύο πλευρών» είπε χαρακτηριστικά ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τόνισε τη σημασία της εξεύρεσης δίκαιης και διαρκούς λύσης στο Κυπριακό με βάση τα δεδομένα που επικρατούν στο νησί. «Η λήψη ενός τέτοιου βήματος θα ενισχύσει τη σταθερότητα και την ειρήνη σε ολόκληρη την περιοχή μας», τόνισε.

Σφοδρή διαμάχη για τη Χαμάς

Η διαμάχη για τη Χαμάς προκάλεσε αίσθηση, η οποία ξέσπασε ξαφνικά και ήταν έντονη, γιατί ο Έλληνας πρωθυπουργός μίλησε στις δηλώσεις του για τρομοκρατική οργάνωση που δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό και ο Τούρκος πρόεδρος για οργάνωση απελευθέρωσης. Ο εκνευρισμός του Ερντογάν ήταν τόσο μεγάλος που μίλησε αμέσως μετά τη δήλωση Μητσοτάκη, ο οποίος απάντησε γρήγορα ότι συμφωνούμε και διαφωνούμε.

Αυτή η δήλωση ώθησε τον Τούρκο πρόεδρο, ο οποίος είπε ότι μιλούσε εκ μέρους των Παλαιστινίων, να μιλήσει ξανά και να τονίσει: «Υπάρχει όμως ένα σημαντικό θέμα στο οποίο δεν συμφωνούμε. Δεν θεωρώ τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση. Ιδρύθηκε το 1947 και είναι αντιστασιακή οργάνωση. Θα πρέπει να το δούμε. βάναυση και αδίστακτη προσέγγιση ότι πρόκειται για τρομοκρατική οργάνωση. Είναι ένας οργανισμός που θέλει να προστατεύσει τα εδάφη και τους ανθρώπους του. θα λυπούμαστε αν την αποκαλούσατε τρομοκρατική οργάνωση. Δεν μπορώ να συμφωνήσω με την προσέγγισή σας. Τόσα πολλά μέλη της Χαμάς σκοτώνονται».

«Ας συμφωνήσουμε, κύριε Πρόεδρε, ότι δεν συμφωνούμε σε αυτό το θέμα, αλλά ας συμφωνήσουμε ότι αυτή τη στιγμή συμφωνούμε για την ανάγκη για άμεση κατάπαυση του πυρός και, κυρίως, για την προστασία του παλαιστινιακού άμαχου πληθυσμού. άδικα, τα μεγάλα θύματα αυτού του πολέμου.» απάντησε με τη σειρά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης.