Μετά τη συνάντηση στην Αθήνα δημιουργείται νέος οδικός χάρτης διαλόγου, τον οποίο Μητσοτάκης και Ερντογάν θα επικυρώσουν την ερχόμενη άνοιξη στην Άγκυρα και κατά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, λέει ο ΥΠΕΞ.
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης χαρακτηρίζει τη Διακήρυξη των Αθηνών που υπέγραψαν Μητσοτάκης και Ερντογάν κείμενο μεγάλου συμβολισμού και περιεχομένου, το οποίο «αν και δεν συνεπάγεται τυπικές νομικές υποχρεώσεις, επιδιώκει να κάνει ένα αποφασιστικό βήμα για την αντιμετώπιση των ιστορικών βαρών του παρελθόντος».
Σε συνέντευξή του στο «ΝΕΟ Σαββατοκύριακο», ο Υπουργός Εξωτερικών σημειώνει ότι η ιδέα είναι να διασφαλιστεί ότι οι παρεξηγήσεις δεν προκαλούν εντάσεις, «και όταν οι συνθήκες είναι ώριμες γι’ αυτό, το επόμενο βήμα μπορεί να είναι μια συζήτηση για την οριοθέτηση του υφαλοκρηπίδα και την αποκλειστική οικονομική ζώνη στο Αιγαίο και την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου», τονίζοντας ότι «δεν φοβόμαστε τα δύσκολα, αλλά θέλουμε να ενεργήσουμε με σύνεση».
Διακήρυξη Αθηνών. Γιατί είναι σημαντικό αυτό το κείμενο; Κατά πόσο συνδέει την Ελλάδα και την Τουρκία με «ήρεμα νερά»; Ποιοι είναι οι στόχοι της νέας εαρινής συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν;
Η Διακήρυξη των Αθηνών είναι ένα κείμενο με μεγάλο συμβολισμό και περιεχόμενο. Αντανακλά την ισχυρή πολιτική βούληση στο υψηλότερο επίπεδο να εμβαθύνουμε τις διμερείς μας σχέσεις, να καθορίσουμε τις αρχές και τα ορόσημα του διαλόγου μας και να επιβεβαιώσουμε τη μεταξύ μας φιλία.
Με ρητή αναφορά στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και στις αναγνωρισμένες αρχές του διεθνούς δικαίου. Εκατό χρόνια μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης και 93 χρόνια μετά το Σύμφωνο ελληνοτουρκικής φιλίας Βενιζέλου-Ινονού με τη Διακήρυξη της Αθήνας, αν και δεν υποβλήθηκαν επίσημες νομικές δεσμεύσεις, υπάρχει φιλοδοξία να γίνει ένα αποφασιστικό βήμα για την αντιμετώπιση της ιστορικά βάρη του παρελθόντος. Και οι δύο κυβερνήσεις θα συνεχίσουν τη συνεργασία και το νέο έτος σε επίπεδο πολιτικού διαλόγου, θετικής ατζέντας και δραστηριοτήτων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Και φυσικά θα παρακολουθείται η εφαρμογή των συμφωνιών που υπογράφηκαν στις 7 Δεκεμβρίου στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας και θα τεθούν επιπλέον στόχοι. Αυτή η συνεργασία θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός νέου οδικού χάρτη διαλόγου, τον οποίο οι ηγέτες μας θα εγκρίνουν σε επόμενες συναντήσεις, την ερχόμενη άνοιξη στην Άγκυρα και κατά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ αυτό το καλοκαίρι στην Ουάσιγκτον.
Φυσικά, θα διατηρήσουμε τακτική και άμεση επαφή με τους δύο υπουργούς Εξωτερικών των οποίων οι ηγέτες και των δύο χωρών μας τίμησαν με την εντολή να διευθύνουμε ολόκληρο τον ελληνοτουρκικό διάλογο.
Τι περιμένουμε από εδώ και πέρα στον πολιτικό διάλογο; Πώς θα είναι το πρόγραμμα; Θα ασχοληθούμε με θέματα για τα οποία διαφωνούμε ή θα προσπαθήσουμε να παγώσουμε τα καλά vibes για όσο το δυνατόν περισσότερο χωρίς να τα αγγίξουμε;
Στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου συζητούνται τόσο διμερή όσο και περιφερειακά ζητήματα. Προς το παρόν, οι συζητήσεις, τις οποίες ηγήθηκε με επιτυχία ο υφυπουργός Παπαδόπουλος εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, επικεντρώθηκαν στην πολιτική προστασία και τη μετανάστευση.
Ο πολιτικός διάλογος περιλαμβάνει επίσης συζήτηση για τη δημιουργία και τη διατήρηση διαύλων επικοινωνίας για την αποσυμπίεση των κρίσεων. Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι οι υπάρχουσες διαφορές δεν δημιουργούν ένταση και αυτό απαιτεί συνεχή και άμεση επικοινωνία μεταξύ των μερών. Αυτά τα κανάλια συνέβαλαν καθοριστικά στη διατήρηση του ήρεμου κλίματος τους τελευταίους μήνες.
Και μόλις εκπληρωθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, το επόμενο βήμα θα μπορούσε να είναι η συζήτηση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο, η οποία θα είναι η μόνη διαφορά που μπορεί να τεθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας. Θα πάμε βήμα βήμα. Δεν φοβόμαστε τα δύσκολα πράγματα, αλλά θέλουμε να ενεργούμε με σύνεση.
Ανοίγουμε νέο κεφάλαιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ή απλώς συμφωνήσαμε να διαφωνήσουμε; Τι σημαίνει ότι η συζήτηση για την υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ θα ξεκινήσει «όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες»; Είναι στον ορίζοντα το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης;
Σήμερα διεξάγουμε συνομιλίες με την Τουρκία σε νέα βάση. Καταφέραμε να βελτιώσουμε το επίπεδο αμοιβαίας κατανόησης και να δημιουργήσουμε τις απαραίτητες διαπροσωπικές σχέσεις. Η νέα αυτή συμφωνία καλύπτει διάφορους τομείς συνεργασίας και αποτυπώνεται σε συμφωνίες, μνημόνια και κοινές δηλώσεις.
Η Διακήρυξη της Αθήνας για τη φιλία και την καλή γειτονία μεταξύ μας κορυφώνει αυτό το νέο, αμοιβαία επωφελές κεφάλαιο στις διμερείς μας σχέσεις. Το επόμενο μεγάλο βήμα μπορεί πράγματι να είναι η συζήτηση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης.
Η ωρίμανση των συνθηκών έναρξης των συζητήσεων σημαίνει περαιτέρω εδραίωση του κλίματος ειρήνης στην περιοχή μας, εδραίωση μηχανισμών αποσυμπίεσης των εντάσεων και ουσιαστική εφαρμογή των ήδη υπογεγραμμένων συμφωνιών και μνημονίων.
Έχουμε πει από την αρχή ότι η προσέγγιση των δύο χωρών πρέπει να γίνει σταδιακά, με σύνεση και σύνεση. Δεν θα περιοριστούμε στα εύκολα, δεν θα κρυβόμαστε από τα δύσκολα. Ωστόσο, είναι σημαντικό σε κάθε επόμενο στάδιο να αποδεικνύεται στην πράξη και διαχρονικά η έντιμη και αυθεντική θέση των μερών και τα προηγούμενα στάδια διαβούλευσης να παράγουν απτά αποτελέσματα.
Ο Ερντογάν επέμεινε στη θέση του για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης αλλά δεν πήγε. Αντίθετα, μέλη της μειοψηφίας ήρθαν να τον συναντήσουν, μεταξύ των οποίων και δύο βουλευτές. Συζητήθηκε αυτό το θέμα στη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν;
Πράγματι, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στο παρελθόν, ο Τούρκος πρόεδρος δεν πήγε στη Θράκη κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα. Περιλαμβανόταν στις δηλώσεις του για τη μουσουλμανική μειονότητα, όπως και ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Η ισότητα και η προστασία των πολιτών της μουσουλμανικής μειονότητας είναι τομέας κυριαρχικής αρμοδιότητας του ελληνικού κράτους. Υπό αυτή την έννοια, το θέμα ούτε τέθηκε ούτε μπορούσε να συζητηθεί. Η ελληνική κυβέρνηση εργάζεται ακούραστα για να αναγνωρίσει τις ίσες ευκαιρίες και να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο όλων των πολιτών και θέλει οι μειονότητες να γίνουν γέφυρες μεταξύ των δύο εθνών.
Το θέμα της προσφυγικής μετανάστευσης εξελίσσεται από πεδίο σύγκρουσης σε γέφυρα συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας, που συνδέεται και με την Ε.Ε. Πώς το κρίνετε αυτό και πώς θα προχωρήσουμε;
Για το κοινό συμφέρον και των δύο χωρών και για να αποφευχθεί η απώλεια ζωών, πρέπει να εργαστούμε από κοινού για τον έλεγχο της παράνομης μετανάστευσης και την καταπολέμηση των δικτύων παράνομης εμπορίας ανθρώπων. Η αλήθεια είναι ότι οι μεταναστευτικές ροές μειώνονται ως αποτέλεσμα της συστηματικής συνεργασίας όλων των αρμόδιων αρχών και της αποτελεσματικής προστασίας των χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση.
Επιπλέον, το θέμα της μετανάστευσης των προσφύγων βρίσκεται στην κορυφή της ευρωπαϊκής ατζέντας. Ωστόσο, στη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη στους ευρωπαϊκούς θεσμούς για το Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, η χώρα μας παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Στο πλαίσιο αυτής της ευρύτερης συζήτησης, εντάσσεται και το θέμα της περαιτέρω οικονομικής στήριξης της Τουρκίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο των συνόρων και τη βελτίωση των δομών φιλοξενίας προσφύγων στην τουρκική επικράτεια.
Και φυσικά, πρέπει να ρίξουμε μια σοβαρή και προοπτική ματιά στο θέμα της νόμιμης μετανάστευσης, που σχετίζεται πρωτίστως με τις εργατικές ανάγκες της χώρας μας.
Μια «θετική ατζέντα» έχει τη σημασία της στο διάλογο. Ο πρωθυπουργός έχει θέσει ως στόχο τον διπλασιασμό του διμερούς εμπορίου. Υπάρχουν σχέδια για συναλλαγές που θα ανοίξουν νέες ευκαιρίες στο εγγύς μέλλον; Ο Τούρκος πρόεδρος έβαλε ενέργεια στο πλαίσιο. Μπορεί να υπάρξει ενεργειακή συνεργασία και με ποιους όρους;
Ένα θετικό πρόγραμμα δημιουργεί μια κληρονομιά αμοιβαίων οφελών και εξαιρετικά σημαντικών οικονομικών δαπανών. Αυτά δεν είναι αφηρημένα μέτρα συνεργασίας ή κατανόησης, αλλά συμφωνίες για συγκεκριμένα παραδοτέα και χρονοδιαγράμματα.
Περιλαμβάνει μέτρα συνεργασίας σε σημαντικούς τομείς όπως η επιχειρηματικότητα, ο τουρισμός, οι μεταφορές, η καινοτομία, η επιστήμη και η τεχνολογία, η γεωργία, το περιβάλλον, η κοινωνική ασφάλιση, η υγεία, η εκπαίδευση και ο αθλητισμός. Μάλιστα, τον ερχόμενο Φεβρουάριο έχει προγραμματιστεί να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη πολυμελής αντιπροσωπεία Ελλήνων επιχειρηματιών, με επικεφαλής τον υφυπουργό Φραγκογιάννη, ο οποίος κάνει σπουδαίο έργο στον τομέα της οικονομικής διπλωματίας και εξωστρέφειας, για να διερευνήσει επενδυτικές ευκαιρίες και συνέργειες.
Σχετικά με την ενεργειακή συνεργασία, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι υπάρχει ήδη γιατί ο διαδριατικός αγωγός φυσικού αερίου TAP ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα, ουσιαστικά μια επέκταση του αγωγού φυσικού αερίου TANAP. Η συνεργασία των δύο χωρών στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας διευρύνεται με την υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και του αντίστοιχου τουρκικού φορέα TEIAS για την ηλεκτρική διασύνδεση.
Το μνημόνιο αφορά την κατασκευή νέας διασύνδεσης μεταξύ Νέας Σάντας και Μπαμπαέσκι προκειμένου να εκσυγχρονιστεί η ηλεκτρική σύνδεση Ελλάδας-Τουρκίας και να αυξηθεί ο όγκος της αμφίδρομης ροής ενέργειας κατά 600 MW. Η εκτίμησή μας δείχνει ότι ο στόχος του διπλασιασμού του όγκου εμπορίου από 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε 10 δισεκατομμύρια ευρώ είναι ρεαλιστικός και εφικτός. Έχουμε ήδη αναπτύξει στρατηγικό χάρτη για την επίτευξη του στόχου και θα εργαστούμε συστηματικά και επαγγελματικά, υλοποιώντας τις συμβάσεις που έχουν συναφθεί και συνάπτοντας νέες στο άμεσο μέλλον.
Ο Έντι Ράμα είπε ότι η Ελλάδα έκανε λάθος στην υπόθεση Μπελέρι, ότι δεν πρόκειται για μειοψηφία και ότι δεν εμπλέκεται. Θα ήθελα να μάθω τη γνώμη σας.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα και με συνέπεια τονίσει ότι η ορθή ανάληψη των καθηκόντων από τον εκλεγμένο δήμαρχο Χιμάρας είναι αποκλειστικά θέμα πολιτικής βούλησης και διοικητικής δράσης. Η χώρα μας δεν έχει καμία πρόθεση και δεν παρεμβαίνει στις εσωτερικές διαδικασίες της αλβανικής δικαιοσύνης.
Δεν μπορεί όμως να αγνοηθεί ο σεβασμός στο πολιτικό δικαίωμα του κ. Μπελέρη να εκλεγεί και η εκφρασμένη βούληση των πολιτών της Χιμάρας. Αυτό είναι αντίθετο με το κράτος δικαίου και την προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Πολύ πιο πιθανό είναι όταν το νομικό πρόσωπο βρίσκεται σε προφυλακιστέο, δεν έχει κριθεί ένοχο από το δικαστήριο και, παρά το πέρασμα του μεγάλου χρόνου, δεν έχει καν ξεκινήσει η ουσιαστική εκδίκαση της υπόθεσης.
Ως εκ τούτου, αναμένουμε από την αλβανική κυβέρνηση συγκεκριμένα παραδείγματα εφαρμογής του ευρωπαϊκού κεκτημένου, όχι σχόλια για τη συνεχιζόμενη διαδικασία. Για τον πρόσθετο λόγο ότι, σύμφωνα με τη σαφή νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η επιβολή δυσμενών αποφάσεων σε βάρος των κατηγορουμένων από κρατικούς λειτουργούς συνιστά σαφή παραβίαση της αρχής του τεκμηρίου αθωότητας.
