Πολλά τα ρεπορτάζ για το τι συζητήθηκε στο Νταβός, όπου συχνάζει κάθε έτος στα μέσα Ιανουαρίου η παγκόσμια επιχειρηματική και πολιτική ελίτ.
Η στήλη ξεχωρίζειο το ρεπορτάζ με την υπογραφή Ε.Μ. από τον “Ριζοσπάστη” του Σαββατοκύριακου, καθώς επικεντρώνει στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό, την “κούρσα” για την τεχνητή Νοημοσύνη και την ενεργειακή μετάβαση:
Ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός μεταξύ των ισχυρών καπιταλιστικών κέντρων σε όλο τον κόσμο, με τις αυξανόμενες συγκρούσεις και τις ολοένα και περισσότερες «εστίες» που απειλούν με παραπέρα πολεμική κλιμάκωση, σε συνδυασμό με τους εντεινόμενους ανταγωνισμούς για το προβάδισμα στις νέες τεχνολογίες και την ενεργειακή μετάβαση, βρέθηκε στο επίκεντρο του φετινού Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός (15 – 19 Γενάρη).
Αυτό που ξεχώρισε στις συζητήσεις και τις ομιλίες ήταν οι «πολεμικές προετοιμασίες» των παγκόσμιων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, με την παραδοχή ότι ο ανταγωνισμός οξύνεται σε όλο τον «χάρτη», «ο κόσμος είναι πιο απρόβλεπτος από ποτέ», ενώ παράλληλα με τον ανταγωνισμό για δρόμους μεταφοράς Ενέργειας και εμπορευμάτων έχει ενταθεί για τα καλά η «κούρσα» στην Τεχνητή Νοημοσύνη, στις εναλλακτικές μορφές Ενέργειας και σε άλλες νέες τεχνολογίες.
Η ιμπεριαλιστική σύγκρουση στην Ουκρανία, που μπαίνει στον τρίτο χρόνο της, η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, που κινδυνεύει να επεκταθεί από μέρα σε μέρα, η αντιμετώπιση της Κίνας και οι εστίες σύγκρουσης στη Νότια Κινεζική Θάλασσα και στην Ταϊβάν κυριάρχησαν στις τοποθετήσεις του ευρωατλαντικού στρατοπέδου.
Προετοιμασίες για μακροχρόνια σύγκρουση σε Ουκρανία και Ανατολική Ευρώπη
ΝΑΤΟ και ΕΕ προετοιμάζονται για μακροχρόνια σύγκρουση στην Ουκρανία και την Ανατολική Ευρώπη και προσαρμόζουν ανάλογα τη στρατηγική τους, για ντε φάκτο ΝΑΤΟποίηση του ουκρανικού εδάφους και των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, για «πρόσδεση» της Ουκρανίας στην ΕΕ, ακόμα και χωρίς πλήρη ένταξη στους δύο ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς.
Ενδεικτικά, η συμφωνία «εγγυήσεων ασφαλείας» μεταξύ Βρετανίας και Ουκρανίας προβλέπει 100ετή συνεργασία, ετήσια παροχή πρόσθετης βοήθειας για τα επόμενα 10 χρόνια και αυτόματη δωρεά όπλων στην Ουκρανία σε περίπτωση οποιασδήποτε νέας επιθετικής πράξης.
Αντίστοιχη συμφωνία «ασφαλείας» έχει προαναγγείλει ότι θα υπογραφεί σύντομα και με τη Γαλλία.
Από την πλευρά της η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μιλώντας στο Νταβός τόνισε ότι η Ουκρανία έχει ανάγκη από «σταθερή, προβλέψιμη χρηματοδότηση» για τη σύγκρουση με τη Ρωσία και κάλεσε να εγκριθεί το πακέτο των 50 δισ. ευρώ στο Κίεβο για την περίοδο 2024 – 2027.
Το ρωσικό στρατόπεδο προετοιμάζεται αντίστοιχα για τα επόμενα χρόνια, με αύξηση της παραγωγής εξοπλισμών και περισσότερα σύγχρονα όπλα στο πεδίο.
Μάλιστα, η Λευκορωσία διαμορφώνει νέο στρατιωτικό δόγμα σύμφωνα με το οποίο η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στη χώρα είναι «αναγκαστικό μέτρο στρατηγικής αποτροπής». Από πέρυσι έχουν αναπτυχθεί στη Λευκορωσία ρωσικά τακτικά πυρηνικά.
Το νέο στρατιωτικό δόγμα περιγράφει επίσης τις ενέργειες του λευκορωσικού στρατού σε περίπτωση οποιασδήποτε ένοπλης επίθεσης εναντίον «συμμάχων» στον Οργανισμό Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), το «αμυντικό σύμφωνο» υπό την ηγεσία της Ρωσίας.
Οπως τόνισε ο Λευκορώσος υπουργός Αμυνας Β. Κρένιν, «το στρατιωτικό και πολιτικό τοπίο στην Ευρώπη έχει αλλάξει ριζικά, με την αντιπαράθεση Ανατολής – Δύσης να εισέρχεται πλέον σε καυτή φάση».
ΝΑΤΟ: Ο,τι συμβαίνει στην Ασία έχει σημασία για την Ευρώπη και αντίστροφα
Τη συνολική εικόνα και την παγκόσμια διασύνδεση των ιμπεριαλιστικών συγκρούσεων και σχεδιασμών επεσήμανε στο Νταβός ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ.
Με το βλέμμα στην Κίνα και στις συμμαχίες που διαμορφώνονται γύρω από την ανερχόμενη ιμπεριαλιστική δύναμη, ο Στόλτενμπεργκ υπογράμμισε ότι «η ασφάλεια δεν είναι πλέον περιφερειακή, είναι παγκόσμια» και ότι η «ευρωατλαντική συμμαχία αντιμετωπίζει παγκόσμιες απειλές».
«Επομένως, ό,τι συμβαίνει στην Ασία έχει σημασία για την Ευρώπη και ό,τι συμβαίνει στην Ευρώπη έχει σημασία για την Ασία», είπε, συμπληρώνοντας πως «οι μεγάλες επενδύσεις της Κίνας σε σύγχρονες στρατιωτικές δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένων των πιο προηγμένων πυρηνικών όπλων, ο τρόπος συμπεριφοράς της Κίνας, ειδικά στη Νότια Κινεζική Θάλασσα, και το κράτος δικαίου, όπως στην περίπτωση του Χονγκ Κονγκ, όλα αυτά έχουν σημασία για το ΝΑΤΟ».
Ισχυρίστηκε δε ότι «δεν μετακινείται το ΝΑΤΟ στην Ασία, αλλά η Κίνα έρχεται κοντά μας». «Τους βλέπουμε στην Αφρική. Τους βλέπουμε στην Αρκτική, τους βλέπουμε να προσπαθούν να ελέγξουν κρίσιμες υποδομές», είπε χαρακτηριστικά, υπενθυμίζοντας τη γεωπολιτική σημασία του δικτύου 5G και τον αποκλεισμό των κινεζικών ομίλων από επενδύσεις στην Ευρώπη.
Το ΝΑΤΟ «πρέπει να αντιμετωπίσει αυτό που συμβαίνει στην Ασία», επειδή «είναι σημαντικό για εμάς, αλλά και το αντίστροφο», συνέχισε, λέγοντας ότι η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, στενοί «εταίροι» του ΝΑΤΟ, «ανησυχούν για το τι συμβαίνει στην Ουκρανία, γιατί γνωρίζουν ότι όσο μεγαλύτερη επιτυχία έχει ο Πούτιν στην Ουκρανία, τόσο πιο πιθανό είναι το Πεκίνο να χρησιμοποιήσει βία».
«Πρέπει λοιπόν να έχουμε μια σφαιρική προσέγγιση. Ο κόσμος είναι αλληλένδετος. Και, φυσικά, το ΝΑΤΟ έχει αναλάβει τις συνέπειες αυτού», συμπλήρωσε.
Η υποστήριξη της Ουκρανίας είναι «επένδυση» για το ΝΑΤΟ
Περαιτέρω, με φόντο την αποτυχία της ουκρανικής αντεπίθεσης για την ανακατάληψη εδαφών στην ανατολική και νότια Ουκρανία, ο Στόλτενμπεργκ αναφέρθηκε στις επιτυχίες του ουκρανικού στρατού στη στρατηγική περιοχή της Μαύρης Θάλασσας – κατά βάση τα πλήγματα που κατάφεραν να επιφέρουν σε ρωσικούς στόχους με «δυτικούς» πυραύλους και με εναέρια και θαλάσσια drones.
«Είχαν μεγάλες στρατιωτικές νίκες στη Μαύρη Θάλασσα», ανέφερε, «άνοιξαν έναν διάδρομο και τώρα εξάγουν σιτηρά και άλλα εμπορεύματα μέσω Μαύρης Θάλασσας. Μπόρεσαν να χτυπήσουν τόσο την Αεροπορία όσο και το Ναυτικό της Ρωσίας».
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι στόχοι του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στην ιμπεριαλιστική σύγκρουση με τη Ρωσία επιτυγχάνονται, καθώς η Μόσχα όχι μόνο «δεν πέτυχε να ελέγξει την Ουκρανία», αλλά επιπλέον η Ουκρανία θέλει να είναι «μέρος της Δύσης», της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, «είναι πιο κοντά μας από ποτέ».
Καλώντας τους «συμμάχους» να συνεχίσουν να στηρίζουν την Ουκρανία, τόνισε πως «η υποστήριξη στην Ουκρανία δεν είναι φιλανθρωπία, είναι μια επένδυση στη δική μας ασφάλεια».
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, τα κράτη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ ενισχύουν την παραγωγή εξοπλισμών, έχοντας πλήρη συνείδηση πως η σύγκρουση με τη Ρωσία έχει μέλλον, ανεξάρτητα από το τι ακριβώς θα συμβεί στην Ουκρανία.
Για παράδειγμα, είπε ο Στόλτενμπεργκ, υπάρχει στόχος για την παραγωγή και αγορά σχεδόν 1.000 νέων πυραύλων για τις συστοιχίες «Patriot», προκειμένου οι «σύμμαχοι» να αναπληρώσουν δικά τους αποθέματα, αλλά και να μπορούν να υποστηρίξουν την Ουκρανία στο μέλλον.
Κάτι που τονίστηκε στο Νταβός, τόσο από τον επικεφαλής του ΝΑΤΟ όσο και από τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Αντ. Μπλίνκεν, την πρόεδρο της Κομισιόν και άλλους αξιωματούχους της «Δύσης», είναι ότι η Ρωσία «χάνει σε στρατηγικούς της στόχους».
«Η οικονομία τους δυσκολεύεται. Πληρώνουν υψηλό οικονομικό και πολιτικό τίμημα. Είναι πιο απομονωμένοι και στη γειτονιά τους, στον Καύκασο και την Κεντρική Ασία», ανέφερε ο Στόλτενμπεργκ.
«Χωρίς να μπορούμε να προβλέψουμε με βεβαιότητα τι θα συμβεί, πρέπει απλώς να σταθούμε στο πλευρό της Ουκρανίας. Να μεγιστοποιήσουμε την πιθανότητα σε κάποιο στάδιο η Ρωσία να καταλάβει ότι πληρώνει πολύ υψηλό τίμημα και να συμφωνήσει σε κάποιο είδος δίκαιης ειρήνης», τόνισε ο γγ του ΝΑΤΟ. Το πραγματικό τίμημα βέβαια για την επίτευξη των στόχων των δύο ιμπεριαλιστικών στρατοπέδων το πληρώνουν οι λαοί της Ουκρανίας και της Ρωσίας…
«Η Ουκρανία υπήρξε μια βαθιά στρατηγική αποτυχία για τον Βλ. Πούτιν και για τη Ρωσία, με πάρα πολλούς τρόπους», σημείωσε και ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ. «Η Ρωσία συνολικά είναι πιο αδύναμη στρατιωτικά, οικονομικά, διπλωματικά. Η Ευρώπη έχει ανακόψει την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία. Η συμμαχία του ΝΑΤΟ είναι ισχυρότερη, μεγαλύτερη και θα γίνει μεγαλύτερη τις επόμενες βδομάδες», πρόσθεσε, αναφερόμενος στην ένταξη της Φινλανδίας και στην αναμενόμενη ένταξη της Σουηδίας.
Ο ανταγωνισμός σε Τεχνητή Νοημοσύνη και «πράσινες» επενδύσεις
«Η πραγματικότητα είναι πως για άλλη μια φορά τα κράτη ανταγωνίζονται πιο έντονα απ’ ό,τι εδώ και δεκαετίες», επεσήμανε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τονίζοντας τον γεωπολιτικό χαρακτήρα του ανταγωνισμού στις νέες τεχνολογίες και στις «πράσινες» επενδύσεις.
Οπως είπε, πέρυσι για πρώτη φορά η ΕΕ παρήγαγε περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από τον ήλιο και τον άνεμο παρά από το φυσικό αέριο. Και φέτος για πρώτη φορά η ΕΕ πρόκειται να λάβει περισσότερη συνολική Ενέργεια από αιολικά και ηλιακά φωτοβολταϊκά πάρκα, παρά από τη Ρωσία.
Η «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» (Green New Deal) «δίνει μεγάλη έμφαση όχι μόνο στη μείωση των εκπομπών, αλλά και σε μια ισχυρή ανταγωνιστική ευρωπαϊκή παρουσία στη νέα οικονομία καθαρής Ενέργειας. Και αυτό περιλαμβάνει την ηγετική θέση της Ευρώπης στην ανάπτυξη και καινοτομία τεχνολογίας καθαρής Ενέργειας», υπογράμμισε χαρακτηριστικά η φον ντερ Λάιεν.
Η ίδια ανέδειξε τον στρατηγικό ανταγωνισμό που βρίσκεται σε εξέλιξη και ο οποίος δεν έχει καμία σχέση ούτε με τη βελτίωση των όρων εργασίας, ούτε με την προστασία του περιβάλλοντος.
«Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να ενισχύσει την παραγωγικότητα με πρωτοφανή ταχύτητα. Οι πρωτοπόροι θα ανταμειφθούν και η παγκόσμια κούρσα βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Η μελλοντική μας ανταγωνιστικότητα
Η ΕΕ θα πρέπει «να επενδύσει εκεί που έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα», π.χ. υπάρχουν σχεδόν 200.000 μηχανικοί λογισμικού στην Ευρώπη με εμπειρία στην Τεχνητή Νοημοσύνη, περισσότεροι απ’ ό,τι στις ΗΠΑ και στην Κίνα, ενώ η Ευρώπη «έχει επίσης ένα τεράστιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα όσον αφορά τα βιομηχανικά δεδομένα».
«Αν κοιτάξετε την Κίνα, τα τελευταία 10 με 15 χρόνια μείωσε συστηματικά την υπερβολική της εξάρτηση από τον κόσμο και αύξησε την εξάρτησή μας από την Κίνα», είπε ακόμα, καλώντας σε «στρατηγική αυτονομία» της ΕΕ.
Η Κίνα περιμένει τις ξένες επενδύσεις «με ανοιχτές αγκάλες»
Κάλεσμα στις πολυεθνικές εταιρείες να επενδύσουν στην κινεζική οικονομία έκανε από το Νταβός ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κιάνγκ, σε μια φάση που εντείνονται αντιθέσεις με τη «Δύση» και εμφανίζονται ορισμένοι κλυδωνισμοί στην κινεζική οικονομία, παρά τον ρυθμό ανάπτυξης 5,2% που κατέγραψε το κινεζικό ΑΕΠ το 2023.
Ο Λι παρουσίασε μια πρόταση 5 σημείων που στόχο έχει «να ξαναχτίσει την εμπιστοσύνη και να ενισχύσει τη συνεργασία στον οικονομικό τομέα» μεταξύ Κίνας και «Δύσης», χωρίς ωστόσο να παρουσιάσει κάτι συγκεκριμένο ή καινοτόμο σε σχέση με το περαιτέρω «άνοιγμα της κινεζικής αγοράς» για ξένους ομίλους.
Η πρόταση περιλαμβάνει περισσότερο μακροοικονομικό συντονισμό, διατηρώντας τις αλυσίδες εφοδιασμού με επίκεντρο την Κίνα, απαλλαγμένες από εμπόδια, περισσότερη συνεργασία για «πράσινους» στόχους και περισσότερη τεχνολογική συνεργασία.
Η επιλογή της κινεζικής αγοράς «δεν είναι κίνδυνος, αλλά ευκαιρία» και η Κίνα καλωσορίζει τους ξένους επενδυτές «με ανοιχτές αγκάλες», είπε, την ώρα που εντείνονται κινήσεις «εμπορικού πολέμου» μεταξύ Κίνας και «Δύσης».
