ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Κριτική θεάτρου Ματίνας Καλτάκα – Για το «Ευαγγέλιο, μιούζικαλ» στο Εθνικό Θέατρο

Η δημιουργία ενός μιούζικαλ για την ασθένεια, τη φροντίδα, τη ζωή και τον θάνατο σε μια μονάδα φροντίδας είναι μια τολμηρή ιδέα. Γνωρίζουμε ότι όπου η πεζογραφία δεν μεταφέρει μεγάλα συναισθήματα, το τραγούδι μπορεί να τους δώσει μορφή, ένα κανάλι έκφρασης. Τι απέγινε ο λόγος και η μουσική του «Ευαγγελισμού» (Εθνικό Θέατρο) που δεν συγκίνησαν το κοινό, παρά τις υπέροχες ερμηνείες του πολυπρόσωπου συνόλου;

Ενδιαφέρουσες είναι οι ιδέες που διατυπώνουν ο Γιάννης Αστέρης (λιμπρέτο) και ο Άγγελος Τριανταφύλλου (μουσική και σκηνοθεσία με τον Δημήτρη Σταυρόπουλο) στις σημειώσεις τους για το πρόγραμμα «Ευαγγελισμός». Έψαχναν για «έναν χαρούμενο προβληματισμό για τον θάνατο» – όχι τόσο ένα φυσικό, βιολογικό γεγονός, αλλά «μια κατάσταση του νου», γράφει ο Αστέρης. Πιθανότατα έχει στο μυαλό του τις πολλαπλές εκδοχές των ψυχικών αντιδράσεων που προκαλούνται από την επίγνωση του πεπερασμένου της ζωής, της ασθένειας και του πλησιέστερου τέλους, όχι μόνο σε άρρωστους ανθρώπους, αλλά και σε άτομα από το άμεσο περιβάλλον τους.

Η αρχική ιδέα που καθοδήγησε τον Άγγελο Τριανταφύλλου και τον λιμπρετίστα είναι η εξής: Ας υποθέσουμε ότι ο Χάρος φεύγει από την υπηρεσία, ότι οι γιατροί ενός μεγάλου νοσοκομείου, ας πούμε του Ευαγγελισμού, του δίνουν ηρεμιστικά. Τι θα γινόταν τότε με τη μικρή «κατάσταση» του αρρώστου και του ετοιμοθάνατου; Αν εκείνοι για τους οποίους ο θάνατος είναι τώρα λύτρωση, βρίσκονταν για άγνωστο χρονικό διάστημα σε μια κατάσταση αναλαμπής μεταξύ ζωής και θανάτου; Τι θα γίνει με το ισοζύγιο εισαγωγών και εξαγωγών ασθενών στο νοσοκομείο, όπου -σύμφωνα με τον διευθυντή του πρώτου παθολογικού τμήματος του νοσοκομείου Απόστολο Παύλου (το όνομα αυτού του ατόμου δεν είναι τυχαίο)- είναι «ισορροπία και ανθρωπιά». απαραίτητη? Η πρόληψη του θανάτου είναι έγκλημα κατά της φυσικής ισορροπίας, αλλά είναι και η αυταρχική και τυραννική επιλογή όσων είναι έτοιμοι για την τελική έξοδο.

Πώς να μιλήσουμε για όλα αυτά με τον τρόπο του μουσικού θεάτρου; Νομίζω ότι ορόσημο και για τους δύο δημιουργούς είναι το αιρετικό μουσικό θέατρο του Ελβετού σκηνοθέτη Christoph Marthaler. Τουλάχιστον δύο παραστάσεις του, το «Fruitfly» (Φεστιβάλ Αθηνών 2007) και ο «Λύγμος» (Φεστιβάλ Αθηνών 2023), έχουν σαφώς επηρεάσει την έννοια του «Ευαγγελισμού». Ειδικά ο «Λυγμός», που αναπτύσσεται καθημερινά στον αποστειρωμένο χώρο ενός φαρμακείου, με «ήρωες» – υπαλλήλους να τακτοποιούν φάρμακα στα ράφια, να ανταλλάσσουν τετριμμένες σκέψεις και έναν άνδρα να υποφέρει από δυσφαγία. Και εδώ η έκτακτη ανάγκη, η κρίση της ασθένειας, τοποθετείται στην καθημερινότητα ως οικείο γεγονός και η προσδοκία μιας θεραπείας που προκύπτει από τη χρήση ναρκωτικών διαλύεται στη συμπαθητική ειρωνεία της αντίφασης που χαρακτηρίζει τη σχέση ζωής-θανάτου. Η επίσημη σκηνική δράση της παράστασης, οι βρόχοι ομιλίας και η μουσική (συμπεριλαμβανομένου του πολυφωνικού “Lacrimosa” από το “Ρέκβιεμ” του Μότσαρτ) έκαναν το “Sob” ένα στέρεο σκηνικό επιχείρημα.

Latest Posts

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ