Κλήθηκε “Παρθενώνας των Φούρνων”. Φούρνος της Γιώρας, που βρίσκεται στην Μύκονος και άναψε την ξυλόσομπα του για πρώτη φορά 1420αποτίοντας φόρο τιμής σε αυτόν BBC.
Πρωτότοκος φούρνος με ξυλόσομπα στην Ελλάδα, διευθύνεται από τον Γιώργο Βαμβακούρη και τη σύζυγό του Χλόη Παπαϊωάννου και ανήκει στην οικογένεια του πρώτου 1718όταν οι Ενετοί έφυγαν από το νησί και παρέδωσαν την επιχείρηση στον προ-προπάππου του Γεωργίου.
Πριν από περίπου 600 χρόνια ήταν απλώς μια ξυλόσομπα χτισμένη στην πλαγιά του λόφου. Σήμερα είναι ένα μεγάλο, ηλιόλουστο, ασβεστωμένο υπόγειο στη Λάκκα, με τραπεζάκια.
Τρελοί ναύτες και Ναπολέων
«Οι ναυτικοί έπαιρναν «θαλασσινό ψωμί», ένα είδος ξηρού καρπού, από τη Γιούρα σε μακρινά ταξίδια, το βουτούσαν στη θάλασσα και απολάμβαναν ελαιόλαδο και μερικές φορές φρέσκα θαλασσινά», λέει η Μαρία Λόη, σεφ που επισκεπτόταν τη Γιούρα. Το BBC εγκαινίασε πρόσφατα ένα φούρνο γυρισμάτων για τη σειρά «The Life of Loi», η οποία μεταδίδεται από την αμερικανική τηλεόραση και τις πλατφόρμες ροής.
Αυτά είναι τα ίδια καρύδια με τα οποία προμήθευε ο Γιώρας τα στρατεύματά του Ναπολέων σύμφωνα με τη Χλόη Παπαϊωάννου στις αρχές του 19ου αιώνα.
«Αυτά τα ταπεινά παξιμάδια από τη Μύκονο έπαιξαν βασικό ρόλο κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων, τροφοδοτώντας τις γαλλικές αρμάδες».
Τα περισσότερα από τα 300 χρόνια λειτουργίας του φούρνου, η οικογένεια Βαμβακούρη έφτιαχνε ψωμί, το οποίο ψήνεται κάθε 15 μέρες και το μοιράζεται σε διάφορα χωριά της περιοχής. Εκεί έρχονταν και γυναίκες από όλο το νησί για να μαζευτούν και να συναναστραφούν, ζυμώνοντας και ψήνοντας κάθε είδους φαγητά στον ξυλόφουρνο.
Στην εποχή των τουριστών
Σήμερα όμως είναι διαφορετικά. Οι τουρίστες που έχουν καταλάβει το νησί δεν ενδιαφέρονται για το ψωμί, αλλά για τα γλυκά και τον καφέ. Πολλοί κάτοικοι φεύγουν το χειμώνα και επιστρέφουν το καλοκαίρι. Πριν από πέντε χρόνια λοιπόν, όταν πέθανε ο πατέρας της Βαμβακούρη, η παραγωγή ψωμιού σταμάτησε. Δεν έβρισκαν κανέναν να βοηθήσει και δεν υπήρχε μεγάλη ζήτηση για ψωμί.
Αντίθετα, ο Παπαϊωάννου και ο Βαμβακούρης διατηρούν τη μυκονιάτικη παράδοση με διαφορετικό τρόπο: όλα τα υλικά προέρχονται από τη Μύκονο ή τα κοντινά νησιά. «Είναι ο παλιός τρόπος», λέει ο Παπαϊωάννου. Μέχρι τη δεκαετία του 1960 στο νησί δεν υπήρχε ρεύμα ή τρεχούμενο νερό. Οι εισαγωγές ήταν σπάνιες και ακριβές και συχνά αδύνατες για τον τοπικό πληθυσμό. Η υποστήριξη της είναι πολύ σημαντική για μένα τοπική παραγωγήό,τι έρχεται από το νησί».
Δεσμεύεται επίσης να διατηρήσει τις αρχαίες συνταγές και τις παραδόσεις της οικογένειάς του. «Κληρονομήσαμε ένα ένα βιβλίο γεμάτο συνταγές για μπισκότα, γλυκά, τυριά ακόμα και μέλι, λέει. Το παλιό, φθαρμένο βιβλίο φυλάσσεται στο σπίτι, αλλά έχει ψηφιοποιηθεί και μένει στο τηλέφωνό της και οι συνταγές έχουν αναρτηθεί στους πίνακες του Pinterest.
