H Σκλιβάνη αυτό είναι ένα ορεινό χωριό στον δήμο Δωδώνης. Βρίσκεται νότια της πόλης Ιωάννινα και η πρόσβαση για τους επισκέπτες είναι εύκολη, μέσω της Ιονίας Οδού. Το χωριό που περιλαμβάνει 8 μαχαλάδεςχαρακτηριστικό παράδειγμα μονοπατιού βοοειδών, είναι ο πυρήνας της εκκλησιαστικής ιστορίας, πολιτισμού και τέχνης.
Διασώζονται στον οικισμό ιερούς ναούς με αξιόλογη διακόσμηση, υπάρχουν δύο μουσεία, εκκλησιαστικής τέχνης και σύγχρονης ιστορίας, ενώ σε κοντινή απόσταση βρίσκονται τα ερείπια της Μολοσσικής Ακρόπολης Σκλιβάνης, που εκτιμάται ότι ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ.
Καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση και ανάδειξη της κληρονομιάς ενός τόπου διαδραματίζουν μεταξύ άλλων: «Αδελφότητα Σκλιβανιτών Ιωαννίνων»που λειτουργεί από το 1971. Ο Πρόεδρος της Αδελφότητας Βασίλης Μαγγιώρος μας ξεναγεί στο χωριό, ναούς, μουσεία και μας δίνει όλες τις πληροφορίες στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
ο «Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης Σκλιβάνη», Βρίσκεται σε ένα από τα 4 παλιά πέτρινα σχολεία του χωριού και λειτουργεί εδώ και 10 χρόνια.
Στις προθήκες του παρουσιάζονται έργα ιερής τέχνης και κινητά μνημεία από μεταβυζαντινούς ναούς της περιοχής. Αυτά περιλαμβάνουν φορητές εικόνες, έργα ζωγραφικής και μεταλλοτεχνίας, λειτουργικά αγγεία, μικροαντικείμενα, ιερά αντικείμενα, αντίκες, ιερατικά κεντημένα με χρυσό άμφιο, κυρίως του 19ου αιώνα, καθώς και πολλά ασημένια ιερά σκεύη, τα περισσότερα από τα οποία είναι έργα εργαστηρίων στο τον 19ο αιώνα. την πόλη των Ιωαννίνων.
Αυτές οι συλλογές αντιπροσωπεύουν τη Σκλιβάνη μια πλουσιότερη πηγή αποδεικτικών στοιχείων, χρονολογείται από τον 16ο έως τον 20ο αιώνα, με έμφαση στον 18ο και 19ο αιώνα.
Στον οικισμό, σώζονται οι ναοί με σπουδαία γραπτή και ζωγραφική διακόσμηση του 17ου και 18ου αιώνα. Πρόκειται για τις εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Βλασίου, του Αγίου Νικολάου, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, της Αγίας Μαρίνας, αν και σημαντική είναι και η μονή του Αγίου Νικολάου.
Η παλαιότερη εικόνα του Μουσείου είναι η εικόνα της Ανάστασης, από την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Πρόκειται για ένα έργο, πιθανότατα του 16ου αιώνα, ιδιαίτερης λιχουδιάς που συμβαδίζει με το ευρύτερο καλλιτεχνικό πνεύμα της εποχής στην Ήπειρο, με την επίδραση της δυτικής τέχνης. Ο απλός, συντηρητικός χαρακτήρας της ζωγραφικής του 17ου αιώνα αντικατοπτρίζεται σε πίνακες όπως ο Παντοδύναμος Χριστός από το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου. Τα έργα-πίνακες του 18ου αιώνα χαρακτηρίζονται από τα ζωηρά χρώματα και την εκφραστική απλότητα της εποχής, ενώ η μετάβαση στον 19ο αιώνα αντιπροσωπεύεται από ανώνυμους και λιγότερο συχνά αναφερόμενους καλλιτέχνες. Πίνακες του 20ου αιώνα εκφράζουν τις προθέσεις της σύγχρονης εκκλησιαστικής ζωγραφικής για ρεαλιστική αναπαράσταση, αλλά με εμφανείς σχεδιαστικές αδυναμίες. Ανάμεσά τους και η εικόνα του Αγ. Krzysztof, έργο του «Πολύκαρπο Ζωγράφου εκ Χιονάτε Κονίτσης», εκλιπόντος εκπροσώπου του κύκλου των ζωγράφων της Χιονάδης.
Μουσείο Σύγχρονης Ιστορίας Σκλιβάνη
Η καθημερινότητα της χθεσινής τοπικής κοινωνίας, η επιβίωσή της, η παραγωγή αγαθών, η λαϊκή δημιουργικότητα, το ιστορικό παρελθόν αυτού του τόπου αποτυπώνονται στα εκθέματα του Μουσείου Σύγχρονης Ιστορίας στο Σκλιβάνη. Το μουσείο βρίσκεται και λειτουργεί από το 2016 σε άλλο σχολείο της συνοικίας Θεοτόκου, στο κέντρο του χωριού.
«Η μόνιμη συλλογή του Μουσείου αντικατοπτρίζει την τοπική ιστορία του πρόσφατου παρελθόντος μέσα από έναν άρρηκτο δεσμό με την τοπική κοινωνία που υπηρετεί και αναδεικνύει», λέει ο κ. Βασίλης Μαγγιώρος, τονίζοντας με έμφαση ότι τα εκθέματα του Μουσείου χρονολογούνται από τον 19ο έως τον 20ο αιώνα, από τα μέσα του 20ου αιώνα πρόκειται για δωρεές κατοίκων Σκλιβανίου.
Τα εκθέματα χωρίζονται σε: 3 θεματικές ενότητες, ώστε ο επισκέπτης να κατανοήσει καλύτερα τις αντιλήψεις, την τεχνογνωσία και τα πρότυπα των περασμένων εποχών.
Το πρώτο θεματικό μέρος αφορά «παραγωγή και αγορά αγαθών». Στις προθήκες βλέπουμε όλα τα αντικείμενα και τα εργαλεία που χρησιμοποιούνταν σε κάθε οικογένεια, απαραίτητα στη γεωργία, την κτηνοτροφία, αλλά και για την επιβίωσή τους.
Το δεύτερο θέμα σχετίζεται με «επεξεργασία και επεξεργασία πρώτων υλών». Οικιακά είδη, υφάσματα και ρούχα παρουσιάζονται εδώ. Πρόκειται για αντικείμενα που βοήθησαν να μετατραπεί το γάλα σε βούτυρο και τυρί, αλλά και το μαλλί σε κουβέρτες, χαλιά και ρούχα.
Το τρίτο μέρος αφορά «Εθνική Αντίσταση» και περιλαμβάνει όπλα και λάφυρα πολέμου, τη σημαία του Συντάγματος Ξηροβουνίου, κράνη και ξιφολόγχες, καθώς και αρχειακά στοιχεία της εποχής.
Ο επισκέπτης ολοκληρώνει την εμπειρία του στο Μουσείο, σε μια μεγάλη αίθουσα όπου θαυμάζει “εργασία στο χέρι”όπως ρούχα και πλήρης τοπική ενδυμασία, εσώρουχα και υποδήματα, κοσμήματα και καλύμματα κεφαλής, καθώς και κλινοσκεπάσματα και ταπετσαρίες.
Στο Σκλιβάνι, το παρελθόν και το παρόν συνυπάρχουν, προσφέροντας στους επισκέπτες ένα αληθινό ταξίδι ανακάλυψης στο χρόνο.
