Τα μέλη του απεικονίζονται εντελώς διχασμένα Ελληνική Επιτροπή Οικονομολόγων ως προς το αν τα οφέλη του προγράμματοςχρυσή βίζα» υπερισχύουν των προβλημάτων που δημιουργεί. Η πρόσφατη ανακοίνωση της κυβέρνησης για την πρόθεσή της να αυξήσει το υφιστάμενο ανώτατο όριο για το ύψος των επενδύσεων σε ακίνητα προκειμένου να αποκτήσει «χρυσή βίζα» έχει αναζωπυρώσει τη συζήτηση για τη συνολική φύση του καθεστώτος.
Αφενός, τα τελευταία τρία χρόνια, σημαντικό ποσό 2,6 δισεκατομμυρίων ευρώ εισρέει στη χώρα από περίπου 15.000 επενδύσεις, οι οποίες έδωσαν τη δυνατότητα σε περισσότερα από 30.000 άτομα, κυρίως κινεζικής υπηκοότητας, να αποκτήσουν το καθεστώς δωρεάν διαμονής στην Ελλάδα και να μετακινηθούν τις χώρες Σένγκεν.
Από την άλλη, εκτιμάται ότι υπάρχει έλλειμμα τόπος κατοικίας στη χώρα μας αυτή τη στιγμή ξεπερνά τις 200.000, γεγονός που οδηγεί σε μόνιμη διψήφια αύξηση του κόστους στέγασης, που με τη σειρά του βαθαίνει το οξύ πρόβλημα του κόστους διαβίωσης, ιδιαίτερα των νέων οικογενειών.
25 Έλληνες οικονομολόγοι απάντησαν στην ερώτηση του Φεβρουαρίου του πάνελ. Υπήρξε πλήρης επικάλυψη μεταξύ θετικών και αρνητικών απόψεων για το πρόγραμμα golden visa, με το 44% των απαντήσεων, με το υπόλοιπο 12% να εμπίπτει μεταξύ των δύο επιλογών. Στα σχόλιά τους, τα οποία είναι πλήρως διαθέσιμα στον ιστότοπο του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, μέλη του πάνελ των Ελλήνων οικονομολόγων επισημαίνουν πρωτίστως την ανάγκη αναπροσαρμογής των νομισματικών ορίων και των όρων του προγράμματος ώστε, για παράδειγμα, μια «χρυσή βίζα» εκδίδεται μόνο μετά από συστηματική εξέταση του προσώπου στο οποίο εκδίδεται.
Οι επικριτές του προγράμματος επισημαίνουν μεταξύ άλλων: Σημειώστε ότι σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε στα χρόνια της κρίσης, σε πολύ διαφορετικές συνθήκες, και ως εκ τούτου, προτεραιότητα θα πρέπει πλέον να είναι η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ελληνικών νοικοκυριών που επηρεάζονται από το αυξημένο κόστος ζωής, τα χαμηλά μεροκάματα και το δυσανάλογα υψηλό κόστος αγοράς ένα σπίτι. Προς αυτή την κατεύθυνση, προτείνεται η δημιουργία ειδικών ζωνών αγοράς κατοικιών που απευθύνονται σε μόνιμους κατοίκους εξωτερικού, στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης μεταναστευτικής πολιτικής. Οι επιφυλάξεις και οι αντιρρήσεις για το πρόγραμμα φτάνουν στο σημείο να λένε ότι εφόσον η Ελλάδα δεν χρειάζεται να ενθαρρύνει περαιτέρω τις επενδύσεις σε ακίνητα, η «χρυσή βίζα» θα πρέπει πλέον να συνδεθεί με επενδύσεις σε εταιρείες των οποίων οι κύριες δραστηριότητες βρίσκονται στη χώρα μας.
Οι υποστηρικτές του προγράμματος τονίζουν, ωστόσο, ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα φέρνει νόμιμα κόσμο στην Ελλάδα και επενδύει στην ελληνική οικονομία και η ζήτηση για ακίνητα για την απόκτηση «χρυσής βίζας», ακόμη και με το υφιστάμενο ελάχιστο όριο επένδυσης, δεν ανταγωνίζονται τη ζήτηση για ακίνητα χαμηλότερης αξίας, όπως λένε τα περισσότερα νεαρά ζευγάρια. Η βελτίωση της κατάστασης προς αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσε να περιλαμβάνει την αντιμετώπιση των αστικών αιτιών που αφήνουν χιλιάδες αχρησιμοποίητα σπίτια που ανήκουν σήμερα σε τράπεζες και την ενθάρρυνση των επενδύσεων “χρυσής βίζας” σε περιοχές χαμηλής ζήτησης.
* Ο κ. Γιώργος Αρχόντας είναι μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών και πρόεδρος της Ομάδας Ελλήνων Οικονομολόγων.
Το Greek Economists Panel είναι μια πρωτοβουλία του Κέντρου Φιλελεύθερων Σπουδών που στοχεύει να καταγράψει και να αναδείξει τις απόψεις κορυφαίων Ελληνίδων και Ελλήνων οικονομολόγων σε βασικά ζητήματα οικονομικής πολιτικής. Η ομάδα περιλαμβάνει 75 οικονομολόγους από 59 πανεπιστήμια και ιδρύματα από 11 χώρες. Μια λεπτομερής λίστα συμμετεχόντων, οι απαντήσεις τους σε μηνιαίες ερωτήσεις και διευκρινιστικά σχόλια, καθώς και απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις σχετικά με το πάνελ, μπορείτε να δείτε στον ιστότοπο του Κέντρου Φιλελεύθερων Σπουδών, kefim.org.
