Το να γράφεις μια αυτοβιογραφία όσο ακόμα ακμάζεις είναι ένα στάδιο εξωστρέφειας που είναι λυτρωτικό και απόλυτο. ΑΥΤΟ Στάθης Λιβαθινός μας χάρισε ένα κείμενο ζωής, λίγο τολμηρό και εξίσου φιλόδοξο, στο οποίο μιλάει για την πορεία του, από την παιδική ηλικία μέχρι σήμερα, στη συγγραφή και σε μια μορφή κατασκευής που θυμίζει περισσότερο ενηλικίωση βιβλίο στην παράδοση της Κεντρικής Ευρώπης από μια κλασική αυτοβιογραφία. Επίσης, σε καμία περίπτωση δεν φαίνεται ότι ο στόχος ήταν μια ιστορία ζωής. Πιθανότατα, ο στόχος ήταν να αναλυθεί η πορεία προς την αυτοπραγμάτωση.
Ο Στάθης Λιβαθινός, χάρη στην πολυετή σκηνοθετική εμπειρία, μπορεί να είναι και δάσκαλος. Ηθοποιός και σκηνοθέτης. Δάσκαλος. Σε κάθε περίπτωση, είναι επίσης συγγραφέας, μάστορας του στυλ που αρπάζει εσένα, τον αναγνώστη, και σε καθοδηγεί βήμα βήμα, πρώτα προστατευτικά και μετά χωρίς φραγμούς, ακριβώς στη μέση του μονοπατιού της κατανόησης του εαυτού σου, του κόσμου, άλλοι – το θέατρο της θεατρικής πράξης, πετώντας όλα τα μανδύα για να φτάσουμε στο σημείο, την πηγή. Το κοινό γνωρίζει τον Στάθη Λιβαθινό από πολλές σκηνοθετικές δουλειές, από την ακμή του στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου και από τη σκηνοθετική του περίοδο, από το πάθος του για το θέατρο και από πολλές παραστάσεις. Στο μεταξύ, αυτό το διάστημα ολοκληρώνονται οι παραστάσεις του «Βασιλιά Ληρ» με την Μπέττυ Αρβανίτη στο Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας.
Η διαδρομή του Στάθη Λιβαθινού είναι μια ανάβαση από τον αστικό κόσμο των Εξαρχείων της δεκαετίας του 1960, με τον θείο του Μάνο Κατράκη, που ήταν πρότυπο και άνθρωπος που τον καταλάβαινε, σε έναν μαγικό κόσμο αυτονομίας, για να συναντήσει τον ίδιο τον πραγματικό. Αυτό περιγράφει και αναλύει στο βιβλίο του ο Στάθης Λιβαθινός “Τρεις εποχές” (επιμ. Πατάκη): εφηβεία, σπουδές στη Μόσχα, θέατρο στην Ελλάδα. Πόση τρυφερότητα δίνει μια ώριμη αναδρομή στα πρώτα χρόνια, την παιδική ηλικία και την εφηβεία και μετά στην πρώτη επαφή με το θέατρο στη Σχολή Πέλου Κατσέλη. Ως αναγνώστης, είδα αυτό το ασανσέρ ως μια δοκιμασία μιας ανθεκτικής ψυχής. Ή μάλλον, η θέληση ενός άντρα να βουτήξει στα βαθιά και σχεδόν να απορροφήσει ό,τι μπορούσε να του δώσει.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η «μεσαία» εποχή, από τα χρόνια στη Μόσχα, την εποχή του Ψυχρού Πολέμου μέχρι την περεστρόικα. Ένα μάθημα για την ψυχρή ανατομία της καθημερινής ζωής στη Ρωσία. Οι «Ρωσικές Μέρες» μου θυμίζουν τις αυτοβιογραφικές σελίδες του Γκόρκι. η σωματικότητα και η πνευματικότητα είναι τέλεια. Αυτός ο νεαρός Έλληνας βαφτίζεται στην πεμπτουσία του θεάτρου. Δεν είναι καθόλου εύκολο. Καθόλου προφανές. Και με τι τρυφερότητα σχετίζεται επίσης διακριτικά με την προσωπική του ζωή, με τις κόρες του, με τη γυναίκα του Γιολάντα. Το τρίτο μέρος, το πιο φιλοσοφικό, είναι η ενσάρκωση της θεατρικής σκέψης, από την ανάγνωση της οποίας κάθε ηθοποιός θα ωφεληθεί πολύ. Ακόμη και για τον μέσο αναγνώστη, η έκθεση στην αλληλουχία της θεατρικής εμπειρίας γίνεται μάθημα αυτογνωσίας. Ο Stanisławski και πολλοί άλλοι σπουδαίοι δάσκαλοι και δημιουργοί άφησαν το στίγμα τους.
Ο Στάθης Λιβαθινός αντιμετωπίζει πολλούς από τους συνεργάτες του, κυρίως ηθοποιούς, με αγάπη και γενναιοδωρία, αλλά και με ειλικρίνεια και ειλικρίνεια. Είναι μια συμπύκνωση της δικής μας θεατρικής ιστορίας από το 1990, αλλά και ένα παράδειγμα ταξιδιού προς τον εαυτό μας. Το αληθινό.
