Του Ηλία Παπαγεωργιάδη
Αθλητές, επενδυτές crypto, μάνατζερ μοντέλων OF, influencers, επιχειρηματίες και πολλοί άλλοι που έβγαλαν γρήγορα / πολλά λεφτά δύσκολα γλυτώνουν τη χρεωκοπία. Γιατί;
– “Κόψε την πλάκα, ρε Ηλία! Τι πρόβλημα να έχει κάποιος που έβγαλε πολλά λεφτά σε μικρό χρονικό διάστημα; Θα το ξανακάνει” ίσως σκεφθείς… Aν όντως αυτό σου έρθει στο μυαλό, μάλλον δεν ξέρεις τι γίνεται γύρω σου και πόσος κόσμος καταστρέφεται ακριβώς όπως ο Ίκαρος, που πλησίασε προς τον ήλιο και κάηκαν τα κέρινα φτερά του. Έλα σήμερα να συζητήσουμε για ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα που μπορεί να τύχει σε άτομα κάθε ηλικίας, χωρίς καλή οικονομική παιδεία…
Ελάχιστα από τα άπειρα παραδείγματα
Πρώτη φορά πήγα στο κρεοπωλείο της οικογένειας στην Κατερίνη στα 7 μου χρόνια… από τα 12 δούλευα κανονικά, όπως και τα αδέρφια μου… από τα 18 μου ξεκίνησα τη δικιά μου δουλειά, πριν περίπου 31 χρόνια. Ασχολούμενος πάντα με επιχειρήσεις που είχαν να κάνουν με πολύ κόσμο και όντας εξωστρεφής και κοινωνικός πριν ακόμη αρχίζω να συμβουλεύω, έχω δει ως τώρα εκατοντάδες κυριολεκτικά περιπτώσεις ανθρώπων που πλούτισαν γρήγορα και στη συνέχεια καταστράφηκαν ολοσχερώς, σε Ελλάδα, Ρουμανία, Κύπρο και άλλες 2=3 χώρες…
– Αθλητές που έπαιζαν τάβλι με 500.000 δραχμές (1.467 Ευρώ) την παρτίδα να μην έχουν σήμερα λεφτά για πετρέλαιο θέρμανσης…
– (Κάποιοι από τους παλαίμαχους είναι πάντα από τους πρώτους που ζητάνε βοήθεια από όποιον πρόεδρο αγοράσει ομάδα).
– Επενδυτές σε crypto που κέρδισαν πολλά και νόμισαν ότι θα το κάνουν για πάντα… άρχισαν να ξοδεύουν “χωρίς αύριο” και όταν δεν επαναλήφθηκε το… “λάθος”, βρέθηκαν με χρέη.
– Επιχειρηματίες που έβγαλαν λεφτά σε μία συγκυρία (συνήθως χωρίς να έχουν καταλάβει το γιατί), ξόδεψαν / “επένδυσαν” στο κουτουρού και τα έχασαν όλα.
– Άνθρωποι που βρέθηκαν να διαχειρίζονται δεκάδες / εκατοντάδες χιλιάδες / εκατομμύρια Ευρώ, χωρίς να είναι δικά τους / με ελάχιστα περιθώρια κέρδους και άρχισαν να τα ξοδεύουν, μέχρι να τους πιάσουν.
– Άλλοι επιχειρηματίες που πήραν δάνεια και ξόδεψαν τα χρήματα λες και ήταν δικά τους.
– “Managers μοντέλων OnlyFans” (πρόσφατη μόδα) και όχι μόνο, που κάνουν άπειρες ηλεκτρονικές συναλλαγές χωρίς να αποδίδουν φόρο πουθενά, αφήνοντας ίχνη παντού, κερδίζουν πολλά και ξοδεύουν ακόμη περισσότερα σε αυτοκίνητα και άλλους τρόπους επίδειξης κ.λπ.
– Χωριάτες οι οποίοι προσπάθησαν να αγοράσουν “σεβασμό” μέσα από πανάκριβες αγορές, που δεν μπορούσαν να υποστηρίξουν.
– Ταλαίπωροι που έφαγαν τα χρήματά τους σε… “τραγουδιάρες” και λοιπές γνωστές / ημίγνωστες / celebrity / ανθυποcelebrity.
– Celebrities που έβγαλαν χρήματα, όμως ξόδεψαν περισσότερα, πιστεύοντας πως θα συνεχίσουν να κερδίζουν πολλά / για πάντα
– Απαίδευτοι οικονομικά που επένδυσαν τεράστια ποσά σε “μούφες” ή παράτολμες επενδύσεις, χάνοντας τα πάντα.
– Ρομαντικοί που ονειρεύονται γρήγορο πλουτισμό και έχασαν μεγάλα ποσά, ελπίζοντας να πάρουν τεράστια δάνεια χωρίς εγγυήσεις.
– Άνθρωποι που κέρδισαν στο τζόκερ / λαχείο / τζόγο και νόμισαν πως “κάθε μέρα θα είναι Πασχαλιά”.
Το κακό όταν μεγαλώνεις είναι ότι δεν είσαι πια νέος. Το καλό είναι ότι αν είσαι συνέχεια στην αγορά, βλέπεις πολλά και στη διαδρομή των χρόνων παρατηρείς και την κατάληξη πάρα πολλών καταστάσεων…
Γιατί όμως τόσοι άνθρωποι καταλήγουν να χάνουν τόσα πολλά χρήματα; Τι είναι αυτό που τους μπερδεύει το μυαλό; Πώς μπορούν να προστατευθούν;
Οι βασικοί λόγοι που κρύβονται πίσω από την κατάρρευση μετά από γρήγορο πλουτισμό
Το γνωστό αμερικανικό αθλητικό περιοδικό Sports Illustrated ήδη από το 2009 δημοσίευσε ένα άρθρο για το θέμα, εξηγώντας γιατί οι περισσότεροι αθλητές χρεωκοπούν όταν αποσύρονται από τον αθλητισμό. Τα χρόνια πέρασαν και πάρα πολλές άλλες έρευνες έχουν δείξει το ίδιο πράγμα.
Γιατί χρεοκοπούν οι αθλητές που γρήγορα πλουτίζουν;
Για τους αθλητές τα πράγματα είναι σχεδόν απλά….
– Βγάζουν τα περισσότερα χρήματα της ζωής τους πολύ νέοι.
– Συνήθως δεν έχουν οικονομική παιδεία και τις περισσότερες φορές δεν θέλουν γύρω τους άτομα με γνώσεις, αλλά ανθρώπους που θα λένε “ναι”.
– Έχουν κοντά τους άτομα που ζητάνε υποστήριξη.
– Έχουν στερηθεί πολλά για να πετύχουν, αποζητούν την ανταμοιβή για τις θυσίες τους.
– Δεν κατανοούν ότι αν δεν οργανώσουν τα οικονομικά τους, ο προσωρινός τους πλουτισμός δεν θα επαναληφθεί.
– Τζόγος και καταχρήσεις.
– Αλλά και επειδή λόγω της δουλειάς τους είναι μαθημένοι να σκέφτονται “το επόμενο παιχνίδι” (=δεν κάνουν μακροχρόνια σχέδια), να τα δίνουν όλα για τη νίκη και το μεγάλο τρόπαιο (=θαμπώνονται από επενδυτικές προτάσεις που υπόσχονται “μεγάλες επιτυχίες”, δόξα και πολλά λεφτά) και να αναζητούν τη μέγιστη δόση αδρεναλίνης και πρόκλησης.
=Στις ΗΠΑ 6-7 στους 10 είναι άφραγκοι λίγο μετά την απόσυρσή τους από τον αθλητισμό, ακόμη και αν έχουν εισπράξει 100+ εκατομμύρια δολάρια κατά τη διάρκεια της καριέρας τους. Στα μέρη μας ίσως το ποσοστό να είναι ακόμη μεγαλύτερο…
Γιατί χρεοκοπούν άλλοι νέοι που γρήγορα πλουτίζουν;
Είτε επένδυσαν σε crypto, είτε έγιναν επιτυχημένοι influencers (σπάνια ράτσα), είτε είναι managers μοντέλων OF, είτε κατάφεραν με άλλους τρόπους να βρεθούν με πολλά λεφτά / πολύ γρήγορα, είναι αρκετοί οι νέοι 18-35 ετών που έχουν βρεθεί κάποια στιγμή της ζωής τους με πολλά χρήματα στα χέρια / τραπεζικό τους λογαριασμό. Γιατί ελάχιστοι “επιβιώνουν” οικονομικά;
– Η σημερινή “ανθυποκουλτούρα” τους λέει από το πρωί ως το βράδυ πως έχουν αξία ως άνθρωποι μόνο αν ξοδεύουν πολλά και κάνουν επίδειξη πλούτου. Χωρίς γερές βάσεις από το σπίτι, “τσιμπάνε” εύκολα και πέφτουν στην παγίδα να νομίσουν ότι η απάντηση στις ανασφάλειές τους είναι η σπατάλη και η επίδειξη.
– Ούτε αυτοί έχουν οικονομική παιδεία / γνώσεις για επενδύσεις
(- “Ρε Ηλία, ένας πετυχημένος στα crypto πώς είναι δυνατόν να μην έχει γνώσεις για επενδύσεις;” θα σκεφθείς. Και όμως… το ότι πέτυχε από σύμπτωση / μελέτησε, κατάλαβε κάποια μοτίβα και κέρδισε στον χώρο δεν τον κάνει αυτόματα γνώστη των επενδύσεων. Μόλις βγαίνει από τον χώρο / πρέπει να διαχειριστεί άλλες επενδύσεις… μπλοκάρει).
– Νομίζουν ότι θα βγάζουν λεφτά για πάντα.
– Ψάχνουν και αυτοί την αδρεναλίνη και τις μεγάλες συγκινήσεις, κάτι εντελώς αντίθετο με τις στρατηγικές διατήρησης και επαύξησης περιουσίας.
– Επειδή κάποιες φορές τους βγήκε μία επιλογή υψηλού ρίσκου, νομίζουν ότι κατανόησαν τη διαχείριση ρίσκου.
– Δεν έχουν / θέλουν γύρω τους ανθρώπους που θα τους συμβουλεύουν για τις επενδύσεις τους (εκτός και αν δίνουν “αλογομούρικες” συμβουλές).
– Τζόγος και καταχρήσεις.
– (Ή επειδή απλά είναι “μπροστινοί” άλλων και κάποια στιγμή ολοκληρώνουν τον ρόλο τους, ενώ οι ίδιοι δεν το έχουν αντιληφθεί…)
= Την ώρα που καμαρώνω για τη μειοψηφία τους που έβγαλε γρήγορα λεφτά, τα επένδυσε σωστά και κινείται με ασφάλεια και σύνεση, βλέπω την πλειοψηφία τους να “καίνε” τα λεφτά τους μέσα σε λίγα χρόνια, αναζητώντας “εμπειρίες” που δεν τους γεμίζουν κλπ.
Γιατί χρεοκοπούν οι επιχειρηματίες που βρέθηκαν να βγάλουν γρήγορα / πολλά;
(Στη ζωή μου έχω πάθει και εγώ ο ίδιος οικονομικές καταστροφές, λόγω εξωγενών παραγόντων και όχι σπατάλης. Αυτές οι εμπειρίες και δύσκολες στιγμές με βοήθησαν πολύ στο να ωριμάσω και να καταλάβω ακόμη καλύτερα το ρίσκο στο επιχειρείν και τις επενδύσεις).
Οι άνθρωποι του επιχειρείν στα μάτια των άσχετων είναι οι “καταφερτζήδες που τα κονομάνε από παντού”, την ώρα που τις περισσότερες φορές είναι άνθρωποι που κτίζουν σιγά σιγά το οικοδόμημά τους, ειδικά στην Ελλάδα, μία χώρα με δομές φτιαγμένες για να σε χρεοκοπήσουν αν είσαι λίγο απρόσεχτος…
Γιατί όμως χρεοκοπούν μετά από έναν (συνήθως αναπάντεχο) απότομο πλουτισμό;
– Προσωπικά αδιέξοδα / κόμπλεξ, τζόγος, καταχρήσεις και άλλες “κρυφές πληγές” που οδηγούν σε ανάγκη επίδειξης και συνήθως σε καταστροφή.
– Οικογένεια / φίλοι που από κάποια στιγμή και μετά πιέζουν για να “ζήσει τη ζωή του αυτός που δούλεψε και στερήθηκε”.
– Έλλειψη οικονομικής παιδείας, χωρίς γνώσεις για το επιχειρείν και τις επενδύσεις (κάτι σύνηθες για την πλειοψηφία των Ελλήνων του ιδιωτικού τομέα).
– Η ψυχολογία του “εγώ θα βρω τη λύση” συχνά τους οδηγεί σε παράτολμα βήματα.
– Διώχνοντας από γύρω τους κάθε σοβαρό / σύμβουλο που λέει την αλήθεια, μένουν με τους κόλακες που περιμένουν χαρτζηλίκι και είναι ικανοί να τους προτείνουν τη μεγαλύτερη απάτη, αρκεί να βγάλουν οι ίδιοι ένα ξεροκόματο.
– Μπλοκάρουν τα κεφάλαιά τους σε μη παραγωγικές “επενδύσεις” και μένουν από ρευστότητα.
– Δεν κατανοούν ότι αν πάρουν δάνειο, το πήραν για να αναπτυχθούν, όχι για νέο αμάξι / παράτολμα στοιχήματα / διακοπές στη Μύκονο
– Βιασύνη για πολλαπλασιασμό της περιουσίας
– Απώλεια μνήμης στο να θυμούνται πώς έφτασαν στο σημείο που είναι
= Η διαχείριση μίας γρήγορης επιτυχίας και του απότομου πλουτισμού είναι συνήθως ο πρώτος λόγος της καταστροφής τους. Αυτό που ίδιοι νιώθουν ως ευτυχία και εκπλήρωση του ονείρου τους γρήγορα μετατρέπεται σε κατάρα…
Βασικές συμβουλές προστασίας
– “Οκ, καλά ως εδώ. Τι να κάνουν όμως όλοι αυτοί; Ξέρεις κάτι συγκεκριμένο που λειτουργεί; Κουράστηκα από θεωρίες ανθρώπων που ποτέ τους δεν πήραν την ευθύνη των επιλογών τους και απλά μεταφράζουν από τα αγγλικά σκέψεις ξένων”.
Η αλήθεια είναι ότι θα μπορούσα να σου γράφω για ώρες, μιας και έχω συμβουλεύσει αρκετούς ανθρώπους σε τέτοιες περιπτώσεις, στην αρχή, τη μέση ή το τέλος της διαδρομής τους. Αφού σου υπενθυμίσω ότι κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και δεν υπάρχει στην πράξη “μία συμβουλή για όλους”, έλα να δούμε μερικά χρήσιμα tips (που λέμε εμείς στην Κατερίνη τις συμβουλές) για όποιον βγάζει / έβγαλε γρήγορα και πολλά χρήματα.
1. Μην κάνεις τίποτε τον πρώτο καιρό!
– “Τι εννοείς τίποτε;”
Τίποτε, συνέχισε να ζεις όπως ζούσες και πριν, τουλάχιστον για μερικούς μήνες. Δώσε χρόνο στον εαυτό σου να αφομοιώσει τη νέα σου κατάσταση και ιδανικά μην πεις τίποτε σε κανέναν. Με αυτόν τον τρόπο θα αποφύγεις τις βιαστικές κινήσεις στην αρχή, που καταστρέφουν τους περισσότερους και οδηγούν σε απότομη απώλεια περιουσίας…
2. Συγκρότηση ομάδας γύρω σου
Αν θέλεις να είσαι οικονομικά άνετος για πολλά χρόνια, ξεκίνησε από τη συγκρότηση της σωστής ομάδας γύρω σου. Ο λογιστής και ο φοροτεχνικός είναι η πρώτη κίνηση, ο δικηγόρος η δεύτερη, ίσως και ένας σύμβουλος η τρίτη.
– “Μα κοστίζουν όλοι αυτοί, τζάμπα λεφτά θα μου φάνε”
Πιο πολύ θα σου κοστίσει να κάνεις κινήσεις χωρίς να έχεις μελετήσει τις επιπτώσεις τους. Ξέρω άπειρες περιπτώσεις ανθρώπων που βρέθηκαν με πολλά λεφτά στα χέρια τους και σε λίγα χρόνια κατέληξαν με τεράστια χρέη στην Εφορία, δικαστικές διαμάχες και άλλες περιπέτειες.
Θα σου δώσω ένα απλό παράδειγμα: Πχ το πώς οργανώνουμε τη δομή των επενδύσεών μας για το ποια εταιρεία μας έχει ακίνητα, ποια ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα κλπ είναι ολόκληρη τέχνη. Οι επιλογές που θα κάνουμε θα μας οδηγήσουν και σε άλλα αποτελέσματα.
Δες τι κάνουν οι μεγάλοι παίκτες (που πάντα έχουν ομάδα γύρω τους) και κάντο και εσύ.
3. Φτιάξε στρατηγική και “σπάσε” τα λεφτά σου στα 4
Πάμε σε κάτι πιο δύσκολο, που δεν θα σου αρέσει: Τα χρήματά σου πρέπει να “σπάσουν” το συντομότερο δυνατό! Θα σου πρότεινα να τα σπάσεις σε 4 κατηγορίες ποσών:
Α. Αυτά που θα ξοδέψεις για τα “θέλω” σου
Ταξίδια, αυτοκίνητα, σκάφος, ρούχα και ό,τι άλλο περιττό αλλά όμορφο θέλεις. Είναι ανάγκη να ορίσεις ένα ποσό και να νιώσεις ότι θα κινηθείς μέσα στα όριά του.
Β. Αυτά με τα οποία θα βελτιώσεις ουσιαστικά τη ζωή σου
Σπίτι; Ανακαίνιση; Υπάρχουν πράγματα που όντως τα χρειάζεσαι περισσότερο και (ιδανικά) θα πρέπει να έχεις ορίσει περισσότερα χρήματα για αυτά.
Γ. Αυτά που θα δώσεις σε γνωστούς και φίλους, για να τους βοηθήσεις
Επειδή έχω δεν πάρα πολλούς ανθρώπους να βοηθάνε δεξιά και αριστερά χωρίς όριο (και συχνά να εξαπατούνται) καταλήγοντας στο τέλος να χρειάζονται οι ίδιοι… βοήθεια, θα σου πρότεινα να έχεις αποφασίσει και ποιο ποσό θα δώσεις για να κάνεις καλό.
Φυσικά κανένας δεν σε εμποδίζει να είσαι ο καλύτερος δυνατός χριστιανός και να τα δωρίσεις όλα με τη μία (μπράβο σου, αν το κάνεις). Απλά αν θέλεις να κάνεις καλό για πολλά χρόνια, να θυμάσαι ότι θα πρέπει και να κερδίζεις νέα χρήματα κάθε χρόνο, για να μπορείς να βοηθάς με ένα τμήμα τους.
ΥΓ. Και προσοχή στους / στις gold diggers… (αν γνωρίζεις τη λέξη, ξέρεις και για τι πράγμα μιλάω).
Δ. Αυτά που θα επενδύσεις (ελπίζω να είναι τα περισσότερα)
Όλα τα παραπάνω μπορούν να υπάρξουν στο μέλλον μόνο αν ξεκινήσεις να επενδύεις σήμερα. Οι επιλογές είναι άπειρες, όλα είναι θέμα επιλογών και ύψους ρίσκου που θέλεις να αναλάβεις. Αν όμως δεν φτιάξεις μία στρατηγική με μεγάλη διασπορά, τότε θα βρεθείς γρήγορα χωρίς λεφτά και όλα τα παραπάνω θα τα θυμάσαι με νοσταλγία…
4. Γίνε και λίγο “βλάκας”, “βαρετός”
Ξέρω, σε καταλαβαίνω. Αυτός/ή που βγάζει γρήγορα αρκετά / πολλά χρήματα νιώθει ανίκητος/η, πιστεύει πως ξέρει τα πάντα και θα κατακτήσει τον πλανήτη. Μεταξύ μας, όμως, μη νομίζεις πως έκανες και κάτι τόσο σπουδαίο. Άπειροι είναι οι άνθρωποι που έβγαλαν χρήματα σε διάφορες εποχές, πολύ λιγότεροι κατάφεραν να τα κρατήσουν / αυξήσουν.
Ποιες κοινές επιλογές έκαναν αυτοί που κατάφεραν να έχουν χρήματα και μετά από αρκετά χρόνια; Θα σου πω μία από αυτές: Σε ένα τμήμα των επενδύσεών τους έγιναν συντηρητικοί, “βαρετοί” ή “βλάκες” όπως θα τους χαρακτήριζε κάποιος “έξω από τον χορό”.
Δεν ψάχνουμε από κάθε μας επένδυση το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα, κάποιες φορές μας ενδιαφέρει πρώτα από όλα η διακράτηση χρημάτων και το “μαξιλάρι” που θα μας προστατεύσει σε μία κακιά στιγμή.
Ναι, κάποιες “βαρετές” επενδύσεις με ένα τμήμα των χρημάτων σου δεν θα σου προσφέρουν την “οικονομική ανεξαρτησία” που σου υπόσχονται οι πάσης φύσεως “παπαγάλοι που πουλάνε ψεύτικες μαγικές συνταγές πλουτισμού”. Την αύξηση της περιουσίας σου (και του διαθέσιμου εισοδήματος προς κατανάλωση) θα την πετύχεις με τις υπόλοιπες κινήσεις σου.
5. Ο κανόνας του “τριπλάσιου κόστους”
Πρώτη φορά τον πρότεινα σε έναν παλιό, πολύ πλούσιο πελάτη μου, που μπορούσε να ξοδέψει 30.000 – 50.000+ Ευρώ τον μήνα χωρίς να καταλάβει που πήγαιναν τα χρήματα (κέρδιζε 2.000.000+ Ευρώ τον χρόνο).
Γ: “Δεν μπορώ να σταματήσω, Ηλία, δεν ξέρω που τα χαλάω”.
Η: “Γιώργο, σου προτείνω να κάνουμε κάτι διαφορετικό”.
Γ: “Σε ακούω”.
Η: “Κάθε μέρα υπολόγισε περίπου πόσα ξόδεψες και βάλε στην άκρη άλλα τόσα για το παιδί σου και άλλα τόσα για τους γονείς σου”.
Γ: “Δηλαδή αν πάω μπουζούκια και χαλάσω 5 – 10.000…”.
Η: “Θα βάλεις στην άκρη άλλες 10 – 20.000 για το παιδί και τους γονείς σου”.
Γ: “Δηλαδή θα μου βγουν τα μπουζούκια τριάντα χιλιάρικα; Τρελός είσαι; Τακτοποιημένο είναι το παιδί, το ίδιο και οι γονείς”.
Η: “Σωστά, όμως αν αρχίσεις να υπολογίζεις έτσι, θα δεις αλλιώς τον κόσμο…”.
Σε δύο μήνες ξόδευε 10.000-15.000 Ευρώ / μήνα και δεν ένιωθε ότι είχε αλλάξει κάτι…
Το πρότεινα σε πάρα πολλούς άλλους στη διάρκεια των χρόνων, με λιγότερα ή περισσότερα έσοδα. Όποιοι το εφάρμοσαν, με κατάλαβαν. (Όποιοι γέλασαν στην αρχή, “έκλαψαν” μετά).
6. Μη μπλοκάρεις χρήματα σε μη παραγωγικές επενδύσεις
Έβγαλες πολλά χρήματα, μπράβο! Τι το θέλεις το πανάκριβο σπίτι που δεν θα παράξει καθόλου επαναλαμβανόμενα έσοδα, παρά μόνο θα σου δημιουργήσει μεγάλα έξοδα και θα σου στερήσει ρευστότητα; Ναι, ξέρω, το είχες απωθημένο, όμως να ξέρεις πως υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι για να φτάσεις στο ίδιο αποτέλεσμα, χωρίς να μειώσεις τη ρευστότητά σου.
Το ίδιο ισχύει και με τα πολυτελή νέα γραφεία… το κλασσικό Ελληνικό “να βάλουμε 1-2 εκατ. Ευρώ σε ι δ ι ό κ τ η τ ε ς εγκαταστάσεις, για να μην πληρώνουμε 2.100 Ευρώ / μήνα ενοίκιο”. Ίδια και χειρότερα τα σκάφη και πολλά άλλα. Αν ακολουθήσεις τον διαμοιρασμό των χρημάτων σε τέσσερα τμήματα (βλέπε νο. 3) τότε θα αποφύγεις όλα αυτά τα αχρείαστα έξοδα που βαφτίζεις επενδύσεις, θα προστατεύσεις τη ρευστότητά σου για να εκμεταλλευθείς τυχόν ευκαιρίες και θα τα επενδύσεις με βάση τη στρατηγική σου.
7. Ποτέ σε επένδυση πάνω από το 20-25% των κεφαλαίων σου
Όσο καλή και μεγάλη να είναι μία ευκαιρία, δεν έχεις λόγο να ρισκάρεις σε αυτή όλο το κεφάλαιο που έχεις προς επένδυση, ειδικά από τη στιγμή που δεν είναι σίγουρο πως θα βγάζεις τόσα λεφτά και στο μέλλον. Πολλοί μου λένε “μα αυτό είναι σίγουρο, γιατί να μην το εκμεταλλευθώ;” και η απάντηση είναι απλή: Αν για οποιονδήποτε λόγο κάτι δεν πάει καλά, θα μείνεις στον άσσο. Για κάθε μία ιστορία που διαβάζεις όπου “ένας παράτολμος επενδυτής τα ρισκάρησε όλα και έγινε βαθύπλουτος” υπάρχουν άλλες 100 από επενδυτές που έκαναν το ίδιο και τώρα δεν έχουν μαντήλι για να κλάψουν.
Κάνε διασπορά και ας χάσεις τη σούπερ απόδοση. Σε τυχόν “στραβή” θα παραμείνεις άνετος.
8. Επανεξέταση κάθε 6 μήνες
Η στρατηγική είναι καλή, ο διαχωρισμός των ποσών είναι επίσης καλός. Χωρίς όμως έλεγχο κάθε έξι μήνες, δεν θα πετύχεις τίποτε (θα σου έλεγα και πιο συχνά, αλλά συνήθως αυτός που βγάζει γρήγορα και εύκολα λεφτά δεν δίνει τόση σημασία στις λεπτομέρειες).
– Τηρήθηκαν τα όρια που έβαλες;
– Μήπως άλλα είπες και άλλα έκανες και τώρα πρέπει να ηρεμήσεις για λίγο καιρό;
– Αποδίδουν οι κινήσεις σου;
– Έχει προκύψει τυχόν κάτι άλλο που πρέπει να δεις / λάβεις υπόψη σου; (Πχ όταν ξεκίνησε ο κορωνοϊός αλλάξαμε τη στρατηγική επενδύσεων σε πάρα πολλούς πελάτες μου, είτε μιλάγαμε για ποσά δεκάδων χιλιάδων Ευρώ, είτε για εκατομμύρια)
Ο έλεγχος είναι αυτός που κάνει τη διαφορά και ναι, 1 – 2 μέρες το εξάμηνο (τουλάχιστον) δεν είναι κακό να τις “χάσεις” σε υπολογισμούς και αναλύσεις.
Το να κρατήσεις τα λεφτά είναι πιο δύσκολο από το να τα κερδίσεις
Στη ζωή μου ως τώρα είχα την τύχη να έχω αρκετούς μέντορες. Ένας από αυτούς ήταν και ο larger than life (που λέμε στην Κατερίνη) Λεωνίδας Κωνσταντόπουλος, που έστησε από το μηδέν μία τεράστια εταιρεία στον κλάδο της ελιάς (και έχει περάσει πλέον στη δεύτερη και την τρίτη γενιά της). Δούλευε μέχρι τα… 91 του, αρνούμενος να βγει στη σύνταξη, έχοντας δει την Ελλάδα σε κάθε της έκφανση από τον πόλεμο ως και μετά τον κορωνοϊό.
Μου δίδαξε πάρα πολλά ο κύριος Λεωνίδας (όπως πάντα θα τον λέω και ας έφυγε από κοντά μας), όμως μία από τις χαρακτηριστικότερες φράσεις του ήταν η εξής:
“Να τα βράσω τα λεφτά που έβγαλε κάποιος σήμερα. Τα έχει σε 10 χρόνια; Θα του πω μπράβο. Τα έχει σε 20; Θα του πω ότι είναι σπουδαίος. Τα κρατάνε και τα παιδιά του; Θα είναι λεβέντης”.
Η: “Δηλαδή να μην ξοδέψει καθόλου;”
“Όχι, βέβαια, φυσικά και να ξοδέψει! Όμως να φροντίσει να τα αυγατίσει και να μην είναι άμυαλος! Όλα αυτά τα χρόνια ξέρεις πόσους και πόσους σε όλη την Ελλάδα έχω δει από πλούσιοι να γίνονται φτωχοί και το ανάποδο; Αμέτρητους. Η διάρκεια μετράει. Για αυτό μη μου κορδώνεσαι επειδή έβγαλες σήμερα δύο φράγκα, να σε δω αν θα καταφέρεις να κρατήσεις τα λεφτά σου, κάτι πολύ πιο δύσκολο από το να τα κερδίσεις!”
Το ότι κάποιος κατάφερε να βγάλει αρκετά / πολλά χρήματα είναι σημαντικό και μπράβο του, αν τα έβγαλε νόμιμα και ηθικά. Ο κίνδυνος όμως ξεκινά ακριβώς εκεί… Όχι τυχαία, η παροιμία λέει “ανεμομαζώματα, διαολοσκορπίσματα”, για αυτό και θέλει προσοχή και ηρεμία για να μετατρέψεις την εφήμερη επιτυχία σε μόνιμη χαρά για σένα και αυτούς που αγαπάς!
Για να μην καταλήξεις και εσύ ένας ακόμη 3Π (Πρώην Πολύ Πλούσιος)…
Εσύ τι γνώμη έχεις;
*Ο Ηλίας Π. Παπαγεωργιάδης είναι επιχειρηματίας και σύμβουλος επιχειρήσεων
