Μεγάλες διαφορές στις τιμές των προϊόντων από το αγρόκτημα στο ράφι, αυξημένο κόστος παραγωγής, παραγωγούς που αφήνουν ανεξέλεγκτα το επάγγελμα και την ελληνοποίηση των προϊόντων.
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα θέματα που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων που πραγματοποιήθηκαν την Τρίτη 13 Φεβρουαρίου 2024 από τη ΓΣΕΕ και την ΕΕΚΕ. Στόχος του συνεδρίου, στο οποίο μίλησαν παραγωγοί από πολλές περιοχές της Ελλάδας, ήταν να επιστήσει την προσοχή στα αίτια της ακρίβειας, η οποία -όπως έδειξαν οι εισηγήσεις- είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο.
Οι παραγωγοί πωλούν μήλα σε χονδρεμπόρους για 0,55 ευρώ ανά κιλό, αλλά η τελική τιμή είναι περίπου 1,60 ευρώ ανά κιλό.
Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε η ΓΣΕΕ από το Ινστιτούτο Ερευνών Καταναλωτή Λιανικής, το 55% των πολιτών έχει μειώσει τις συνολικές αγορές τροφίμων και ειδών παντοπωλείου και το 48% των καταναλωτών έχει αλλάξει μάρκα προϊόντων.Προτιμώ άλλο, φθηνότερο. Μόνο το 4% των πολιτών δήλωσε ότι δεν είχε προβεί σε καμία ενέργεια για την αντιμετώπιση των τάσεων του πληθωρισμού.
Όσο για αυτήν ποσοστιαία αύξηση των τιμών κατά την τριετία 2020-2023Η ίδια μελέτη δείχνει ότι οι τιμές στην κατηγορία «έλαια και λίπη» αυξήθηκαν κατά 87,4%, τα λαχανικά κατά 35,2%, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά κατά 33,8%, τα κρέατα κατά 31,2% και το ψωμί και τα δημητριακά κατά 25,3%. Οι παραγωγοί πωλούν μήλα σε χονδρεμπόρους για 0,55 ευρώ ανά κιλό, αλλά η τελική τιμή είναι περίπου 1,60 ευρώ ανά κιλό.
Λόγω της παρατηρούμενης έντονης διαφοροποίησης στις τιμές πώλησης των προϊόντων «από χωράφι σε ράφι», σύμφωνα με στοιχεία της ΓΣΕΕ και της ΕΕΚΕ, το κόστος παραγωγής μήλων στην Αγία Λάρισα είναι 40 λεπτά το κιλό. Οι παραγωγοί τα πωλούν σε χονδρεμπόρους για 0,55 ευρώ το κιλό και οι χονδρέμποροι τα πωλούν σε λιανοπωλητές για 0,85 ευρώ. Η τελική λιανική πώληση μήλων με ΦΠΑ είναι 1,60€.
Κανείς δεν ελέγχει τις εισαγωγές
Τη δική του άποψη για το θέμα της ακρίβειας παρουσίασε, μεταξύ άλλων, ο Αλέκος Βάρσος, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Μαραθώνα, ο οποίος δήλωσε ότι η παραγωγικότητα εξαρτάται άμεσα από τα φυσικά φαινόμενα και τις καταστροφές που προκαλούν. Παράλληλα, είπε ότι τα αζωτούχα λιπάσματα «πωλούνταν 400 ευρώ ο τόνος πριν από μερικά χρόνια και τώρα αγοράζονται με 1.200 ευρώ.
Η επιδότηση που λαμβάνουμε είναι μόνο 10%. Αναφερόμενος στο θέμα της ελληνοποίησης των αγροτικών προϊόντων, ο Βάρσος έδωσε το παράδειγμα της ντομάτας, που «εισάγεται από χώρες όπως η Τουρκία, η Αλβανία και η Πολωνία, που χρησιμοποιούν φυτοφάρμακα που έχουν καταργηθεί στην Ελλάδα εδώ και δέκα τουλάχιστον χρόνια, αλλά δεν είναι ελέγχονται κατά την εισαγωγή τους.»
Όταν συνέβη η καταστροφή στη Θεσσαλία, οι τιμές των προϊόντων κήπου στα ράφια αυξήθηκαν κατά 40% και το μερίδιο της περιοχής στην παραγωγή αυτών των προϊόντων ήταν ελάχιστο
Σχολιάζοντας το θέμα της ακρίβειας, ο κ Χρήστος Γιαννακάκης, αντιπρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ), ανέφερε χαρακτηριστικά ότι όταν έγινε η καταστροφή στη Θεσσαλία «οι τιμές των κηπευτικών στα ράφια αυξήθηκαν κατά 40%, ενώ το μερίδιο της περιοχής στην παραγωγή αυτών των προϊόντων ήταν ελάχιστο». Αναφέρθηκε μάλιστα στην «πτώση του συνεταιριστικού κινήματος στη χώρα τα τελευταία χρόνια» καθώς «μόνο το 18% της αγροτικής παραγωγής διατίθεται μέσω των συνεταιρισμών».
Όμως, όπως σχολίασε, οι μεγάλες εταιρείες «θέλουν μεγάλους όγκους, ώστε να μην διαπραγματεύονται με μικρούς προμηθευτές. Στην Ελλάδα υπάρχουν συνολικά 1.127 συνεταιρισμοί, εκ των οποίων οι 600 έχουν τζίρο μικρότερο από 200.000 PLN. ευρώ. Είναι ένα παράλογο ποσό». Εξάλλου, σύμφωνα με τον ίδιο, η Ελλάδα ανταγωνίζεται χώρες όπως «Βουλγαρία, Σερβία και Ρουμανία, που προσφέρουν χαμηλές τιμές λόγω χαμηλών εισοδημάτων».
Ανέφερε μάλιστα το παράδειγμα του ακτινιδίου, όπου η Ελλάδα «είναι η δεύτερη χώρα στον κόσμο που παράγει 300.000 τόνους ετησίως, δεύτερη μετά τη Νότια Ζηλανδία. Αλλά ενώ η Νότια Ζηλανδία πουλά τον τόνο για 2.389 ευρώ, η Ελλάδα τον πουλά για 1.116 ευρώ». Ωστόσο, αν αυξηθούν οι εξαγωγές, σχολίασε, αυτό σημαίνει ότι «ο κατασκευαστής θα μπορεί να πουλάει φθηνότερα στην Ελλάδα».
Πουλούσαμε το 95% του ελαιολάδου που παράγαμε με 4,20 – 5,50 ευρώ το κιλό, αλλά έφτασε στους καταναλωτές σε πολύ υψηλότερες τιμές. Μάλιστα, το ελαιόλαδο που κυκλοφορεί αυτή τη στιγμή στην αγορά είναι πέρυσι.
Από την πλευρά του Πρόεδρος του Οργανισμού Αμπελουργών και Ελαιοπαραγωγών Κρήτης Πρίαμος Ιερωνυμάκης, ανέφερε ότι πέρυσι παρήχθησαν 130.000 στην Κρήτη. τόνους ελαιολάδου, εκ των οποίων «το 95% οι παραγωγοί πούλησαν μεταξύ 4,20 και 5,50 ευρώ», αλλά πωλείται στους καταναλωτές πολύ πιο ακριβά. Μάλιστα σχολίασε ότι «το ελαιόλαδο που κυκλοφορεί σήμερα στην αγορά είναι το περσινό ελαιόλαδο». Ανέφερε επίσης ότι «στην Κρήτη παράγαμε 100.000 τόνους σταφίδα το χρόνο, ενώ αυτή τη στιγμή μόνο δύο τόνους. Οι Τούρκοι παραγωγοί το πωλούν προς 0,7 ευρώ το κιλό, αλλά για αυτούς αυτό ισοδυναμεί με την τιμή αγοράς των 4 ευρώ. Παίρνουμε 1,60 ευρώ το κιλό».
Η Τουρκία και η Ισπανία πωλούν μεταξύ 0,12 και 0,18 ευρώ το κιλό
Πρόεδρος του Ανεξάρτητου Αγροτικού Συλλόγου Αιγιαλείας, Τριαντάφυλλος Λουκόπουλος, είπε ότι οι παραγωγοί πωλούν λεμόνια στην περιοχή του για περίπου 0,50 ευρώ το κιλό, αλλά από τα Χριστούγεννα η εγχώρια κατανάλωση και οι εξαγωγές έχουν μειωθεί σημαντικά. Κατά τη γνώμη του, ο λόγος είναι ότι «η Τουρκία και η Ισπανία μπήκαν στις ευρωπαϊκές αγορές, πουλώντας από 0,12 έως 0,18 ευρώ το κιλό. Ωστόσο, οι τιμές μας είναι ήδη μειωμένες, απομένει μόνο ένα μεροκάματο, ακόμη και στα σούπερ μάρκετ της περιοχής μας μπορείτε να αγοράσετε λεμόνια έως και δύο ευρώ».
Τα λιπάσματα πωλούνται στην Ελλάδα 35% πιο ακριβά από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες
Έθεσε θέμα επιδοτήσεων Δημήτρης Μόσχος, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κτηνοτροφικής Ένωσης, τα οποία, κατά τη γνώμη του, «έχουν μειωθεί για τους κτηνοτρόφους κατά 50%, που αντιστοιχεί στο 33% του κόστους παραγωγής. Παράλληλα, η αύξηση των τιμών των αναλωσίμων και των ζωοτροφών προκαλεί, κατά μέσο όρο, περαιτέρω αύξηση του κόστους παραγωγής κατά 17%. Αυτό αποδεικνύει ότι αυτό το λίπασμα πωλείται στην Ελλάδα 35% πιο ακριβά από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεν πρέπει να μεταφράσω το χαμένο 50% στην τιμή του γάλακτος; Αν δεν το βάλω, θα πρέπει να σταματήσω την παραγωγή», είπε. Σχολίασε επίσης ότι το 2022, το μαλακό σιτάρι στην περιοχή του πωλούνταν προς 35 λεπτά το κιλό, ενώ το 2023 – έως και 17 λεπτά το κιλό. Παρόλα αυτά, «η τιμή του ψωμιού δεν έχει πέσει. Το φθηνότερο σκέτο αλεύρι κοστίζει 2,30 ευρώ.
Το μαλακό σιτάρι πωλούνταν προς 35 λεπτά το κιλό το 2022, ενώ το 2023 πωλήθηκε προς 17 λεπτά το κιλό. Παρόλα αυτά, η τιμή του ψωμιού δεν έπεσε. Το φθηνότερο σκέτο αλεύρι κοστίζει 2,30 ευρώ.
Πρόεδρος ΕΕΚΕ Απόστολος Ραυτόπουλοςαναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στον «εκμηδενισμό του πρωτογενούς τομέα», δίνοντας το παράδειγμα των κτηνοτρόφων, οι οποίοι «σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΛΓΑ αριθμούσαν 2.237 το 2020 και 1.688 το 2023. Αυτό σημαίνει μείωση 25%.
Για την τιμή του γάλακτος είπε ότι το πρόβειο γάλα που κοστίζει 3,29 ευρώ στα ράφια των καταστημάτων πωλείται από τους παραγωγούς 1,6 ευρώ το κιλό και το κατσικίσιο 1 ευρώ το κιλό. η τιμή είναι 2,84-2,86 ευρώ το κιλό.
Πουλάμε κοτόπουλο 1,07 ευρώ το κιλό, αλλά στα ράφια κοστίζει 4,2 ευρώ το κιλό.
Στο ίδιο μήκος κύματος και Χάρης Λιούρης, πρόεδρος του Γενικού Αγροτικού Συνεταιρισμού Ιωαννίνωνσχολίασε, μεταξύ άλλων, ότι «πουλάμε το κοτόπουλο 1,07 ευρώ το κιλό, αλλά στα ράφια κοστίζει έως και 4,2 ευρώ το κιλό».
Από την πλευρά του Τάσος Ποντίκης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος, σημείωσε ότι η ελληνοποίηση του μελιού «χαμηλώνει τις τιμές για τους παραγωγούς, και ταυτόχρονα είναι επικίνδυνη για τους καταναλωτές γιατί δεν ελέγχεται». Ανέφερε επίσης ότι οι μέσες πωλήσεις των παραγωγών φτάνουν τα 3,8 ευρώ το κιλό, «αλλά το μέλι στο ράφι κοστίζει μεταξύ 12 και 15 ευρώ το κιλό».
Η ελληνοποίηση του μελιού μειώνει τις τιμές για τους παραγωγούς, αλλά είναι επίσης επικίνδυνη για τους καταναλωτές επειδή δεν ελέγχεται.
Έθεσε και το θέμα της ελληνοποίησης Ιωάννης Μπουντούκος, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Μέσης Αλιευτικής Ένωσης, όπως ανέφερε για τα ψάρια, «που πλέον θεωρούνται είδος πολυτελείας, κανείς δεν ξέρει πού πιάστηκαν. Δεν υπάρχει δυνατότητα παρακολούθησης. Τα βατόμουρα από τη Βουλγαρία πωλούνται 2 ευρώ το κιλό, από την Ελλάδα 8 ευρώ το κιλό και τέλος ο ιχθυοπώλης τα βάζει όλα στον πάγκο και τα πουλάει 12 ευρώ το κιλό.
Τα βατόμουρα από τη Βουλγαρία πωλούνται 2 ευρώ το κιλό, από την Ελλάδα 8 ευρώ το κιλό και τέλος ο ιχθυοπώλης τα βάζει όλα στον πάγκο και τα πουλάει 12 ευρώ το κιλό.
Μίλησε για «έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού» στον αγροτικό τομέα Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Γιάννης Παναγόπουλος, ο οποίος δήλωσε ότι από την αρχή της οικονομικής κρίσης «ο πληθωρισμός δεν εμφανίστηκε σε ανάπτυξη αλλά σε κέρδη» και ότι «η τεράστια μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών οδήγησε σε αύξηση των κερδών των επιχειρήσεων. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα».
Από την πλευρά του Γιώργος Αργείτης, επιστημονικός διευθυντής της ΓΣΕΕ, σημείωσε ότι, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη από το Ινστιτούτο Εργασίας, το εμπορικό ισοζύγιο παρουσίαζε «έλλειμμα σε όλα σχεδόν τα βασικά προϊόντα διατροφής». Σύμφωνα με τον ίδιο, η τροφική αλυσίδα στη χώρα μας «εξαρτάται από εισαγωγές και διαδικασίες αγροτικής παραγωγής, οι οποίες είναι αδιαφανείς», οι οποίες -όπως σχολίασε- ενδέχεται να αποτελούν και απειλή για την υγεία των καταναλωτών.
