Γνωρίζουμε ότι θα υπάρξει πανδημία γρίπης των πτηνών. Το ερώτημα είναι πότε, τονίζει ο Γιώργος Παππάς, παθολόγος που εκτελεί μεγάλο ερευνητικό έργο για τη λοίμωξη, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ένα άλλο ερωτηματικό είναι φυσικά το πόσο έτοιμοι θα είμαστε γι’ αυτό, κάτι που τονίζει στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Πρακτορείο Fm και τη δημοσιογράφο Τάνια Μαδούβαλου.
Όπως επισημαίνει, αυτά τα τεράστια εξελικτικά στάδια του ιού που λαμβάνουν χώρα απρόσμενα και εγείρουν ανησυχίες μεταξύ των ειδικών ότι το επόμενο εξελικτικό βήμα θα μπορούσε να είναι προ των πυλών αύριο και ότι ο ιός θα μάθει να ξεπερνά τις ανθρώπινες άμυνες μόλις αρχίσει να τους μολύνει. Όπως τονίζει ο κ. Παππάς, η γρίπη των πτηνών παραμένει κορυφαίος υποψήφιος εδώ και χρόνια ως πιθανή αιτία της μετέπειτα πανδημίας. «Για τουλάχιστον δύο δεκαετίες, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρουσίαζαν σενάρια ετοιμότητας για αυτό το ενδεχόμενο. Το πρόβλημα, ωστόσο, ήταν ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο απαιτούσε αρκετά εξελικτικά βήματα από την πλευρά του ιού. Ο ιός της γρίπης των πτηνών δεν μολύνει εύκολα τον άνθρωπο. Δεν μπορεί εύκολα να μεταφερθεί από άτομο σε άτομο. Επομένως, δεν υπάρχουν δύο βασικά στοιχεία για την πυροδότηση και την έναρξη μιας πανδημίας. Ωστόσο, έχει άλλα χαρακτηριστικά. Ότι πολύ λίγοι άνθρωποι έχουν ανοσία σε αυτό το είδος γρίπης επειδή προκαλείται από στελέχη που δεν έχουμε συναντήσει πριν.»
Στάδια εξέλιξης του ιού τα τελευταία δύο χρόνια
Ωστόσο, σύμφωνα με διάσημο παθολόγο, τα τελευταία δύο χρόνια, η γρίπη των πτηνών με τη μορφή H5N1 έχει αρχίσει να σημειώνει τεράστια εξελικτική πρόοδο. «Ξεκίνησε στην Ευρώπη πρώτα για να δείξει την επέκταση της εποχικότητάς της. Όχι μόνο χτυπούσε τα πουλιά και δημιουργούσε προβλήματα μόνο τους χειμερινούς μήνες, αλλά άρχισε να εξαπλώνεται όλο το χρόνο. Μετά άρχισε να προσβάλλει πολύ πιο βαρύ, κάποια άγρια υδρόβια πτηνά και προκαλούν μαζικό θάνατο. Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν αυτό που είχαμε στις Πρέσπες το 2022, όπου πέθανε τουλάχιστον το 10% του συνολικού πληθυσμού των αργυροπελεκάνων. Και παρόλο που περιγράφεται ως η μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή που έχει συμβεί στην Ελλάδα, δεν έχει κερδίσει την προσοχή που της άξιζε. Ο ιός συνέχισε να εξελίσσεται και μεταδόθηκε αρχικά από υδρόβια πτηνά στην αμερικανική ήπειρο, όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά άρχισε σιγά σιγά να κατεβαίνει και να φτάνει στη Νότια Αμερική, ανασυνδυάζοντας τοπικά με άλλα στελέχη γρίπης των πτηνών χαμηλής παθογονικότητας που μπορεί να κυκλοφορούσαν εκεί. Το πρόβλημα είναι ότι άρχισε να μολύνει θηλαστικά, όχι μόνο στην Ευρώπη, όπου είχαμε κρούσματα σε φάρμες βιζόν στην Ισπανία και τη Φινλανδία, όχι μόνο σε αλεπούδες, αρκούδες και ζώα που έφαγαν κατά λάθος ένα νεκρό πουλί και μολύνθηκαν, και όχι μόνο σε γάτες στην Πολωνία όπου είχαμε πολλαπλά κρούσματα το περασμένο καλοκαίρι επειδή ταΐζαν μολυσμένα κοτόπουλα. Έχουν αρχίσει μαζικές δολοφονίες πληθυσμών όπως φώκιες και θαλάσσια λιοντάρια, από τη Λατινική Αμερική μέχρι την Ανταρκτική. Ευτυχώς, οι πιγκουίνοι έχουν αποδειχθεί κάπως ανθεκτικοί».
Πόσο κοντά σε μια πανδημία
Το χειρότερο πάντως, όπως τονίζει ο κ. Παππάς, είναι ότι από τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους έχουν αρχίσει να εμφανίζονται εστίες σε κοπάδια βοοειδών στις ΗΠΑ και τώρα έχουν επισήμως ανιχνευθεί 140 περιπτώσεις συρροής σε κοπάδια σε 12 πολιτείες από τις ΗΠΑ. Ωστόσο, όπως λέει, αυτός ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί. Αλλά γιατί οι επιστήμονες ανησυχούν τόσο πολύ για την ανίχνευση στα βοοειδή;
«Καταρχάς, οι αγελάδες είναι ζώα που δεν περιμέναμε να μολυνθεί από τη γρίπη των πτηνών. Έτσι, ο ιός έκανε ένα άλλο μεγάλο εξελικτικό άλμα. Δεύτερον, και ακόμη χειρότερα, ο ιός της γρίπης των πτηνών στις αγελάδες μολύνει κυρίως τους μαστούς. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν, και υπήρξαν πολλές πρόσφατες δημοσιεύσεις, ότι οι μαστοί της αγελάδας είναι ένα πολύ κακό μέρος για να καθίσει και να μείνει ο ιός της γρίπης. Αυτό είναι ένα δοχείο ανάμειξης και ανασυνδυασμού, και τυπικά ένα τέτοιο δοχείο ανάμειξης “απαιτείται” σε ένα όργανο ζώου ή ζώου για να ξεκινήσει μια πανδημία. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν μολύνονται εύκολα από τη γρίπη των πτηνών επειδή οι υποδοχείς που έχουν στην αναπνευστική τους οδό είναι διαφορετικοί από αυτούς των πτηνών. Ωστόσο, τόσο οι άνθρωποι όσο και οι υποδοχείς των πτηνών βρίσκονται στους μαστούς των αγελάδων. Και αυτό σημαίνει ότι ο ιός έχει ήδη αρχίσει να εκπαιδεύεται, να αγαπά και να κολλάει και στους δύο υποδοχείς. «Ο ιός λοιπόν έχει κάνει το πρώτο βήμα από πολλά που εξακολουθούν να απαιτούνται για να αρχίσουν να μολύνουν συστηματικά τους ανθρώπους». Το γάλα είναι επίσης μολυσμένο και ο ιός μπορεί να εντοπιστεί σε τεράστιες ποσότητες, λέει ο κ. Παππάς, εξηγώντας ότι αν το γάλα παστεριωθεί δεν υπάρχει κίνδυνος.
Η Ελλάδα συμμετέχει στην προπώληση του εμβολίου
Όσον αφορά τους εμβολιασμούς που ξεκινούν μόνο από τη Φινλανδία και καλύπτουν άτομα που έρχονται σε επαφή με γουνοφόρα ζώα, πτηνοτρόφους, κτηνοτρόφους, κτηνιάτρους και στενές επαφές, λόγω πολυάριθμων κρουσμάτων σε γουνοφάρμες (βιζόν, αλεπούδες και σκύλους ρακούν), ο κ. Παππάς ερωτάται γιατί Κάτι ανάλογο δεν συμβαίνει στην Ελλάδα, η οποία είναι η δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα σε παραγωγή βιζόν. «Από όσο γνωρίζουμε, δεν υπάρχει αποστράγγιση στις φάρμες βιζόν μας. Η Ελλάδα δεν έχει λάβει ακόμη απόφαση για τους εμβολιασμούς, Ωστόσο, συμμετέχει σε προπαραγγελία που έκανε η ΕΕ με την εταιρεία παραγωγής του εμβολίου, χάρη στην οποία μέρος της ποσότητας προορίζεται για τη χώρα μας. Δεκαπέντε χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου συμμετέχουν στην παραγγελία». Πόσο επικίνδυνη όμως μπορεί να είναι αυτή η γρίπη για τον άνθρωπο; «Εάν ο ιός εξελιχθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτίθεται επαρκώς στο ανθρώπινο αναπνευστικό σύστημα και να προσαρμοστεί στην άμυνα του ανοσοποιητικού μας, τότε θα έχει τη δυνατότητα να πυροδοτήσει ένα κύμα πανδημιών χωρίς να γνωρίζουμε πόσο σοβαρά είναι τα συμπτώματα. «Θα εξαρτηθούν από την προσαρμογή του ιού στον άνθρωπο, καθώς και από το γεγονός ότι κανείς δεν θα έχει ανοσία σε αυτό το στέλεχος».
Πηγή: ΑΠΕ
