Φοιτητές καλούνται να μην απαντήσουν στις ερωτήσεις του καθηγητής τους, αλλά να αξιολογήσει με βάση την έρευνα τις απαντήσεις που έδωσε στα ίδια ερωτήματα ChatGPT. Συμβαίνει ελληνικά πανεπιστήμια και είναι ένα απλό παράδειγμα που δείχνει τις αλλαγές που έχει ήδη προκαλέσει στην εκπαίδευση ν τεχνητή νοημοσύνη (AI). «Η εκθετική πρόοδος και υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης, και ιδιαίτερα της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης σε πολλούς τομείς, φαίνεται αναπόφευκτη στη διεθνή σκηνή, αλλά και στη χώρα μας», τονίζει. Διομήδης Σπινέλλης, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Ντελφτ. Φυσικά, είναι φυσικό εμείς –και όχι μόνο οι εκπαιδευτικοί– να νιώθουμε τουλάχιστον αμήχανα για τις εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης. «Στην αρχή, βλέπουμε τον φόβο των δασκάλων για τις αλλαγές που θα επιφέρει η τεχνητή νοημοσύνη στη δουλειά τους στο σχολείο. Όταν όμως τελειώσει η προπόνηση, νιώθουν ικανοποιημένοι γιατί καταλαβαίνουν ότι το ανθρώπινο μυαλό έχει ακόμα… πλεονέκτημα. – σημειώνει στην «Κ» ο Παναγιώτης Αναστασιάδης.καθηγητής της Παιδαγωγικής Σχολής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής του Εργαστηρίου Προηγμένων Εκπαιδευτικών Τεχνολογιών.
«Χρησιμοποιήστε το για να μετατρέψετε το μοντέλο διδασκαλίας σε ένα μοντέλο με επίκεντρο τον μαθητή, δηλαδή δίνοντας έμφαση στη δημιουργικότητα και την κριτική σκέψη».
Σε δύο πλαίσια
Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής και Τεχνοηθικής, που ιδρύθηκε από την κυβέρνηση, εξετάζει τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης σε πολλούς τομείς της δημόσιας ζωής, καλώντας τους ειδικούς να υποβάλουν τις προτάσεις τους. Ανάμεσά τους ο κ. Αναστασιάδης και ο κ. Σπινέλλης, οι θέσεις των οποίων παρουσιάζεται από την «Κ». «Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα αναπτύσσεται με πολύ αργούς ρυθμούς και υπάρχει φόβος ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εποχής. Ωστόσο, αν αντιμετωπίσουμε την τεχνητή νοημοσύνη με παιδαγωγικό τρόπο, μπορούμε να κάνουμε θαύματα, λέει ο Αναστασιάδης. «Οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση μπορούν να γίνουν με δύο τρόπους. Πρώτον, θα βοηθήσει τους δασκάλους να δημιουργήσουν «εργαλεία» διδασκαλίας για τους μαθητές. Το δεύτερο αφορά τη χρήση εργαλείων AI από τον δάσκαλο σε επαφές με μαθητές κατά τη διάρκεια των μαθημάτων. Για παράδειγμα, οι σχετικές εφαρμογές μπορούν να δημιουργήσουν σχέδια μαθήματοςαλλά επίσης τάξεις που διεγείρουν τη δημιουργικότητα και την κριτική σκέψη των μαθητών ή απευθύνονται σε μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» προσθέτει ο επιστήμονας. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον τεχνικό σχεδιασμό μιας σχολικής παράστασης μέχρι τη διοργάνωση ενός διαγωνισμού γεωγραφίας και ιστορίας. «Φυσικά, δεν μιλάμε για ενσωμάτωση εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης με το υπάρχον εκπαιδευτικό μοντέλο, το οποίο είναι δασκαλοκεντρικό, δηλαδή βασίζεται στη μετάδοση πληροφοριών από τον δάσκαλο στους μαθητές, οι οποίοι στη συνέχεια την ελέγχουν. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη για να μετατρέψουμε το μοντέλο διδασκαλίας σε μαθητοκεντρικό, δηλαδή που δίνει έμφαση στη δημιουργικότητα και την κριτική σκέψη των παιδιών. Για παράδειγμα, οι μαθητές με τις πληροφορίες που λαμβάνουν από εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης να μπορούν να εξετάσουν την εγκυρότητά τους» τονίζει ο κ. Αναστασιάδης.
Φυσικά, όπως ο κ. Σπινέλλης, «η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαιδευτική διαδικασία εγείρει σημαντικά ηθικά ζητήματα». Στην ομιλία του ενώπιον της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και Τεχνοηθικής αναφέρει μεταξύ άλλων:
• Η στήριξη στην τεχνητή νοημοσύνη για την επίλυση μαθησιακών εργασιών μπορεί να περιορίσει την ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων όπως η αυτοκατευθυνόμενη μάθηση, η επίλυση προβλημάτων, η κριτική σκέψη και η δημιουργικότητα. Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι μαθητές δεν γίνονται απλώς παθητικοί αποδέκτες πληροφοριών.
• Τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να ενισχύσουν τις διακρίσεις με βάση το φύλο, τη φυλή, την εθνικότητα ή άλλα χαρακτηριστικά, προωθώντας στερεότυπες απόψεις που υπάρχουν στους εκπαιδευτικούς πόρους ή στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο, επηρεάζοντας αρνητικά την ποιότητα και την αντικειμενικότητα της μάθησης.
• Η συλλογή προσωπικών δεδομένων των μαθητών από συστήματα τεχνητής νοημοσύνης εγείρει ανησυχίες για το απόρρητο και την προστασία των δεδομένων.
• Η διαθεσιμότητα εκπαιδευτικού υλικού στα ελληνικά είναι περιορισμένη. Επιπλέον, η εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης που βασίζονται σε ελληνικές πηγές περιλαμβάνει επίσης την κατανόηση του τοπικού πολιτισμού, της ιστορίας και των εκπαιδευτικών πλαισίων. Αυτά τα ελλείμματα μπορεί να οδηγήσουν σε υπερπαρουσίαση υλικών από άλλες χώρες και πολιτισμούς και στην παράλειψη στοιχείων που σχετίζονται με την Ελλάδα. Για παράδειγμα, στην ερώτηση “Δώστε μου τρεις σημαντικές επίσημες αργίες”, η απάντηση του ChatGPT είναι: “1. Ημέρα Ανεξαρτησίας, 2. Δεν υπάρχει μέρα [sic]3 Μαΐου».
Πώς να διασφαλίσετε τη σωστή χρήση
Η επίλυση των προβλημάτων που προκύπτουν από τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (AI) στην εκπαίδευση απαιτεί μια πολυεπίπεδη προσέγγιση από το εκπαιδευτικό σύστημα. Σύμφωνα με Παναγιώτης Αναστασιάδης, καθηγητής Παιδαγωγικής Σχολής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Κρήτης, η κατάρτιση των εκπαιδευτικών είναι σημαντική γιατί, με ερωτήσεις, ιδέες και προτάσεις, οι αρμόδιοι θεσμικοί παράγοντες (π.χ. κυβέρνηση, πανεπιστήμια) μπορούν να σχεδιάσουν την ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση. Ήδη 6.500 εκπαιδευτικοί και στις δύο βαθμίδες και περίπου το 60% των σχολικών συμβούλων έχουν εκπαιδευτεί στο Εργαστήριο Τεχνολογιών Προηγμένης Διδασκαλίας – με επικεφαλής τον κ. Αναστασιάδη – στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Από την πλευρά του ο κ Διομήδης Σπινέλληςκαθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Ντελφτ, με κατάθεση του στην Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής και Τεχνοηθικής προτείνει τα εξής:
• Ενσωμάτωση της κριτικής σκέψης και της μεθοδολογίας έρευνας στο πρόγραμμα σπουδών: Διδάσκοντας στους μαθητές πώς να αναλύουν κριτικά τις πληροφορίες και να επαληθεύουν τις πηγές τους, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα μπορούν να τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης.
• Έμφαση στις εργασίες στην τάξη και στην αξιολόγηση: έτσι μπορούν να ελεγχθούν και να αποφευχθούν οι καταχρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης.
• Βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων: Εκπαιδευτικά προγράμματα που στοχεύουν στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να κατανοήσουν καλύτερα πώς λειτουργούν οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης και πώς να τις χρησιμοποιούν με υπευθυνότητα.
Έμφαση στις εργασίες στην τάξη, τη θέσπιση κανονισμών, την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων – 6.500 δάσκαλοι και των δύο τάξεων έχουν ήδη εκπαιδευτεί.
• Δημιουργία πολιτικών και κανονισμών: Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα πρέπει να θεσπίσουν σαφείς κανονισμούς σχετικά με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, προσδιορίζοντας τι επιτρέπεται και τι όχι, καθώς και τις συνέπειες των παραβιάσεων.
• Ενίσχυση ανοιχτού περιεχομένου στα ελληνικά: Εξασφαλίζοντας ανοιχτή πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας αναγνώσιμο από μηχανήματα περιεχόμενο στα ελληνικά, εκδότες, μέσα ενημέρωσης, βιβλιοθήκες, εκπαιδευτικά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και άλλοι κρατικοί φορείς διασφαλίζουν ότι τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να εκπαιδεύονται κατάλληλα στα ελληνικά και ελληνικά δεδομένα . Θα είναι σημαντικό όλες οι δραστηριότητες δημιουργίας περιεχομένου που χρηματοδοτούνται από το κράτος να απαιτούνται για να είναι διαθέσιμο σε μηχανικά αναγνώσιμη μορφή.
• Συνεργασία με παρόχους τεχνητής νοημοσύνης: Σε συνεργασία με παρόχους τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης, τα πανεπιστήμια μπορούν να διαμορφώσουν λύσεις που είναι πιο προσαρμοσμένες στις εκπαιδευτικές τους ανάγκες και να βελτιώσουν την ακρίβεια και την αξιοπιστία των παρεχόμενων πληροφοριών.
• Διαφάνεια και υπευθυνότητα: Ενθαρρύνοντας τη διαφάνεια σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας των αλγόριθμων τεχνητής νοημοσύνης και τον τρόπο επεξεργασίας των πληροφοριών, οι πάροχοι τεχνητής νοημοσύνης βοηθούν τους μαθητές να κατανοήσουν τις πηγές πληροφοριών.
• Ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση μαθητών: οργάνωση σεμιναρίων και εργαστηρίων με στόχο την ευαισθητοποίηση των μαθητών για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και την ανάπτυξη της ικανότητας κριτικής αξιολόγησης των πληροφοριών.
Όπως λέει ο κ. Σπινέλλης, «χάρη σε αυτή την προσέγγιση εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να διαμορφώσει ένα πιο ανθεκτικό και ευέλικτο περιβάλλον μάθησης που αξιοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη διατηρώντας παράλληλα την ακαδημαϊκή ακεραιότητα και υποστηρίζοντας την ανάπτυξη κριτικών και δημιουργικών δεξιοτήτων των μαθητών».
Το Digital School φέρνει πιο κοντά σας απομακρυσμένες περιοχές.
Ψηφιακά φροντιστήρια σε όλα τα σχολεία και των δύο τάξεων και μείωση της γραφειοκρατίας. Αυτοί θα είναι οι δύο βασικοί του άξονες Ψηφιακό σχολείο που δημοσιοποιήθηκε χθες (η «Κ» την παρουσίασε στην εφημερίδα της Κυριακής 12/5), παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο Υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, στο Γυμνάσιο με Παραρτήματα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρίζες Ημαθίας, με τη συμμετοχή μαθητών που συνομίλησαν με τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό. Το ψηφιακό σχολείο – digitalschool.gov.gr, που χρηματοδοτείται από το Recovery and Resilience Fund, είναι μια ψηφιακή πύλη που σταδιακά θα διαθέσει εκπαιδευτικές υπηρεσίες σε μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς. Η πιλοτική εφαρμογή του ξεκινά φέτος. Οι πρώτες υπηρεσίες περιλαμβάνουν:
• Ψηφιακός οδηγός για τις τάξεις από την Α' δημοτικού έως τη Γ' Λυκείου (streaming.digitalschool.gov.gr). Θα περιέχει το πλήρες περιεχόμενο του μαθήματος. Πρόκειται για μικρά επεισόδια βίντεο που ετοίμασαν έμπειροι καθηγητές. Τα πρώτα διαθέσιμα βίντεο αφορούν μαθήματα γλώσσας και μαθηματικών στο Λύκειο.
• Από τον Σεπτέμβριο, ζωντανά μαθήματα για τα πανελλαδικά δοκιμασμένα μαθήματα της Γ' Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης θα είναι διαθέσιμα στο streaming.digitalschool.gov.gr, τα οποία θα είναι διαθέσιμα και σε μεταγενέστερη ημερομηνία. Αυτό ισχύει για όλα τα μαθήματα ΓΕΛ και ΕΠΑΛ που εξετάζονται, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών μαθημάτων όπως: σχέδιο. Κατά τη διάρκεια των ψηφιακών μαθημάτων, που θα γίνονται το απόγευμα, οι μαθητές θα μπορούν να αλληλεπιδρούν με τον δάσκαλο και τα μαθήματα θα έχουν τη μορφή διαγωνισμών και αξιολογήσεων.
Τι περιλαμβάνουν οι πρώτες υπηρεσίες του νέου εργαλείου, η πιλοτική εφαρμογή του οποίου ξεκινά τον Σεπτέμβριο;
• Για πρώτη φορά ικανοποιήθηκαν οι ανάγκες μαθητών από απομακρυσμένα νησιά και ορεινές περιοχές όπου δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις ίδρυσης σχολείου (π.χ. Γαύδος). Η δημιουργία τμημάτων, από τον Σεπτέμβριο, περιλαμβάνει τη φυσική παρουσία τουλάχιστον τριών διδακτικών ειδικοτήτων (φιλολογία, μαθηματικά, φυσικές επιστήμες ή πληροφορική) και ταυτόχρονα ζωντανή ψηφιακή διδασκαλία κατά τις σχολικές ώρες μαθημάτων που δεν καλύπτονται από τις διαθέσιμες ειδικότητες. στην περιοχή.
• Εφαρμογή (eparents – app.digitalschool.gov.gr) που προσφέρει ανοιχτό κανάλι επικοινωνίας μεταξύ γονέων και σχολείου. Δίνει τη δυνατότητα ειδοποίησης ανακοινώσεων και ειδοποιήσεων, ηλεκτρονική ενημέρωση βαθμών και απουσιών μαθητών, οργάνωση συναντήσεων και διαδικτυακή επικοινωνία μέσω βιντεοκλήσεων.
• Αγοράστηκαν 36.264 διαδραστικά συστήματα και σταδιακά παραδίδονται και εγκαθίστανται. Το πρόγραμμα καλύπτει τις τάξεις 5 και 6 των δημοτικών σχολείων, των γυμνασίων και των μεταλυκειακών σχολείων. Έχουν ήδη εγκατασταθεί 20.509 διαδραστικά συστήματα. Το έργο θα ολοκληρωθεί έως το 2024.
Φυσικά το Ψηφιακό Σχολείο «επέστρεψε» μετά από 15 χρόνια, όπως τόνισε η Άννα Διαμαντοπούλου, υπό τη διεύθυνση της οποίας σχεδιαζόταν το Ψηφιακό Σχολείο από το 2009, αλλά η υλοποίησή του διακόπηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
