Είναι δύσκολο να δεις το ποτήρι μισογεμάτο όταν τελειώσεις τη δουλειά 29η Σύνοδος Κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα στο Μπακού. Με δύο χρόνια πίσω μας (2023 και 2024), τα οποία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, θα είναι τα δύο πιο καυτά στον πλανήτη αφού διεξάγουμε έρευνες, αλλά και με τη Γη να προκαλεί… πυρετό, καθώς η θερμοκρασία της είναι ήδη 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από το επίπεδο της προβιομηχανικής εποχής, οι αποφάσεις στην πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν θα πρέπει να είναι πολύ πιο τολμηρές. Δυστυχώς, η επιχείρηση κέρδισε για άλλη μια φορά.
Στη βασική του απόφαση COP29 αύξησε τη χρηματοδότηση για τις αναπτυσσόμενες χώρες από 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε 300 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έως το 2035, από 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια που υπολογίστηκε ως απαραίτητο κόστος. Ωστόσο, δεν υπάρχει ανάλυση αυτού του ποσού (εξάλλου, δεν μεταφέρθηκαν πλήρως 100 δισεκατομμύρια PLN) ούτε διευκρίνιση εάν πρόκειται για πραγματική βοήθεια ή δάνεια για χώρες που είναι ήδη υπερβολικά χρεωμένες.
“Λίγα λεφτά”
«Έχει επιτευχθεί μια συμφωνία που δεν ικανοποιεί τις φτωχότερες και πιο ευάλωτες χώρες στην κλιματική αλλαγή και το ερώτημα είναι αν ικανοποιεί κανέναν. Είναι πολύ χειρότερο από τα πολύ έντονα φαινόμενα που εξελίσσονται διεθνώς. Τα χρήματα είναι πολύ λιγότερα από όσα χρειάζονται για τη στήριξη των προσπαθειών των πληττόμενων χωρών που δεν ευθύνονται καν για την κλιματική αλλαγή». τονίζει στην «Κ» ο Χρήστος Ζερεφός.Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και Έλληνας Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή. «Πρέπει να στραφούμε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να απομακρυνθούμε από τον άνθρακα. Έρευνες που πραγματοποιήσαμε στην Ακαδημία δείχνουν ότι η Ευρώπη μπορεί να καλύψει έως και το 80% των ενεργειακών της αναγκών χωρίς να χρησιμοποιεί απευθείας άνθρακα, με την Ελλάδα και τη Γαλλία να έχουν το πλεονέκτημα. Σε άλλες χώρες που δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η διατήρηση και αποθήκευση CO2 μπορεί να είναι πρόσθετες λύσεις, προσθέτει. Ζερεφός.
«Τα χρήματα είναι πολύ λιγότερα από όσα χρειάζονται για να στηριχθούν οι πληγείσες χώρες», τονίζει στην «Κ» ο Χρήστος Ζερεφός, γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών.
«Η COP29 στο Μπακού απείλησε να μείνει στην ιστορία ως η δεύτερη διάσκεψη χωρίς συμφωνία, αν και αδύναμη, μετά την Κοπεγχάγη. Αυτό θα ήταν καταστροφικό, ειδικά δεδομένων των δύσκολων ημερών ενόψει της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και των αντιληπτών προσπαθειών της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων να περιορίσει την ορμή της πράσινης μετάβασης. Υπό αυτό το πρίσμα, ενώ δεν πρόκειται για μια διάσκεψη που θα μείνει αξέχαστη για τις νίκες της, σίγουρα δεν είναι μια πύρρειος νίκη, δηλαδή με ήττες που ισοδυναμούν με ήττα. λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Καρτάλης.καθηγητής στο ΕΚΠΑ και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της ΕΕ για την Κλιματική Αλλαγή.
Για τη χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων χωρών, ο κ. Καρτάλης σημειώνει ότι το ταμείο «δεν καλύπτει τις ανάγκες των χωρών αυτών για ανάπτυξη μη ορυκτών καυσίμων, ενώ οι συνθήκες παροχής και διαχείρισης της χρηματοδότησης είναι ασαφείς και ενισχύουν το ήδη υπάρχον κλίμα καχυποψίας μεταξύ των αναπτυγμένων και ανάπτυξη». Μάλιστα, τονίζει ότι χρειάζονται σαφείς ορισμοί, «αντί για μεθόδους που, όπως προειδοποίησε ο Γενικός Διευθυντής των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, θα οδηγήσουν σε μια νέα αποικιοκρατία, χρησιμοποιώντας αυτή τη φορά ως εργαλείο την κλιματική αλλαγή. «Τέλος, αν επισήμανα έναν τομέα στον οποίο απέτυχε το συνέδριο, θα ήταν η επιβεβαίωση του στόχου της σταδιακής απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα, όπως ισχυρίζεται η επιστημονική κοινότητα», τονίζει ο καθηγητής ΕΚΠΑ.
Από την πλευρά του, ο διευθυντής του ελληνικού γραφείου της Greenpeace, Νίκος Χαραλαμπίδηςσημειώνει ότι «είναι δύσκολο να βρούμε θετικές πλευρές της συνάντησης στο Μπακού, αλλά υπήρξαν ορισμένα σημεία που μας αφήνουν ανοιχτό το δρόμο για να συνεχίσουμε. Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι σήμερα αφόρητες, αν και έχουν επηρεάσει και τις δυτικές χώρες τα τελευταία δύο χρόνια. Δυστυχώς, κάτι έπρεπε να συμβεί μπροστά μας για να καταλάβουμε πόσο επικίνδυνα ήταν τα πράγματα. Ή κλιματική αλλαγή λειτουργεί πιο γρήγορα από τα μοντέλα, η κλιματική πολιτική δεν μπορεί να λειτουργήσει πιο αργά. Όσον αφορά το ποιος θα πληρώσει, είναι αξιοσημείωτο ότι οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων, που τόσες δεκαετίες αποκόμισαν τεράστια κέρδη σε βάρος του περιβάλλοντος, έμειναν εκτός συζήτησης» τονίζει. Πρέπει να σημειωθεί ότι πάνω από 1.700 λομπίστες ήταν εγγεγραμμένοι στο Μπακού, πολλοί από αυτούς από εταιρείες ορυκτών καυσίμων.
Επόμενη μέρα
Πολλοί ανυπομονούν για την επόμενη συνεδρία, COP30, η οποία θα διεξαχθεί τον επόμενο χρόνο στο Belem της Βραζιλίας. Τότε. Ο Χαραλαμπίδης σημειώνει ότι θα μπορούσαν να γίνουν ταυτόχρονα δύο συνέδρια του ΟΗΕ για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα γιατί αυτά τα δύο βασικά ζητήματα συνιστούν περιβαλλοντική ενότητα και όχι όπως φέτος που έγιναν χωριστά με λίγες μέρες διαφορά στο Αζερμπαϊτζάν και την Κολομβία. «Παρά τον αστραπιαία ρυθμό της COP29, υπάρχει ακόμη χώρος για ώριμα ανοιχτά ζητήματα που θα επιλυθούν στο πολυαναμενόμενο συνέδριο στη Βραζιλία το 2025. Δυστυχώς, ο χρόνος τελειώνει καθώς η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται ταχύτερα από αποφάσεις που λαμβάνονται για την αντιμετώπισή του» σημειώνει ο κ. Καρτάλης. Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για την επόμενη μέρα; «Για να μην διορθωθεί ο στόχος του 1,5 βαθμού Κελσίου –όπως έχει ήδη αρχίσει να ψιθυρίζεται– με τον ισχυρισμό ότι δεν επιτυγχάνεται, για να πετύχουμε 2 ή και 3 βαθμούς Κελσίου. Αυτό θα είναι το οριστικό τέλος της πράσινης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα» τονίζει ο καθηγητής ΕΚΠΑ.
