Γιώργος Χατζηκωνσταντίνου
Ο εξωδικαστικός μηχανισμός είχε σκοπό να παρέχει στους συμμετέχοντες πιστωτές ένα λειτουργικό περιβάλλον για τη διαμόρφωση προτάσεων για τη ρύθμιση των οφειλών του οφειλέτη και την αποφυγή του κινδύνου αφερεγγυότητάς του, κατόπιν αιτήματος του οφειλέτη ή με δική του πρωτοβουλία, για τη δημιουργία, δηλαδή, ενός περιβάλλοντος εστιασμένου με πίστωση και όχι με χρέος.
Η διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος στο οποίο η συμμετοχή α) πιστωτικών ιδρυμάτων (τράπεζες), β) εταιρειών χρηματοδοτικής μίσθωσης, γ) εταιρειών factoring, δ) εταιρειών διαχείρισης χρέους (εξυπηρέτησης), ε) του κράτους και στ) της ZUS, αποσκοπούσε στη διασφάλιση ότι τα παράτυπα χρέη θα γίνουν εξυπηρετήσιμα. Ο νομοθέτης, δηλαδή, πρότεινε παράγοντες που θα οδηγήσουν σε λύση, αντί να εστιάσει σε ένα άλυτο πρόβλημα που έχει αποτύχει να λύσει πολλές φορές στο παρελθόν.
Ακόμη και πριν από την κυκλοφορία της, η νέα πλατφόρμα δημιούργησε υψηλές προσδοκίες στους οφειλέτες, καθώς υποσχόταν ρυθμίσεις έως και 240 δόσεις για χρέη προς το κράτος και τη ZUS και έως και 420 δόσεις για χρέη προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αλλά και ένα εύχρηστο λειτουργικό περιβάλλον που επιτρέπει την υποβολή μιας αίτησης. Τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του εξωδικαστικού μηχανισμού μάλλον θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ανεπιτυχή. Τα πολυάριθμα τεχνικά προβλήματα στη λειτουργία της πλατφόρμας, η απροθυμία των πιστωτών να συμμετάσχουν στη διαδικασία και να δώσουν λύσεις που τους απαιτούσε ο μηχανισμός και ο αλγόριθμος δημιουργίας διευθετήσεων, που ωστόσο δεν άφησαν ικανοποιημένους ούτε πιστωτές ούτε οφειλέτες, προκάλεσαν δυσφορία και τα δύο μέρη και Οι οφειλέτες έχασαν την πίστη και την αισιοδοξία τους, ότι ο νέος αυτός μηχανισμός θα αντικαταστήσει στην πραγματικότητα τον Νόμο 3869/2010 (γνωστός ως Νόμος Κατσέλη), ο οποίος τους προστατεύει για μια ολόκληρη δεκαετία.
Ωστόσο, η πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών που περιλαμβάνεται στον νόμο αριθ. Σε αντίθεση με τον νόμο Κατσέλη, κάθε τροποποίηση του οποίου έκανε την κατάσταση χειρότερη παρά καλύτερη, οι αλλαγές στη λειτουργία του εξωδικαστικού μηχανισμού αποδείχθηκαν ευεργετικές. Η διαδικασία επιταχύνθηκε, οι πιστωτές άρχισαν να συμπεριφέρονται πιο υπεύθυνα και ανέλαβαν τον ρόλο που ήθελε να τους αναθέσει ο νόμος, βελτιώθηκε ο αλγόριθμος και άρχισαν να έρχονται τα αποτελέσματα.
Τώρα η συντριπτική πλειονότητα των ρυθμίσεων που προτείνονται από την πλατφόρμα ανταποκρίνονται και αντικατοπτρίζουν την πραγματική κατάσταση. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις αντιστοιχούν σε μεγάλο βαθμό τόσο στις πραγματικές δυνατότητες αποπληρωμής του οφειλέτη όσο και στις πραγματικές προσδοκίες είσπραξης των πιστωτών, χάρη στις οποίες όλο και περισσότερες προτάσεις ρύθμισης γίνονται αποδεκτές και υλοποιούνται. Σύμφωνα με το γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ο αριθμός των ρυθμιστικών αιτήσεων που υποβάλλονται αυτή τη στιγμή μέσω της πλατφόρμας είναι υπερδιπλάσιος σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες. Ο υπερδιπλασιασμός του αριθμού των αιτήσεων σχετίζεται άμεσα με την ένταξη από τον Φεβρουάριο με την πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού αλλαγών – βελτιώσεων, που δημιούργησε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Προς το παρόν, ο μηχανισμός φαίνεται να επιτρέπει τη δημιουργία δίκαιων και διαρκών ρυθμίσεων μέσα από ένα περιβάλλον που δεν αναγκάζει τα μέρη σε μακροχρόνιες και δαπανηρές δικαστικές διαδικασίες, και επί του παρόντος φαίνεται να κερδίζει τον αγώνα κατά του νόμου Κατσέλη, που είναι ένα θετικό βήμα στο δύσκολο και άλυτο πρόβλημα των υπερχρεωμένων αγροκτημάτων σπίτι, της κακής πίστωσης και των συσσωρευμένων χρεών.
Ο κ. Γιώργος Χατζηκωνσταντίνου είναι συνεργάτης δικηγόρος στη Δικηγορική Εταιρεία Rhetor
