Ο αντισημιτισμός δεν είναι αριστερός, όπως πολλοί υποστηρίζουν, ούτε ξεκίνησε το 1981, όπως λένε άλλοι. Έχει βαθιές ρίζες στην Ελλάδα, πρώτα απ’ όλα θρησκευτικές, μετά οικονομικές και πολιτικές. Αν και ο ίδιος ο Ιησούς ήταν Εβραίος, οι Εβραίοι θεωρούνταν «σταυροφόροι του Χριστού».
Υπάρχουν διδασκαλίες ενός από τους τρεις ιεράρχες, του Ιωάννη του Χρυσοστόμου, ο οποίος αποκαλούσε τους Εβραίους «άθλιους», «δειλούς», «αρπακτικούς», «προνομιούχους» και έγραψε: «Όπου είναι πόρνη, υπάρχει πόρνη. μάλλον δεν είναι πόρνη, και μια συναγωγή είναι απλώς ένα θέατρο». Αυτή η σκληρή ρητορική είχε να κάνει περισσότερο με τον ανταγωνισμό των δύο θρησκειών στη μεταστροφή του λαού της Αντιόχειας, όπως αποδεικνύεται από τα πιο ήπια κηρύγματά του αργότερα στην Κωνσταντινούπολη. Δυστυχώς, με την πάροδο του χρόνου, τα (έστω και πονηρά) κίνητρα σιωπούν, τα λόγια μένουν, ο παραμορφωμένος και άστοχος αντισημιτισμός. Ο Κοσμάς ο Αιτωλός κήρυττε όπου κι αν βρισκόταν ότι «οι Εβραίοι, παρακινούμενοι από τον πατέρα τους τον διάβολο, αμέσως μετά τη γέννησή του μαθαίνουν να βλασφημούν και να βρίζουν τον Χριστό μας και την Παναγία μας. και ξοδεύουν πενήντα ή εκατό λίρες για να βρουν κανένα χριστιανό παιδί, να το δολοφονήσουν, να του πάρουν το αίμα και να το φάνε. Ο διάβολος θέλει να πιούμε το αίμα των παιδιών, όχι ο Θεός» («Krok Orthodoxy», 3 Ιουλίου 2013).
Το τελευταίο, όπως αποδεικνύεται από την ιστορία του παγκόσμιου αντισημιτισμού, ήταν μια πεποίθηση που ξεκίνησε στη Μεγάλη Βρετανία εκατό χρόνια νωρίτερα και μεταφέρθηκε στην Ελλάδα με κάποιον άγνωστο τρόπο. Αυτό θυμίζει την πεποίθηση που κυκλοφορούσε μεταξύ των Ρωμαίων στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού ότι οι ακόλουθοι του Ιησού έκαναν ανθρωποθυσίες για να φάνε το σώμα τους και να πιουν το αίμα τους. Αυτή η πεποίθηση ήταν η αιτία του μεγάλου πογκρόμ που ξέσπασε στην Κέρκυρα τον Απρίλιο του 1891. Οι Εβραίοι εκεί κατηγορήθηκαν ότι δολοφόνησαν ένα κοριτσάκι για να χρησιμοποιήσουν το αίμα του για τελετουργικούς σκοπούς.
Ο δύσκολος αντισημιτισμός είναι ενσωματωμένος στα κηρύγματα των ιερέων της Εκκλησίας και στις μακροχρόνιες παραδόσεις.
Ακολουθούν τα κάλαντα της Μεγάλης Παρασκευής που, μαζί με άλλα, εκλαϊκεύανε αυτόν τον αντισημιτισμό: «Σήμερα είναι μαύρος ουρανός, σήμερα είναι μαύρη μέρα (…) σήμερα οι άνομοι Εβραίοι, οι άνομοι, τα σκυλιά και οι καταραμένοι έχουν ζήτησε συμβουλή», ενώ σε ορισμένες εκδοχές λέγεται: «Έλα, ρίξε, ρίξε, κάνε τρία πιρούνια (σ.σ.: καρφιά). Και αυτός ο σκύλος φαραώ ζυγίζει και κάνει πέντε».
Η ελληνική αριστερά δεν ήταν αντισημιτική. Αργότερα έγινε… «αντισιωνιστικό» στη λογική, ο φίλος του εχθρού μου (ΗΠΑ) είναι εχθρός μου. Άλλωστε, οι Έλληνες Εβραίοι, που παρά τις κακουχίες τους ήταν κυρίως μεροκαματιάρηδες, πρωτοστάτησαν στην ίδρυση του συνδικαλιστικού κινήματος. Ο Αβραάμ Μπεναρόγια ήταν ένας από τους ιδρυτές του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (ΣΕΚΕ), νυν ΚΚΕ, και της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος. Το ΕΑΜ συγκέντρωσε πολλούς κατατρεγμένους από τη ναζιστική θηριωδία στα βουνά, ενώ ο Μίκης Θεοδωράκης μελοποίησε το θρυλικό «Μαουτχάουζεν» του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Ο αντισημιτισμός που συχνά αναπτύσσεται στα ερείπια της αριστεράς είναι σαν όλος ο «αντισημιτισμός» στον κόσμο. Χωρίς έρμα και χωρίς σκοπό.
Ο δύσκολος και επικίνδυνος αντισημιτισμός είναι αυτός που δεν συζητάμε, αυτός που είναι ενσωματωμένος στα (δήθεν χριστιανικά) κηρύγματα των ποιμένων (κάθε βαθμίδας) της Εκκλησίας, σε μακροχρόνιες παραδόσεις όπως το «κάψιμο του Ιούδας», που στην αρχαιότητα συνοδευόταν από λιθοβολισμό στα εβραϊκά σπίτια. Αυτό το μέρος του εθίμου εξαφανίστηκε καθώς ελάχιστοι έμειναν στην Ελλάδα.
Ένας άλλος δύσκολος και επικίνδυνος ρατσισμός θα είναι να ξεπλυθεί ο παραδοσιακός αντισημιτισμός με την ισλαμοφοβία. Αλλά περισσότερα για αυτό άλλη φορά…
