Συγγραφέας: Σπύρος Καπράλος
Στην πρώτη μου συγγραφική προσπάθεια το 2019, που κατέληξε στην έκδοση του βιβλίου «Σύγκρουση και Πολιτική Επικοινωνία: Η ανατομία ενός πολεμικού δωματίου» (Εκδόσεις Παπαζήση), είχα την ευκαιρία να αναφερθώ αναλυτικά στις ευεργετικές συνέπειες που -Η επικοινωνία προσώπου έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία υγιών σχέσεων μεταξύ των ενδιαφερομένων πολιτικών. Οι τεχνοκράτες και οι καθηγητές που διδάσκουν σύγχρονες μεθόδους πολιτικής επικοινωνίας εστιάζουν περισσότερο στο πώς μπορούν να δημιουργηθούν καλύτερες συνθήκες εμπλοκής μεταξύ των πολιτικών οργανώσεων και της κοινής γνώμης.
Αυτή η παράμετρος θεωρείται επίσης κρίσιμη για την οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης, ειδικά σήμερα, όταν υπάρχει υψηλό επίπεδο αμφισβήτησης και αβεβαιότητας στις τοπικές κοινωνίες. Μια συγκεκριμένη θεωρητική προσέγγιση γίνεται ακόμη πιο σημαντική επειδή η δημιουργία διαρκών διαύλων επικοινωνίας μεταξύ των πολιτικών και της κοινωνίας μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά στον εξτρεμισμό και τον λαϊκισμό. Δηλαδή απέναντι σε αυτούς που εκμεταλλεύονται τη δύσκολη πανευρωπαϊκή κατάσταση και τα πολλά ανοιχτά μέτωπα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες, τα χρησιμοποιούν ως εργαλεία και προσπαθούν να προσελκύσουν την κοινή γνώμη μέσα από ένα λαϊκιστικό και ακραίο αφήγημα. Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα δεν είναι ικανοποιητικά για αυτούς (η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη).
Η Ευρωπαϊκή Ένωση διανύει αυτή τη στιγμή μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο και οι ηγέτες της αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις που θα μας επηρεάσουν όλους τα επόμενα αναμφίβολα κρίσιμα πέντε χρόνια. Η επένδυση στην οικοδόμηση βαθύτερης επικοινωνίας με τους πολίτες, κύριοι παρονομαστές της οποίας είναι η συμμετοχή, η ειλικρίνεια και η αλληλεπίδραση, είναι για πολλούς ερευνητές και άλλους ειδικούς στην ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα μονόδρομος. Το πρώτο θετικό βήμα ήταν η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, μια πρωτοβουλία που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά τέτοιες κινήσεις δεν μπορούν να είναι εφάπαξ, αλλά πρέπει να συνεχιστούν. Ζαλίζεται η κοινωνία με συνεχείς κρίσεις και δύσκολη καθημερινότητα.
Για να αποφευχθούν οι παγίδες των ακροτήτων, πρέπει να δημιουργηθεί μια νέα κουλτούρα συμμετοχής που κατά μία έννοια θα λειτουργεί ως προστατευτική ομπρέλα. Το περασμένο φθινόπωρο, το έγκυρο «Politico» έγραφε εύστοχα ότι «μόνο η δημιουργία επαφής με τους ψηφοφόρους μπορεί να σταματήσει το κύμα λαϊκισμού στην Ευρώπη. Η αντιπολίτευση αναπτύσσεται από γενική απόγνωση, που επιδεινώνεται από την πεποίθηση πολλών ψηφοφόρων ότι τα παράπονά τους έχουν αποσιωπηθεί». Αυτή η άποψη βρίσκει πολλούς υποστηρικτές (συμπεριλαμβανομένου του υπογράφοντος) σε ακαδημαϊκό και τεχνοκρατικό επίπεδο, όπου αναζητούνται νέες πρακτικές αποτελεσματικής επικοινωνίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση 2030. Οι ακραίοι επενδύουν κυρίως στο φόβο, τη μισή γνώση, αλλά και την εύκολη χειραγώγηση του μυαλού. Ως εκ τούτου, η απάντηση των πολιτικών δυνάμεων που έχουν αφήσει ισχυρό σημάδι στην Ευρώπη στο παρελθόν και έχουν ιστορική ευθύνη για την προστασία των θεμελιωδών αξιών και αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να είναι «περισσότερη Ευρώπη», «αυξημένη επικοινωνία» και μεγαλύτερη συμμετοχή». .
*Ο Σπύρος Καπράλος είναι δημοσιογράφος-πολιτικός αναλυτής, διδάκτωρ στο NETPOL (Netzwerk für Politische Kommunikation)
