Από το Riesling και τη Rioja μέχρι το Chardonnay και το Pinot Grigio: τα ευρωπαϊκά κρασιά είναι γνωστά σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια ΕΕ. ξόδεψε εκατομμύρια για να τα μετατρέψει σε… φτηνό βιομηχανικό αλκοόλ. Από τις αρχές του 2023, η ΕΕ έχει χορηγήσει πάνω από 105 εκατομμύρια ευρώ για «απόσταξεις κρίσης» ευρωπαϊκών κρασιών. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, τα κράτη μέλη αποστάζουν το πλεόνασμα του κρασιού έτσι ώστε η αλκοόλη να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για βιομηχανικούς σκοπούς.
Πέρυσι, η ΕΕ δαπάνησε 34 εκατ. ευρώ για αυτές τις αποστάξεις – και φέτος, 71 εκατ. ευρώ δαπανήθηκαν μόνο τον Ιανουάριο. Τα περισσότερα κεφάλαια δαπανήθηκαν στη Γαλλία – 68,5 εκατ. ευρώ το 2023 και τον Ιανουάριο του 2024. Δεν έχει πραγματοποιηθεί τέτοια απόσταξη στη Γερμανία χάρη σε ευρωπαϊκά κονδύλια.
Οι αποστάξεις ως λύση στην κρίση
Αυτή η ειδική θεραπεία Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιτρέπει στα κράτη μέλη να λαμβάνουν πλεόνασμα οίνου από αμπελώνες μέσω αποστάξεων έκτακτης ανάγκης. Στόχος είναι η σταθεροποίηση της αγοράς κρασιού και η αύξηση του διαθέσιμου αποθηκευτικού χώρου για νέες παραγωγές. Σύμφωνα με την Επιτροπή, τα τρόφιμα και τα ποτά είχαν γίνει τόσο ακριβά λόγω του πληθωρισμού που οι άνθρωποι αγόραζαν όλο και λιγότερο κρασί. Επιπλέον, η σοδειά ήταν καλή και, ως εκ τούτου, η προσφορά ήταν μεγαλύτερη, σε μια περίοδο που οι εταιρείες δεν κατάφεραν να συνέλθουν από την κρίση που προκάλεσε η πανδημία.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η ΕΕ έχει επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για να μεταμορφώσει την ευρωπαϊκή παραγωγή κρασιού. Το 2020 μεταφέρθηκαν 250 εκατομμύρια ευρώ – 127 εκατομμύρια επενδύθηκαν στην απόσταξη γαλλικών κρασιών. Το 2021, το ποσό που δαπανήθηκε για αποστάξεις κρίσης έφτασε τα 43 εκατομμύρια ευρώ. Σε κανένα από τα δύο χρόνια δεν έλαβαν ευρωπαϊκά κονδύλια τα αποστακτήρια στην Πολωνία Γερμανία. Επειδή, όπως εξηγεί η Γερμανική Ένωση Οινοκαλλιεργητών, Οι εγχώριες πωλήσεις δεν μειώθηκαν σημαντικά.
Σπάταλη διαδικασία
«Το κρασί δεν βελτιώνεται κατά την αποθήκευση», τονίζει η Simone Lose, ειδικός στον κλάδο του κρασιού και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Geisenheim. Η κατανάλωση κρασιού μειώνεται σε όλο τον κόσμο. Συχνά όμως οι αμπελώνες καλλιεργούνται βάσει σχεδίου που εκτείνεται σε 30 ή και 40 χρόνια. Όταν τα κελάρια γεμίσουν και τα παλαιότερα κρασιά πρέπει να ανοίξουν τη θέση τους για νέα, το αποθηκευμένο κρασί μπορεί να αποσταχθεί για βιομηχανική χρήση. «Με αυτόν τον τρόπο, το προϊόν αποκτά νέα χρησιμότητα. Ωστόσο, η βιομηχανική αλκοόλη θα μπορούσε να παραχθεί πολύ φθηνότερα χρησιμοποιώντας κυτταρίνη», εξηγεί ο ειδικός. «Είναι επομένως μια ιδιαίτερα σπάταλη διαδικασία».
Σύμφωνα με τον Lose, η μέθοδος απόσταξης κρίσης έχει νόημα εάν χρησιμοποιείται για την ατομική τόνωση της αγοράς και ως εκ τούτου για την επίτευξη αναζωογόνησης της κατανάλωσης. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, αυτό δεν φαίνεται να ισχύει. Ως εκ τούτου, ο καθηγητής πιστεύει ότι θα ήταν καλύτερο να επενδυθούν αυτά τα κεφάλαια στην ανακατασκευή των αμπελώνων. Καθώς οι άνθρωποι αγοράζουν λιγότερο κρασί συνολικά, θα ήταν ακόμα πιο λογικό να περιοριστούν τα οινοποιεία στην Ευρώπη. Αυτές οι περιοχές μπορούν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν για άλλες γεωργικές καλλιέργειες, να μετατραπούν σε περιοχές βιοποικιλότητας ή να κατασκευαστούν εγκαταστάσεις για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας.
Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς
Πηγή: Γερμανικό κύμα