Συγγραφέας: Max Hastings
Οι προβλέψεις για το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών, ο δεύτερος και αποφασιστικός γύρος των οποίων θα διεξαχθεί την ερχόμενη Κυριακή, δείχνουν ξεκάθαρα ότι το ακροδεξιό κόμμα Εθνικός Συναγερμός (RN) βρίσκεται σε τροχιά νίκης, ενώ ο ηγέτης Μακρόν κινδυνεύει με ταπείνωση. Αν και μπορεί συνταγματικά να κατέχει το αξίωμα του προέδρου μέχρι τη λήξη της θητείας του τον Μάιο του 2027, μπορεί να θεωρήσει ότι η εξουσία του δεν είναι ισορροπημένη.
Από τις 577 έδρες της Εθνοσυνέλευσης, η Εθνοσυνέλευση αναμένεται να κερδίσει μεταξύ 195 και 245 έδρες, η ακροαριστερή συμμαχία ελαφρώς λιγότερες και οι κεντρώοι του Μακρόν λιγότερες από 100. Η πολυπλοκότητα του γαλλικού κοινοβουλευτικού εκλογικού συστήματος καθιστά την πρόβλεψη επικίνδυνη, αλλά φαίνεται σχεδόν βέβαιο ότι η Γαλλία βυθίζεται τώρα σε μια παρατεταμένη πολιτική κρίση που δεν μπορεί παρά να εξαπλωθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Μακρόν αντιμετωπίζει αυτό που οι Γάλλοι αποκαλούν τη συμβίωση με έναν πρωθυπουργό από άλλο κόμμα, συνταγή για μια αδύναμη κυβέρνηση.
Αυτό το αποτέλεσμα αντανακλά τη διάθεση αηδίας που επικρατεί σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο. Ένας συνταξιούχος από την Αμιέν, τη βόρεια πόλη του Μακρόν, είπε σε δημοσιογράφο του BBC την περασμένη εβδομάδα: «Υπάρχει απόλυτο χάος στη Γαλλία. Μετανάστευση, κόστος ζωής. Τίποτα δεν λειτουργεί». Εξήγησε την πρόθεσή του να ψηφίσει το Εθνικό Συμβούλιο: «Δεν μπορεί να είναι χειρότερο από αυτό που ζούμε τώρα». Οι νέοι είναι επίσης βαθιά δυσαρεστημένοι.
Η ψηφοφορία στη Γαλλία ανέδειξε την πρόκληση που αντιμετωπίζουν τα κεντρώα κόμματα παντού, τα οποία προσπαθούν να πουν στους ψηφοφόρους πράγματα που δεν θέλουν να ακούσουν. Το κύμα των υποστηρικτών του RN τροφοδοτείται από την εχθρότητα προς τον συγκεντρωτισμό της ΕΕ, αν και η οικονομική και εμπορική θέση της Γαλλίας εντός του μπλοκ είναι καλύτερη από αυτή της αναδυόμενης Μεγάλης Βρετανίας. Εν τω μεταξύ, Γάλλοι αγρότες και συνδικαλιστές διαμαρτύρονται για το κόστος ενέργειας και διαβίωσης.
Είναι υπεύθυνος ο Μακρόν;
Ο Επίτροπος της ΕΕ Μισέλ Μπαρνιέ υποστηρίζει ότι ο Μακρόν ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την κατάστασή του, ανεξάρτητα από την προηγούμενη ανησυχία του για την απογοήτευση των Γάλλων ψηφοφόρων: «Λυπάμαι που αυτή η προειδοποίηση δεν ελήφθη υπόψη… το κράτος και ο σεβασμός και η ανάπτυξη των φτωχότερων περιοχών της χώρας.”
Και ο θυμός για τον αγώνα του Μακρόν να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης στα 64 από 62 υπερτερεί ακόμη και του λαϊκού θυμού για τον πληθωρισμό, τις τιμές των κατοικιών και το κόστος ζωής. Ενώ οι περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές αμφιβάλλουν ότι ακόμη και αυτό το μέτριο μέτρο θα είναι αρκετό για να κρατήσει τη Γαλλία στη ζωή μια γενιά αργότερα, καθώς αυξάνεται η μακροζωία, η δημόσια οργή για τον νόμο περί ιθαγένειας της Γαλλίας έχει πυροδοτήσει διαδηλώσεις στους δρόμους και τώρα την εκλογική ήττα του Μακρόν.
Υποσχέσεις με κινδύνους
Το RN, όπως και ο αντίπαλός του, η ακροαριστερή συμμαχία του Νέου Λαϊκού Μετώπου, έχει δεσμευτεί να καταργήσει την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης, την οποία ο Μακρόν αναγκάστηκε να επιβάλει χωρίς κοινοβουλευτική ψηφοφορία, την οποία δεν μπόρεσε να κερδίσει. Επιπλέον, η άκρα αριστερά υπόσχεται ότι εάν σχηματίσει κυβέρνηση, θα μειώσει περαιτέρω το όριο συνταξιοδότησης στα 60. Υπόσχεται επίσης να αυξήσει τον κατώτατο μισθό από 1.400 σε 1.600 ευρώ το μήνα, κάτι που ο υπουργός Οικονομικών του Μακρόν αποκαλεί τρέλα. Παράλληλα, το Εποπτικό Συμβούλιο υπόσχεται μείωση του ΦΠΑ στην οικιακή ενέργεια και στα βασικά αγαθά.
Όλα αυτά καταλήγουν σε αυτό που οι περισσότεροι οικονομολόγοι θεωρούν ότι είναι εκτός πραγματικότητας. Η αρχηγός του RN, Μαρίν Λεπέν, είναι πολύ πιο ακραία από τη δεξιά Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζορτζία Μελόνι, την οποία «δικαστεί».
Μπαρντέλ
Ο υποψήφιος πρωθυπουργός του RN, ο 28χρονος Jordan Bardela, είναι μια αινιγματική φιγούρα. Φαίνεται να είναι η επιτομή του λαϊκισμού, αλλά πρέπει να τον πάρουμε στα σοβαρά γιατί εκατομμύρια ψηφοφόροι έχουν δείξει ότι είναι πρόθυμοι να του εμπιστευτούν το πολιτικό τους μέλλον.
Είναι άψογα ντυμένος -οι ψηφοφόροι χρησιμοποιούν συχνά τον όρο «όμορφος» όταν τον ρωτούν- η Λεπέν τον «βρήκε» από το πουθενά για να γίνει το δημόσιο πρόσωπο του κόμματός της. Η Bardella δημοσιεύει σύντομα βίντεο για τον εαυτό της στο TikTok, που επιμελείται η εταιρεία πολυμέσων, και έχει 1,3 εκατομμύρια ακόλουθους. Δεν πήγε στο πανεπιστήμιο και μιλά για ταπεινή καταγωγή, αλλά ο πατέρας του είναι ιδιοκτήτης μιας εταιρείας όπου πέρασε ένα μήνα ένα καλοκαίρι και αυτή είναι η μοναδική του εμπειρία αμειβόμενης εργασίας. Όταν η εφημερίδα Le Monde ερεύνησε την καταγωγή του, οι δημοσιογράφοι έμαθαν μόνο ότι οι γονείς του ήταν ιταλικής καταγωγής και ότι ως έφηβος ήταν τρελός για τα βιντεοπαιχνίδια.
Ο προπονητής των μέσων ενημέρωσης Pascal Humeau, ο οποίος συνεργάστηκε με τον Bardela για τέσσερα χρόνια, τον περιγράφει ως «άδειο κέλυφος. Από άποψη περιεχομένου, δεν υπήρχε τίποτα εκεί. Δεν διάβαζε πολύ. Δεν ήταν περίεργος. Απλώς απορρόφησε τα στοιχεία. γλώσσα που του έδωσε η Μαρίν Λεπέν». Ο Hume δηλώνει: «Έπρεπε να εξανθρωπίσω το cyborg. Η δουλειά μου ήταν να κάνω τους ανθρώπους που κατά τα άλλα τον μισούσαν να λένε: «Για έναν φασίστα, είναι καλός!».
Ο Pierre-Stephane Fort, ένας ερευνητής δημοσιογράφος που έκανε ένα ντοκιμαντέρ για τον Bardella, είπε ότι «είναι ένας χαμαιλέοντας. Προσαρμόζεται τέλεια στο περιβάλλον. Και είναι οπορτουνιστής. Δεν υπάρχει ιδεολογία εκεί. Είναι καθαρά στρατηγικό. Αισθάνεται πού φυσάει ο άνεμος και προσαρμόζεται».
Ο Bardella αξίζει την προσοχή όλων όσων ανησυχούν για την κατάσταση της δημοκρατίας. Μπορεί σύντομα να πάρει την πραγματική εξουσία, αλλά πρόκειται για μια εντελώς τεχνητή δημιουργία της Λεπέν που στοχεύει στην ενίσχυση της εικόνας του κόμματός της, το οποίο έχει θερμές σχέσεις με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και ελάχιστη συμπάθεια για την Ουκρανία. Αν και φίμωσε, μεταξύ άλλων, Αρνητές του Ολοκαυτώματος από το RN, υπάρχουν ακόμα μερικοί μεταξύ αυτών που ψήφισαν αυτό το κόμμα αυτό το Σαββατοκύριακο.
Για πολλούς από εμάς, η άνοδος στην εξουσία της RN Le Pen και του Bardel είναι τόσο τρομακτική όσο και η μάρτυρας της νομιμοποίησης του αμερικανικού Τραμπισμού.
Ένας δυσοίωνος οιωνός
Οι Γάλλοι σήμερα με την αίσθηση της ιστορίας φοβούνται ότι η χώρα τους κινδυνεύει να επιστρέψει στο χάος και την αδυναμία που χαρακτήριζε τη Γαλλία μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μεταξύ 1946 και 1958, οι κυβερνήσεις άλλαζαν κατά μέσο όρο κάθε έξι μήνες και υπήρχαν σχεδόν δύο δωδεκάδες πρωθυπουργοί.
Ο Σαρλ ντε Γκωλ εισήγαγε στη συνέχεια ένα νέο σύνταγμα επειδή ήταν αποφασισμένος να κάνει το έθνος του πιο σταθερό δίνοντας περισσότερη εξουσία στην προεδρία. Μισούσε τον κατακερματισμό -«la pagaille», όπως το έλεγε, «χάος»- που δημιούργησαν τα πολιτικά κόμματα. Του απέδωσε την ευθύνη για την ηθική και στρατιωτική παρακμή της Γαλλίας το 1940.
Το κόμμα του Μακρόν γνώρισε τώρα μια ήττα που θα τον αφήσει ως «φτωχό» εθνικό ηγέτη για το υπόλοιπο της θητείας του, ακόμη κι αν αρνηθεί να παραιτηθεί αμέσως. Διατηρεί την εξουσία να επιλέξει τον επόμενο πρωθυπουργό, αλλά αυτή η απόφαση πρέπει να αντανακλά τη σύνθεση του κοινοβουλίου. Ο πρωθυπουργός και το υπουργικό συμβούλιο θα ελέγχουν πλέον την εσωτερική πολιτική και η εξουσία του προέδρου θα περιοριστεί στις εξωτερικές υποθέσεις και την άμυνα.
Ο θρίαμβος του RN, ενός κόμματος που εκλαμβάνεται από τις αγορές ως εντελώς ανεύθυνο, απειλεί με οικονομική κρίση. Ακόμη και πριν από την καταμέτρηση των ψήφων στον τελευταίο γύρο των εκλογών της Κυριακής, είναι ξεκάθαρο ότι το κέντρο έχει ηττηθεί, ότι νικητές είναι τα άκρα τόσο της δεξιάς όσο και της αριστεράς. Θα είναι μεγάλη ατυχία για όλους μας αν αποδειχθεί προπομπός για τις επόμενες εκλογές που αναμένονται σε όλο τον κόσμο.
Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των γενικών εκλογών του Ηνωμένου Βασιλείου της επόμενης εβδομάδας, είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς ότι οι συνέπειές τους θα είναι τόσο σοβαρές με αυτές που προκαλούνται από μια εξτρεμιστική ανάληψη της εξουσίας στη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα της ΕΕ, η οποία απειλεί να αποσταθεροποιήσει την ευρωπαϊκή υποστήριξη προς την Ουκρανία και ΓΙΑ ΑΥΤΟ.
Παραγωγή – συναρμολόγηση: Στάθης Κετιτζιάν
