Η εντερική χλωρίδα, μικροχλωρίδα ή μικροβίωμα, είναι το σύνολο των βακτηρίων που βρίσκονται στο λεπτό και στο παχύ έντερο μας. Ο μέσος ενήλικας έχει περίπου 100 δισεκατομμύρια βακτήρια στο έντερό του, βάρους δύο κιλών.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η παρουσία «καλών» βακτηρίων στα έντερα σχετίζεται άμεσα με την υγεία και την ευεξία μας.
Πολλές φορές όταν ακούμε τη λέξη μικρόβια, σκεφτόμαστε πολλά επικίνδυνα «πλάσματα» που βλάπτουν την υγεία μας, αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Στα έντερα μας ζουν πολλοί τύποι μικροοργανισμών, οι οποίοι όχι μόνο είναι ακίνδυνοι για τον οργανισμό, αλλά τον βοηθούν και στη σωστή λειτουργία του.
Επί του παρόντος, η επικρατούσα άποψη στην ιατρική κοινότητα είναι ότι οι γενετικοί παράγοντες και ο τρόπος ζωής είναι οι δύο κύριοι παράγοντες που προκαλούν πεπτικά προβλήματα, τον διαβήτη τύπου 2 και διάφορες μεταβολικές διαταραχές. Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα ανακάλυψε έναν νέο «ένοχο»: την εντερική χλωρίδα. Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, η εντερική χλωρίδα φαίνεται να παίζει ρόλο στην παχυσαρκία, την αντίσταση στην ινσουλίνη και τον διαβήτη τύπου 2, λέει η Μαρία Νικολιδάκη, κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος.
Εντερική μικροχλωρίδα
Με τον όρο μικροχλωρίδα εννοούμε το σύνολο των μικροοργανισμών που κατοικούν κανονικά στον ανθρώπινο μικροοργανισμό. Αυτοί οι μικροοργανισμοί μπορούν να βρεθούν στην επιφάνεια ή στα βαθύτερα στρώματα πολλών ιστών, συμπεριλαμβανομένου του στόματος, του δέρματος, του κόλπου, αλλά και των εντέρων. Διαπιστώθηκε ότι η εντερική μικροχλωρίδα είναι η πιο πυκνοκατοικημένη και χαρακτηρίζεται από τη μεγαλύτερη ποικιλία μικροοργανισμών.
Διαφορετικοί τύποι μικροοργανισμών στη μικροχλωρίδα φαίνεται να συνεργάζονται για να προσφέρουν τα οφέλη τους στο ανθρώπινο σώμα. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι το ευρύ φάσμα των μικροοργανισμών στο έντερο είναι ωφέλιμο για την υγεία, ειδικά παθήσεις όπως ο διαβήτης, η παχυσαρκία, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ακόμη και ορισμένες μορφές καρκίνου. Η εντερική μικροχλωρίδα είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διατήρηση της υγείας μας. Η διατάραξη της ισορροπίας των φυσιολογικών πληθυσμών μπορεί να προκαλέσει σοβαρά «προβλήματα».
Πώς έγινε…
Πολλοί παράγοντες ευθύνονται για το σχηματισμό της εντερικής μικροχλωρίδας κατά την ανθρώπινη εξέλιξη και διάρκεια ζωής. Μετά τη γέννηση, το έντερο του νεογέννητου είναι στείρο για μικροοργανισμούς. Η ποικιλία των μικροοργανισμών που θα αναπτυχθούν εκεί πρώτα εξαρτάται ακόμη και από το είδος της παράδοσης. Ο φυσικός τοκετός, σε σύγκριση με την καισαρική τομή, φαίνεται να ενισχύει την εντερική μικροχλωρίδα του νεογνού με μεγαλύτερη ποικιλία μικροοργανισμών.
Επιπλέον, τα βρέφη που θηλάζουν αποκλειστικά έχουν μεγαλύτερη ποικιλία μικροοργανισμών από τα βρέφη που τρέφονται τεχνητά. Επιπλέον, η διατροφή, οι διάφοροι γενετικοί παράγοντες, η χρήση αντιβιοτικών, ο διαβήτης ακόμα και το περιβάλλον στο οποίο ζούμε είναι παράγοντες που συμμετέχουν στον τελικό προσδιορισμό της μικροχλωρίδας του κάθε ανθρώπου.
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει πιθανή συσχέτιση μεταξύ της εμφάνισης διαβήτη και της παχυσαρκίας και της παρουσίας λιγότερων γενικών και ειδικών βακτηριακών ειδών στη μικροχλωρίδα του εντέρου.
Επίδραση στην εντερική μικροχλωρίδα
Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο επηρεασμός της σύνθεσης/ισορροπίας της εντερικής μικροχλωρίδας μπορεί να αντιπροσωπεύει μια νέα θεραπευτική προσέγγιση για τη θεραπεία της παχυσαρκίας και του διαβήτη τύπου 2.
Τα πρεβιοτικά, τα προβιοτικά και τα συμβιωτικά είναι πιθανώς οι τρεις κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν την εντερική μικροχλωρίδα, που επιπρόσθετα απολαμβάνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στις θεραπευτικές προσεγγίσεις.
Πρεβιοτικά
Πρόκειται για μη απορροφήσιμα τροφικά στοιχεία που σκοπό έχουν την επιλεκτική ανάπτυξη αλλά και την αύξηση της δραστηριότητας ενός ή περιορισμένου αριθμού μικροοργανισμών στο παχύ έντερο, με απώτερο στόχο τη βελτίωση της συνολικής υγείας του ανθρώπινου οργανισμού. Τα πιο γνωστά πρεβιοτικά είναι η ινουλίνη, οι γαλακτοολιγοσακχαρίτες (GOS) και οι φρουκτοολιγοσακχαρίτες (FOS). Αυτά είναι στοιχεία φρούτων και λαχανικών που προστίθενται συχνότερα σε γαλακτοκομικά προϊόντα, ποτά και γλυκά. Οι φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες από τα κρεμμύδια, τα ραπανάκια, τα πράσα, τις μπανάνες, τις ντομάτες και τα σπαράγγια θεωρούνται καλές πηγές πρεβιοτικών.
Προβιοτικά
Πρόκειται για ζωντανούς μικροοργανισμούς που έχουν ευεργετική επίδραση στον ξενιστή, βελτιώνοντας τη μικροβιολογική ισορροπία της εντερικής χλωρίδας. Τυπικοί εκπρόσωποι αυτής της κατηγορίας είναι οι γαλακτοβάκιλλοι, τα bifidobacteroids, οι εντερόκοκκοι και οι στρεπτόκοκκοι που βρίσκονται στο γιαούρτι και σε άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση. Καλές πηγές προβιοτικών είναι κυρίως το γιαούρτι και το ξινόγαλα.
Συμβιωτικά
Η συμβίωση συμβαίνει όταν ένα προβιοτικό και ένα πρεβιοτικό συνδυάζονται. Η έρευνα δείχνει ότι η επίδραση ενός προβιοτικού μπορεί να ενισχυθεί με την παρουσία ενός επιλεγμένου αριθμού ολιγοσακχαριτών. Η έρευνα για την εντερική μικροχλωρίδα δεν μας έχει δώσει ακόμα πολλά. Ίσως πλησιάζουμε στην «ώρα» που θα είναι δυνατή η ανάπτυξη εξατομικευμένων διατροφικών προγραμμάτων που θα βοηθήσουν στην ελαχιστοποίηση ή ακόμα και στην πρόληψη των συμπτωμάτων χρόνιων ασθενειών!
