ΧΑΡΗΣ ΞΗΡΟΥΧΑΚΗΣ
Δεν υπάρχει μάχη χωρίς αυτό. Χαράλαμπος Σειραδάκης, 1886-1970
πρόλογος του Sir Michael Llewellyn-Smith
εκδ. Επίκεντρο2024, σελ. 294
Ο Χαράλαμπος Σειραδάκης (1886-1970) ανήκε σε μια γενιά Κρητικών που πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους παλεύοντας για την πατρίδα. Η ζωή του είναι γεμάτη δράση και περιπέτεια εύγλωττα είπε ο εγγονός του Χάρης Ξηρουχάκης, ο οποίος εργαζόταν ως ανώτατος αξιωματούχος στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα τελευταία χρόνια ασχολείται συστηματικά με την ιστορική έρευνα, ιδιαίτερα για τη γενέτειρά του, τα Χανιά. Το «No Battle Without Him» είναι το δεύτερο βιβλίο του μετά το «Chania and ABEA: A Common Path» (εκδ. Τράπεζα Χανίων, 2019).
Ο Σειραδάκης γεννήθηκε το 1886 στο ορεινό χωριό Λειβαδάς, στο σημερινό ανατολικό Σέλινο της Κρήτης, σε ένα περιβάλλον όπου η συμμετοχή γενεών στον αγώνα για την ανεξαρτησία της Κρήτης ήταν εμφανής. Ο ίδιος βαφτίστηκε στο πυρ σε ηλικία 11 ετών, κατά την κρητική εξέγερση κατά των Τούρκων το 1897. Αφοσιωμένος Βενιζελικός, από την εξέγερση στο Θέρισο το 1905, πήρε μέρος στους πολέμους που επέκτειν την Ελλάδα και συνδέθηκε με δραματικά γεγονότα που άφησε σημάδι στη μοίρα της χώρας του, βιώνοντας τους θριάμβους της εθνικής ολοκλήρωσης και τις ήττες του εθνικού διχασμού. Παραμονές των Βαλκανικών Πολέμων, τον Φεβρουάριο του 1911, σε ηλικία 25 ετών, παραιτήθηκε από τη θέση του ως σταθμάρχης στο τελωνείο των Χανίων για να ενταχθεί στην Κρητική πολιτοφυλακή που στρατολογούσε εθελοντές για τον ελληνικό στρατό και από τότε δεν σταμάτησε ποτέ να πολεμά, πληγωμένος πολλές φορές. Αφού απελευθερώθηκε από την υπηρεσία το 1947, προήχθη από δεκανέας σε συνταγματάρχη.
Η ζωή του Χαράλαμπου Σειραδάκη, που έζησε τους θριάμβους της εθνικής ολοκλήρωσης και τις καταστροφές του εθνικού διχασμού.
«Ήταν κατά κάποιο τρόπο ένας από τους αφανείς ήρωες των ελληνικών πολέμων. Ήταν πάντα παρών, αν και όχι από τους χαρακτήρες» σημειώνει η συγγραφέας. «Ξεχώριζε για τον ηρωισμό, την πειθαρχία και την αφοσίωσή του στο καθήκον, αλλά ήταν και γενναίος και άφηνε τον εαυτό του να παρασυρθεί σε ριψοκίνδυνες ενέργειες όταν ανακατευόταν το κρητικό του αίμα, όταν ενθουσιαζόταν ή όταν έβλεπε την αδικία». Πολέμησε στους δύο Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13, διακρίθηκε ως «Μπιζανομάχος», και αργότερα στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο με τους εθελοντές της Ελληνικής Κρητικής Λεγεώνας στο γαλλικό μέτωπο στη Λωρραίνη και στην εκστρατεία της Καλλίπολης του 1915 και αμέσως μετά με την Αντάντ. στο Μακεδονικό μέτωπο, το 1916, εντάχθηκε στο κίνημα «Εθνικής Άμυνας» του Βενιζέλου, «γιατί η πολιτική η ουδετερότητα του φαινόταν ακατανόητη.
Αποβολή και επαναφορά
Παρασύρθηκε στη δίνη των εθνικών διχασμών, με συνέπειες για τον ίδιο και την οικογένειά του, όσο κι αν μισούσε τις ίντριγκες και τις συνωμοσίες εντός του στρατού που είχαν γίνει κοινές. Εντάχθηκε μετά από ένα αποτυχημένο πραξικόπημα στη Βενεζουέλα το 1935 και πέρασε ενάμιση χρόνο εξόριστος στο Κάρλοβ της Βουλγαρίας, μέχρι να χορηγηθεί αμνηστία. Αργότερα επέστρεψε στο στρατό, πήρε μέρος στη Μάχη της Κρήτης τον Μάιο του 1941, υπερασπιζόμενος τη μαρτυρική Κάνδανο και καταζητούμενο από τους Γερμανούς, κρύφτηκε για δύο χρόνια στα Λευκά Όρη, μακριά από την αγαπημένη του σύζυγο Φανή και τις τέσσερις κόρες του, οργανώνοντας μια δίκτυο διαφυγής για Βρετανούς στρατιώτες, Αυστραλούς και Νέα Ζηλανδία. Τον Μάιο του 1943, ο ίδιος διέφυγε στη Μέση Ανατολή, όπου συμμετείχε στην οργάνωση του εξόριστου ελληνικού στρατού, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο να μην λυθεί με εμφύλιες συγκρούσεις και εξεγέρσεις. Εκεί ενημερώθηκε για τον φόνο της 16χρονης δεύτερης κόρης του Μαρίας μετά την επίθεση των Γερμανών κατακτητών στον Λιβαδά τον Σεπτέμβριο του 1943. Μετά από ενάμιση χρόνο στην Αίγυπτο, επέστρεψε στα Χανιά τον Νοέμβριο του 1944 και μετά την αναχώρηση του τελευταίου Γερμανού στρατιώτη από την Κρήτη τον Ιούνιο του 1945, ανέλαβε τη θέση του συντονιστή συμμαχικής ανθρωπιστικής βοήθειας στο νομό Χανίων. Η τελευταία του δημόσια προσφορά ήταν τον Μάρτιο του 1947, όταν ανέλαβε νομάρχης Χανίων για ένα χρόνο σε μια περίοδο αβεβαιότητας για τις δραστηριότητες των ανταρτικών ομάδων. Ωστόσο, η Κρήτη γλίτωσε τα χειρότερα από τα δεινά που προκάλεσε ο εμφύλιος που γινόταν στην υπόλοιπη Ελλάδα. Ένα χρόνο νωρίτερα, στις εκλογές του 1946, είχε αποτύχει να εκλεγεί βουλευτής με το Κόμμα των Φιλελευθέρων με επικεφαλής τον Σοφοκλή Βενιζέλο, με τον οποίο συνδέθηκε στενά από το Κάιρο.
Ο συγγραφέας βασίζει την έρευνά του σε μια εκτενή ελληνική και ξένη βιβλιογραφία, βοηθώντας τον αναγνώστη να κατανοήσει το ιστορικό υπόβαθρο, αλλά απέκτησε επίσης πρόσβαση στα στρατιωτικά αρχεία του Σειραδάκη, 175 σελίδες στον ελληνικό στρατό και 21 σελίδες στα γαλλικά. Επισκέφτηκε επίσης πολλά μέρη όπου είχε πολεμήσει ο παππούς του, το πιο συγκινητικό από τα οποία ήταν η εμπειρία του στη Λωρραίνηόπου ανεγέρθηκε μνημείο προς τιμήν των Κρητικών εθελοντών που πολέμησαν ηρωικά στο πλευρό των θρυλικών Γάλλων «λύκων» στις φονικές μάχες του Μπουα-λε-Πρετρ.
Ο Βρετανός διπλωμάτης και βιογράφος του Βενιζέλου Sir Michael Llewellyn-Smith χαρακτηρίζει το βιβλίο στον πρόλογό του ως «μια έκρηξη αγάπης» και σημαντική συμβολή σε σχετικά άγνωστες πτυχές της ελληνικής στρατιωτικής ιστορίας. Τονίζει ότι ο Σειραδάκης έμεινε πιστός στο βενιζελικό φιλελεύθερο ιδεώδες και στη στρατιωτική του τιμή, αποφεύγοντας να εμπλακεί στη μικροπολιτική των φατριών εντός του στρατού και «έζησε με τόσες εμπειρίες στη μνήμη όσες και οι παλιοί ήρωες του Σαίξπηρ που αναπολούν τη ζωή τους ως στρατιώτες».
Ο κ. Αχιλλέας Παπαρσένος εργάστηκε σε διάφορες ελληνικές πρεσβείες ως σύμβουλος τύπου και επικοινωνίας.
