Τέσσερις ώρες παράστασης, όπως και να το πεις, δεν είναι αρκετές. Εμείς, οι θεατές, καθόμαστε σε άβολα καθίσματα τόση ώρα, κουνάμε τα χέρια και τα πόδια μας για να μουδιάζουμε και οι πιο ανυπόμονοι ελέγχουν την ώρα στο κινητό μας. Αυτές οι στιγμιαίες λάμψεις στο σκοτάδι είναι σαν κουκκίδες φωτός που μπορούν να συνδεθούν, αν θέλετε, ενώ απομακρύνετε τον χρόνο ενώ το θέαμα στη σκηνή είναι αδιάφορο.
Η απόδοσή του δεν είναι διαφορετική Krzysztof Warlikowski με τίτλο “Elizabeth Costello/J.M. Coetzee: Seven Lessons and Five Parables”. Ο Πολωνός σκηνοθέτης, γνωστός σε όλο τον κόσμο και αγαπητός στο ελληνικό κοινό, εγκαινίασε χθες το έργο Πειραιώς 260ενώ Φεστιβάλ στην Αθήνα Ως συμπαραγωγός, παρουσίασε αυτό το έργο για πρώτη φορά, αμέσως μετά την παγκόσμια πρεμιέρα του στην Πολωνία. Ως αποτέλεσμα, το εναλλακτικό πλήθος των Πειραιωτών -οι περισσότεροι από τους οποίους γνωρίζονται από τότε που είναι φίλοι ή έχουν γίνει φίλοι με το πέρασμα των χρόνων- έσπευσαν να τον χαιρετήσουν και γέμισε την περιοχή Δ.
Η παράσταση ξεκινά στις 19:00 και, παρά τη ζέστη, ο ανοιχτός χώρος, όπου λειτουργεί η καντίνα του φεστιβάλ και η υπαίθρια αγορά, αρχίζει να γεμίζει στις 18:30. Ένας σύντομος θεατρικός πρόλογος που διαδραματίζεται στον κήπο προσπαθεί να μας μυήσει στην επερχόμενη παράσταση, η οποία θα μπορούσε να είχε επιτυχία αν ήταν καλύτερα οργανωμένη.
Από αυτήν την εισαγωγή, διατηρώ μια πρόταση που ακούστηκε αργότερα στο πρόγραμμα, μια ρήση του Modin, η οποία λέει κάπως έτσι: “Όταν παίζουμε με τη γάτα μας, πώς ξέρουμε ότι η γάτα μας δεν παίζει μαζί μας;” Μόλις χαμηλώσουν τα φώτα και φωτιστεί ο αναγνωρίσιμος σκηνικός κόσμος του Warlikowski, η πρώτη λέξη που εμφανίζεται στην τεράστια οθόνη/τοίχο είναι «Ρεαλισμός». Κι όμως το έργο μιλά ουσιαστικά για το τέλος του ρεαλισμού και τη δύναμη της μεταφοράς ως θεατρικού και λογοτεχνικού εργαλείου. Λένε ότι είναι λόγω μεταφοράς Κακό ΚΑΙ Ο Βαρλικόφσκιγραφή και θέατρο, δηλαδή τέχνη, μπορούμε να ζήσουμε με αξιοπρέπεια σε μια πραγματικότητα όπου τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται.
Ποιος είναι Ελίζαμπεθ Κοστέλο ποιος εμφανίζεται στη σειρά; Αυτό σίγουρα δεν είναι απλώς ένας επινοημένος λογοτεχνικός χαρακτήρας. Θα μπορούσατε να πείτε ότι είναι το καλλιτεχνικό alter ego του Νοτιοαφρικανού συγγραφέα και νομπελίστα: μιλά για τον εαυτό του και υπομένει την κριτική και την οργή των αναγνωστών και των κριτικών του. Σύμφωνα με τον J.M. Cucci, η Elizabeth Costello επιτίθεται στη φαντασία και τα γραπτά του και στη συνέχεια με τη δική της φωνή μιλάει για τη φιλοσοφία, το περιβάλλον, τα κοινωνικά και υπαρξιακά ζητήματα ή ευαισθητοποιεί για την κακοποίηση των ζώων, την κοινωνική αδικία και τον αποκλεισμό ηλικιωμένων και αναπήρων. Ο Ντε Βαρλικόφσκι λατρεύει τη δουλειά του Κούτσι.
Το έργο «Elizabeth Costello/ JM Coetzee» αφορά ουσιαστικά το τέλος του ρεαλισμού και τη δύναμη της μεταφοράς ως θεατρικού και λογοτεχνικού εργαλείου.
Ο Κοστέλο απελευθερώνεται στη σκηνή από τη φανταστική ιδέα των δημιουργών του και αναπτύσσει τις ιστορίες του ανεξάρτητα από τους κανόνες. Είναι γενναία, αδιάλλακτη, ερωτική, βλάσφημη, γενναία. Αν η ιστορία δεν μας κάνει μαθήματα, ο Κοστέλο μπορεί να μας σοκάρει με τις διαλέξεις του στη σκηνή. Πολλές φράσεις μένουν στη μνήμη του θεατή της παράστασης, που είναι η πιο υπαρξιακή και μια από τις λιγότερο ναρκισσιστικές Πολωνές ιδιοφυΐες.
Ωστόσο, η αφήγηση/αλληγορία ενός μικρού εξοχικού κοτόπουλου που περπατούσε κατά μήκος μιας μεταφορικής ταινίας μέχρι θανάτου, νομίζοντας ότι είχε περάσει όλες τις δοκιμασίες για το καλό του, μου έκανε εντύπωση καθώς μια σειρά ασυνείδητων κρατουμένων ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης άφησαν τα ρούχα τους στους φρουρούς». πόδια και βάδισε προς τα ντους…
Μετά από ένα μισάωρο διάλειμμα, κάποιοι από τους θεατές δεν επιστρέφουν πλέον στην αίθουσα και όσοι μείναμε -οι περισσότεροι- σχηματίζουμε μια σφιχτή ομάδα που γεμίζει τις πρώτες 15 σειρές της πλατείας. Το δεύτερο μέρος του έργου, πιο σύντομο από το πρώτο, ρίχνει φως στο βασικό αίτημα του Κοστέλο: το αίτημα για ελευθερία στη ζωή και, κυρίως, στο θάνατο.
Καθώς βγαίνω από το δωμάτιο γύρω στις 11:30 το βράδυ, σκέφτομαι την ανθρώπινη κατάσταση με κάποια θλίψη. Ωστόσο, η έξοδος με οδηγεί σε ένα «ξεκαθάρισμα» όπου γίνεται ένα μίνι μουσικό φεστιβάλ «Τζαζ στην Πλατεία» συγκεντρώνει νέους ανθρώπους που διασκεδάζουν, μιλούν ή ταλαντεύονται πάνω από ένα ποτό. Τα μεγάλα ονόματα της πρεμιέρας έφυγαν, όπως και οι παλιότεροι θαυμαστές του Φεστιβάλ, αλλά η βραδιά παραμένει νέα για όσους μόλις ξεκινούν τη σχέση τους με την Πειραιώς 260.
«Επτά μαθήματα και πέντε παραβολές», έως τις 7 Ιουνίου, Πειραιώς 260.