Στο κτίριο της Σχολή Σαντράπιααπό νωρίς το πρωί της Τετάρτης άρχισε να μαζεύεται κόσμος.
Ή Κυριακή Ντάφλο, μητέρα πέντε παιδιών και έγκυος με δίδυμα, ήρθαν για να λάβουν μέρος στον αγιασμό του σχολείου στο ul Καστελλόριζο – ο μεγαλύτερος γιος της είναι στο δεύτερο έτος του λυκείου και άλλα δύο παιδιά πηγαίνουν στο δημοτικό και στο νηπιαγωγείο, αντίστοιχα.
Φέτος συμπληρώνει 10 χρόνια ζωής σε ένα παρθένο νησί και συνεχίζει να αποπνέει αισιοδοξία. «Ζούμε στον παράδεισο, αλλά σίγουρα έχουμε προβλήματα», λέει η «Κ» κατά τη διάρκεια μιας τηλεφωνικής συνομιλίας.
Εκτός από αυτούς που υπηρετούν στον ελληνικό στρατό, κοντά υπάρχουν μόνιμοι κάτοικοι του Καστελλόριζου 600-700. Παρακολουθούν σχολείο 20 μαθητές στο Γυμνάσιο και 25 στο Δημοτικό Σχολείο. Υπάρχουν επίσης 10 παιδιά στο νηπιαγωγείο. Υπάρχουν δάσκαλοι 11κυρίως βουλευτές.
Συνήθως, κάθε σχολική χρονιά ξεκινά με ελλείψεις για τις οποίες η κάλυψη είναι αβέβαιη. Έχουν μάθει την υπομονή, βρίσκουν λύσεις μέσω της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, αλλά έτσι νιώθουν δίνουν έναν άνισο αγώνα.
Τώρα τους λείπει ένα φιλόλογος, καθηγητής πληροφορικής, θεολόγος και καθηγητής Αγγλικών. Οι καθηγητές γαλλικών εργάζονται ωριαία εάν οι γονείς των μαθητών πιστεύουν ότι δεν θα έχουν φέτος.
«Δίνουμε έναν άνισο αγώνα»
Βιολόγος Betty Muzakδιευθυντής του Γυμνασίου Καστελλόριζου, ζει σε ένα έρημο νησί για… 2006αφιερώνοντας τη ζωή τους στην εκπαίδευση των μαθητών σε δύσκολες και ιδιαίτερες συνθήκες.
Με καταγωγή από το Καστελόριζο από την πλευρά της μητέρας της και από την Αρκαδία από την πλευρά του πατέρα της, μεγάλωσε η ίδια στην Αθήνα, αλλά η αγάπη της για τη γη των προγόνων της την οδήγησε να επιστρέψει για να στηρίξει την εκπαιδευτική κοινότητα του νησιού.
Σε συνέντευξή του στην «Κ» εξηγεί ότι το σχολείο έχει μόνιμο πρόβλημα στελέχωσης, γιατί κάθε χρόνο περιμένουν καρτερικά να έρθουν νέοι καθηγητές, αλλά συχνά δεν φτάνουν ούτε φεύγουν γρήγορα. Με εξαίρεση δύο χρόνια, οι περισσότεροι δάσκαλοι το έκαναν επίλογοςγεγονός που δυσχεραίνει την εκπαιδευτική διαδικασία, ειδικά για τους μαθητές που προετοιμάζονται γι' αυτήν Πανελλήνιες εξετάσεις.
Εκτιμά ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας τα διαδικτυακά μαθήματα έχουν δείξει ότι η δια βίου εκπαίδευση είναι αναντικατάστατη, ειδικά σε μικρά σχολεία όπως αυτό του Καστελλόριζου.
«Πώς σηκώνετε το μωρό σας στο τραπέζι; Πώς θα έχετε πραγματική επαφή πρόσωπο με πρόσωπο;» αναρωτιέται, τονίζοντας ότι η επαφή και η άμεση αλληλεπίδραση είναι τα πιο σημαντικά, ειδικά όταν τα παιδιά δεν έχουν πολλές εναλλακτικές δραστηριότητες.
Οι τάξεις είναι μικρές και αυτό δημιουργεί προβλήματα: Τα παιδιά δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν σε έργα ή να ανταγωνίζονται μεταξύ τους.
«Παρά τις δυσκολίες, το σχολείο έχει εξαιρετικούς δασκάλους που χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες και διαδραστικούς πίνακες, αλλά ο εξοπλισμός είναι ξεπερασμένος και απαιτεί εκσυγχρονισμό», λέει η κ. Muzak και προσθέτει: «Τα επιστημονικά εργαστήρια και οι υπολογιστές είναι ξεπερασμένα και υπάρχουν πολλά. και δεν λειτουργούν όπως αναμενόταν.” , όπως θα έπρεπε.”
Ένας από τους λόγους για τα προβλήματα με τη στελέχωση του σχολείου είναι το υψηλό κόστος ζωής. “Όλα είναι ακριβά εδώ» τονίζει, τονίζοντας ότι επιδεινώθηκε μετά την κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ.
Τα καθημερινά έξοδα, ακόμη και για τα πιο βασικά πράγματα, είναι αυξημένα λόγω των μετακινήσεων, δυσκολεύοντας τη ζωή τόσο των μόνιμων κατοίκων όσο και των εκπαιδευτικών που προέρχονται από άλλες περιοχές.
Ή διαμερίσματα αυτή είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Οι περισσότεροι εισερχόμενοι εκπαιδευτικοί δυσκολεύονται να βρουν κατάλυμα γιατί η ανάπτυξη του τουρισμού τα τελευταία χρόνια έχει μπλοκάρει τα λίγα διαθέσιμα καταλύματα. «Η κοινότητα θα πρέπει να χτίζει σπίτια μόνο για δασκάλους», προτείνει, επισημαίνοντας την ανάγκη να εισαχθούν περισσότερα κίνητρα για δασκάλους και καθηγητές που αποφασίζουν να εργαστούν σε απομακρυσμένα νησιά.
Ή κοινωνική ζωή στο Καστελλόριζο είναι επίσης περιορισμένη και τα παιδιά έχουν λίγες ευκαιρίες για δραστηριότητες και φιλίες. Ο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στήριξε ένα πρόγραμμα χειμερινών αθλητικών δραστηριοτήτων και χάρη στη χορηγία της τράπεζας έρχεται ένας μουσικός από την Αθήνα κάθε 15 μέρες.
«Δεν είναι εύκολο να βρεις έναν στενό φίλο εδώ», λέει η κυρία Muzak, η οποία είναι και η ίδια μητέρα ενός παιδιού. 14χρονο αγόριπου φοιτά στην τρίτη λυκείου και -όπως ισχυρίζεται- είναι υποδειγματικός μαθητής. Αν και μεγαλώνει όμορφα και ξέγνοιαστα στο νησί, ανησυχεί για την έλλειψη ανταγωνισμού.
«Σκέφτεται να αφήσει το λύκειο στα τελευταία του χρόνια και να συνεχίσει τις σπουδές του στην Αθήνα», σημειώνει.
Πολλά παιδιά του Καστελλόριζου πηγαίνουν στα τελευταία χρόνια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, κυρίως στη Ρόδο.
«Νιώθω σαν να είμαι σε διακοπές όλο το χρόνο».
Ή Κυριακάτικο Ντάφλο Μένει στο Καστελλόριζο εδώ και 10 χρόνια με τον σύζυγό της που κατάγεται από εκεί και κατάγεται από το Κορωπί Αττικής.
Έχουν πέντε παιδιά και περιμένουν δίδυμα.
Βρίσκει τη ζωή στο Καστελλόριζο πιο απλή και πιο εύκολη, αλλά έρχεται με κάποιες δυσκολίες, ειδικά όταν πρόκειται για την ανατροφή των παιδιών.
Πιστεύει ότι η δεύτερη χρονιά του λυκείου, όπου σπουδάζει ο μεγαλύτερος γιος της, θα είναι πιο δύσκολη, κάνοντας τη σχολική χρονιά πιο απαιτητική. Αν και ο 14χρονος Αμφιλόχιος είναι καλός μαθητής και πέρυσι πέτυχε το 18, γνωρίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το εκπαιδευτικό σύστημα του νησιού, καθώς το βασικό εμπόδιο είναι η έλλειψη φροντιστηρίου.
Φέτος στις δραστηριότητες θα συμμετέχουν και παιδιά διαδικτυακή διδασκαλία μετά το σχολείο για μαθήματα μαθηματικών και λογοτεχνίας – μια πρωτοβουλία που έχει σκοπό να καλύψει κάποιες από τις ανάγκες τους.
Πέρυσι το λύκειο έκανε την πρώτη του τάξη μόνο τρία παιδιάπου, όπως σημειώνει, περιόριζε τον ανταγωνισμό, ενώ δάσκαλοι και καθηγητές άλλαζαν κάθε χρόνο, μη προλαβαίνοντας να προσαρμοστούν πλήρως στο νησί.
«Το αντιμετωπίζουν ως διακοπές– σημειώνει, τονίζοντας ότι οι εκπαιδευτικοί δεν παρέχουν πάντα την απαραίτητη βάση. «Στο δημοτικό όλοι είναι αγόρια και ο δάσκαλος, αν και μικρός και αυστηρός, κατάφερε να επιβιώσει με επιτυχία τη χρονιά βάζοντας όρια στα παιδιά», τόνισε.
Παρά τις προκλήσεις, η κυρία Ντάφλο ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία και αφήνει τα παιδιά της ελεύθερα να ακολουθήσουν τα όνειρά τους. «Δεν θέλω το σχολείο να τους πληγώσει ή να τους περιορίσει», λέει, ενώ τους παρέχει τη δυνατότητα να επιλέξουν στη ζωή.
Η κοινωνική ζωή στο Καστελλόριζο είναι περιορισμένη και η μίμηση της πόλης είναι ορατή, ειδικά στα παιδιά που την περνούν πολύ χρόνο στα κινητά τους τηλέφωνα.
Η Κυριακή και ο σύζυγός της έχουν ένα μελισσοκομείο. Ταυτόχρονα είναι και ο πρόεδρος της Ελληνικό γυμνάσιο στο Καστελλόριζοπροσπαθώντας να αναδείξει την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του νησιού.
Μέσα από παραδοσιακούς χορούς, ραπτικά, μελισσοκομικά και θεατρικά εργαστήρια, το ελληνικό λύκειο συμβάλλει στη διατήρηση παραδόσεων που συχνά παραμένουν «θαμμένες» στο νησί.
Παρά τις δυσκολίες, ο Kiriaki Daflo συνεχίζει να στηρίζει την οικογένειά του και να εργάζεται για την αναζωογόνηση της πολιτιστικής κληρονομιάς του Καστελλόριζου, ζώντας σε ένα περιβάλλον όπου ο χρόνος κυλά με διαφορετικό, πιο αργό ρυθμό από τη ζωή της πόλης.
Νιώθω σαν να κάνω διακοπές όλο τον χρόνο, παραδέχεται, σημειώνοντας ότι το Καστελλόριζο προσφέρει μια διαφορετική ζωή, γεμάτη προκλήσεις αλλά και όμορφες στιγμές.
Ο γρίφος και το πανηγύρι του Καστελλόριζου
ΑΥΤΟ Πανταζής Χούλης είναι μια μοναδική προσωπικότητα που άφησε μια λαμπρή ακαδημαϊκή καριέρα στην Αυστραλία για να ζήσει στο Καστελλόριζο. Είναι ο δημιουργός των επιτραπέζιων παιχνιδιών παζλ και ο ιδρυτής του πρώτου Μουσείο Παζλ στο νησί.
Προετοιμάζεται εντατικά για αυτό Φεστιβάλ παζλ Καστελλόριζου (11-13 Οκτωβρίου)που δεν του επέτρεψε να συμμετάσχει στον αγιασμό του σχολείου.
κ. Χούλης λάβετε μέρος σε εθελοντικά “εργαστήρια παζλ” για φοιτητές, συνήθως τις Κυριακές. Φέρνει πρωτότυπα παζλ και αντικείμενα στη μεγάλη αίθουσα του σχολείου. Εκεί προσπάθησε για πρώτη φορά»Δωδεκάεδρος», με «εξαιρετική επιτυχία», όπως τονίζει.
Συγκρίνοντας την κατάσταση στο Καστελλόριζο με τη δεκαετία του 1970, όπου ο ίδιος ζούσε και πήγαινε σχολείο, σημειώνει ότι τότε ένας δάσκαλος για πολλούς μαθητέςσαν τον εαυτό του. Υπήρξε μάλιστα εποχή που οι μόνιμοι κάτοικοι δεν ξεπερνούσαν τους 78.
Τώρα, ναι, ο αριθμός των μαθητών έχει αυξηθεί, αλλά σημειώνει ότι η ποικιλόμορφη ηλικιακή δομή δυσκολεύει τους εκπαιδευτικούς που χρειάζονται εξειδικευμένη προετοιμασία.
Απολαμβάνει τη ζωή στο Καστελλόριζο, αλλά την κατάσταση επιδεινώνει η έλλειψη ιατρικού προσωπικού (μόνο ένας γιατρός αντί για τρεις) και η αύξηση του κόστους διαμονής λόγω του τουρισμού.
